NSA: Choroba zawodowa – przyczyn szukamy tylko u ostatniego pracodawcy

W kwietniu 2018 r. powiatowy inspektor sanitarny stwierdził u pracownika chorobę zawodową – zespół cieśni w obrębie nadgarstka. Jego pracodawca wniósł odwołanie, ale organ drugiej instancji utrzymał w mocy decyzję. Jego zdaniem orzeczenie lekarskie oraz karta oceny ryzyka zawodowego wskazywały, że mężczyzna przez sposób wykonywania pracy (nadmierne obciążenie nadgarstków) był narażony na wystąpienie takich dolegliwości.

Schorzenie pojawiło się w obecnym miejscu pracy i powiązano je z jej wykonywaniem. Ponieważ skargę oddalił także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, to sprawa trafiła do NSA. W skardze kasacyjnej pracodawca wskazywał, że organy zaniedbały poszukiwania dalszych przyczyn powstania choroby. Pracownik był u niego zatrudniony w latach 2004–2017, ale wcześniej przez kilka lat pracował na takim samym stanowisku w innym miejscu.

Naczelny Sąd Administracyjny przypomniał, że podstawą stwierdzenia choroby zawodowej jest orzeczenie lekarskie. Jeśli organy administracji nie mają dowodów wskazujących na inne okoliczności, to nie mogą stwierdzić, że stan zdrowia jest odmienny lub wynika z innych przyczyn. Wszystko się w tym przypadku zgadzało: orzeczenie potwierdziło, że u pracownika wystąpiła choroba zawodowa (jest w wykazie chorób), a jej wystąpienie można powiązać ze sposobem świadczenia pracy. Dlatego NSA dodał, że jeśli jakiś czynnik może spowodować chorobę, to jego występowanie na miejscu pracy powoduje domniemanie, że to właśnie on był przyczyną.

Nie mają w tym przypadku znaczenia warunki pracy w innym miejscu, bo stosowne rozporządzenie Rady Ministrów określa, że w przypadku zespołu cieśni w obrębie nadgarstka narażenie zawodowe można rozpatrywać najdalej przez rok po ustaniu zatrudnienia w danym miejscu. Tymczasem dolegliwości u pracownika wystąpiły w 2011 r., czyli po około siedmiu latach od podjęcia pracy w obecnym miejscu, równocześnie kilka lat po wykonywaniu pracy u poprzedniego pracodawcy. Nie udało się udowodnić, że wcześniej mężczyzna cierpiał na to schorzenie, więc NSA uznał, że nie było podstaw do szukania przyczyn w poprzednim miejscu pracy.