Obniżenie składek ZUS osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na mniejszą skalę

W Dz.U. z 2018 r. poz. 1577 opublikowano ustawę z 20.7.2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą na mniejszą skalę.

Zmiany wprowadzono przede wszystkim w ustawie z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm.; dalej: SystemUbezpSpołU). Zgodnie z dodanym art. 18c SystemUbezpSpołU, najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych prowadzących pozarolniczą działalność (art. 8 ust. 6 pkt 1 SystemUbezpSpołU), których roczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczy trzydziestokrotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku, będzie uzależniona od tego przychodu.

Przy czym, najniższa podstawa wymiaru składek nie będzie mogła w tym przypadku przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia na dany rok kalendarzowy i nie będzie mogła być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku.

Wspomniany wyżej przeciętny miesięczny przychód będzie obliczany według wzoru:

(roczny przychód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym / liczba dni kalendarzowych prowadzenia tej działalności w poprzednim roku kalendarzowym) × 30, a następnie będzie zaokrąglany do pełnych groszy.

Wysokość współczynnika na dany rok kalendarzowy ogłasza Prezes ZUS, w formie komunikatu w Dz.Urz. RP „Monitor Polski”, w terminie 7 dni kalendarzowych od dnia ogłoszenia przez Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Socjalnej kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.

Ponadto, roczny limit przychodu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w przypadku rozpoczęcia, zakończenia lub zawieszenia prowadzenia działalności w ciągu poprzedniego roku kalendarzowego będzie zmniejszany proporcjonalnie, dzieląc trzydziestokrotność kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku kalendarzowego przez liczbę dni kalendarzowych w poprzednim roku kalendarzowym i mnożąc przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym i będzie zaokrąglany do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka będzie równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli będzie niższa.

Ubezpieczony będzie mógł zadeklarować wyższą podstawę naliczania składek, a także zrezygnować z uprawnienia do ustalenia najniższej podstawy wymiaru składek.

Przepisy art. 18c SystemUbezpSpołU nie mają zastosowania do osób, które lub do których:

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, opłacające składki wyłącznie za siebie lub osoby z nimi współpracujące i ustalające najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe będą zwolnione z obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej lub imiennych raportów miesięcznych za kolejny miesiąc po złożeniu deklaracji rozliczeniowej za pierwszy pełny miesiąc, do końca roku kalendarzowego, na który ustaliły tę podstawę. Osoby te będą obowiązane do złożenia deklaracji rozliczeniowej za pierwszy miesiąc prowadzenia działalności gospodarczej każdego kolejnego roku, na który ustaliły najniższą podstawę wymiaru składek (art. 47 ust. 2g SystemUbezpSpołU).

Warto dodać, że ubezpieczony ustalający najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zgodnie z art. 18c SystemUbezpSpołU, będzie obowiązany przedstawić na żądanie ZUS dokumenty potwierdzające wysokość rocznego przychodu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok kalendarzowy, w terminie 14 dni kalendarzowych od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem ustalenia przez ZUS za wszystkie miesiące danego roku kalendarzowego podstawy wymiaru składek na zasadach określonych w art. 18 ust. 8 SystemUbezpSpołU, tj. w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek (art. 48c SystemUbezpSpołU).