Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami, w przypadku łączenia gmin lub tworzenia nowej gminy Prezes Rady Ministrów, na wniosek wojewody zgłoszony za pośrednictwem ministra właściwego do spraw administracji publicznej, wyznaczy pełnomocnika do spraw połączenia gmin lub utworzenia nowej gminy spośród pracowników podległych wojewodzie albo pracowników urzędu gminy, której obszar wchodzi w skład łączonej lub nowo tworzonej gminy.

Ważne
Do czasu połączenia gmin lub utworzenia nowej gminy zadaniem pełnomocnika, o którym mowa powyżej, będzie przygotowanie organizacyjne i prawne gminy do wykonywania zadań publicznych, w tym przygotowanie projektu uchwały budżetowej gminy w trybie i na zasadach określonych w przepisach o finansach publicznych.

Z dniem połączenia gmin lub utworzenia nowej gminy pełnomocnik, o którym mowa powyżej, przejmie wykonywanie zadań i kompetencji gminnych organów, do dnia wyboru nowych organów. Pierwszą sesję rady gminy powstałej w wyniku połączenia gmin lub rady nowo utworzonej gminy będzie zwoływał komisarz wyborczy, na dzień przypadający w terminie 7 dni po dniu ogłoszenia wyników wyborów do rady,

Gmina powstała w wyniku połączenia gmin będzie wstępowała we wszystkie prawa i obowiązki połączonych gmin, w tym prawa i obowiązki wynikające z zezwoleń, koncesji oraz innych aktów administracyjnych. Organy gminy powstałej w wyniku połączenia gmin stają się organami właściwymi lub stronami wszczętych i niezakończonych postępowań administracyjnych i sądowych.

Ujawnienie w księgach wieczystych lub w rejestrach przejścia na gminę, połączonej lub nowo utworzonej, praw ujawnionych w tych księgach lub rejestrach następuje na wniosek tej gminy.

W przypadku, gdy rozporządzenie w sprawie połączenia gmin zostanie wydane na wniosek poparty przez wszystkie zainteresowane rady gmin, gminy te będą zawierały porozumienie, dotyczące przekazania mienia w związku z procesem łączenia gmin lub tworzenia nowej gminy.

Nowe przepisy regulują także kwestie związane z ustanowionymi przez gminę aktami prawa miejscowego ustanowionymi przed połączeniem gmin.

Ważne
Akty prawa miejscowego ustanowione przez organy gmin przed połączeniem gmin będą stawały się aktami prawa miejscowego gminy powstałej w wyniku połączenia gmin, obowiązującymi na obszarze działania organów, które je ustanowiły, do dnia wejścia w życie nowych aktów prawa miejscowego ustanowionych przez organ gminy powstałej w wyniku połączenia gmin, jednak nie dłużej niż przez okres 3 lat od dnia połączenia.

Powyższa regulacja ma szczególne znaczenie z uwagi na materię będącą przedmiotem regulacji aktów prawa miejscowego (m.in. zasady zarządu mieniem komunalnym, regulaminy korzystania z gminnych urządzeń użyteczności publicznej, programy gospodarowania odpadami, przepisy porządkowe itp.).

W skład rady gminy powstałej w wyniku połączenia gmin, w pierwszej kadencji wchodzą radni w liczbie:

  1. dwudziestu jeden w gminach do 20 000 mieszkańców;
  2. dwudziestu trzech w gminach do 50 000 mieszkańców;
  3. dwudziestu pięciu w gminach do 100 000 mieszkańców oraz po trzech na każde dalsze rozpoczęte 100 000 mieszkańców, nie więcej jednak niż czterdziestu ośmiu radnych.;

Zmiany objęły także regulacje dotyczące procedury tworzenia związków międzygminnych. Projekt statutu związku międzygminnego będzie wymagał uzgodnienia z wojewodą w terminie 30 dni od dnia doręczenia projektu statutu. Na poziomie ustawy uregulowane zostaną kwestie dotyczące zmiany statutu związku oraz jego likwidacji (choć tu ustawa odsyłać będzie do zapisów statutowych). Postępowanie dotyczące rejestracji związku, zmiany statutu oraz likwidacji związku zostanie określone w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw administracji publicznej. W niniejszym rozporządzeniu zostaną także wprowadzone wzory zgłoszenia w sprawie rejestracji związku międzygminnego, zgłoszenia w sprawie zmiany statutu związku międzygminnego, zgłoszenia w sprawie wykreślenia związku międzygminnego z rejestru związków międzygminnych. Na dzień dzisiejszy uregulowany został sposób prowadzenia rejestru związków międzygminnych oraz ogłaszania statutów związków.