Na wstępie należy przywołać art. 47 ust.1 ustawy z 5.12.2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1239 ze zm: dalej: ZapobChoróbU), który stanowi podstawę prawną do skierowania przy zwalczaniu epidemii pracowników podmiotów leczniczych, osób wykonujących zawody medyczne oraz osób, z którymi podpisano umowy na wykonywanie świadczeń zdrowotnych. Przepis umożliwia również skierowanie do pracy przy zwalczaniu epidemii innych osób, jeżeli ich skierowanie jest uzasadnione aktualnymi potrzebami podmiotów kierujących zwalczaniem epidemii.
Skierowanie do pracy przy zwalczaniu epidemii następuje w drodze decyzji administracyjnej wydanej przez właściwego wojewodę (zgodnie z miejscem zamieszkania i zatrudnienia personelu medycznego). Natomiast w przypadku skierowania do pracy na obszarze innego województwa decyzję administracyjną wydaje Minister Zdrowia.
W tym miejscu należy przypomnieć, że w art. 47 ust. 3 ZapobChoróbU ustawodawca określił katalog podmiotów, które podlegają wyłączeniu do skierowania do pracy niosącej ryzyko zakażenia przy zwalczaniu epidemii. Są to m.in.:
- osoby, które nie ukończyły 18 lat bądź ukończyły 60 lat,
- kobiety w ciąży,
- osoby samotnie wychowujące dziecko w wieku do 18 lat,
- osoby wychowujące dziecko w wieku do 14 lat,
- osoby wychowujące dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego,
- osoby, u których orzeczono częściową lub całkowitą niezdolność do pracy,
- inwalidzi i osoby z orzeczonymi chorobami przewlekłymi.
Decyzja o skierowaniu do pracy przy zwalczaniu epidemii stwarza obowiązek pracy przez maksymalny okres do 3 miesięcy w podmiocie leczniczym lub innej placówce udzielającej świadczeń zdrowotnych. Dodać także należy, że powyższa decyzja nie wymaga uzasadnienia oraz może zostać przekazana w każdy możliwy sposób zapewniający dotarcie decyzji do adresata m.in. w formie ustnej.
W celu kompletności dalszej analizy trzeba przywołać także art. 47 ust. 5 ZapobChoróbU, który określa możliwość wniesienia przez stronę odwołania od decyzji administracyjnej wojewody dotyczącej skierowania do pracy przy zwalczaniu epidemii do Ministra Zdrowia. Wniesienie środka odwoławczego nie wstrzymuje jednak wykonania decyzji wojewody. Oznacza to, że pomimo wniesienia odwołania od powyższej decyzji odwołujący się np. lekarz czy pielęgniarka ma obowiązek stawienia się do pracy w określonym w decyzji wojewody szpitalu lub innej jednostce udzielającej świadczeń zdrowotnych.