Co do zasady niezbędne będzie przeprowadzenie konsultacji z podanymi organizacjami, natomiast z mieszkańcami należy rozpatrywać to jako fakultatywność.
W kontekście podanego zapytania na uwagę zasługują przepisy art. 5 ust. 5 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, gdzie podano:
„Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego określa, w drodze uchwały, szczegółowy sposób konsultowania z radami działalności pożytku publicznego lub organizacjami pozarządowymi i podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 projektów aktów prawa miejscowego w dziedzinach dotyczących działalności statutowej tych organizacji”.
Podany przepis niewątpliwie stanowi podstawę dla organu stanowiącego JST do przyjęcia sposobu konsultacji projektów aktów miejscowych. Przepis nakłada powinność podjęcia uchwały.
Natomiast inne jest konstrukcja przepisu art. 3d ustawy o samorządzie powiatowym, gdzie m.in. podano:
„1. W przypadkach przewidzianych ustawą oraz w innych sprawach ważnych dla powiatu mogą być przeprowadzane na jego terytorium konsultacje z mieszkańcami powiatu”.
Zatem, z porównania ww. przepisów należy wnioskować, że o ile w przypadku organizacji pozarządowych istnieje obligatoryjna powinność konsultacji aktów prawa miejscowego, o tyle w przypadku innych konsultacji (np. z mieszkańcami powiatu) nie jest to obligatoryjne.
