Zgodnie z nowelizacją zmianie ulegnie kilka elementów związanych z warunkami nabycia prawa do emerytury pomostowej.

Prawo do emerytury pomostowej przed rozwiązaniem stosunku pracy

Najważniejsza modyfikacja, która dotyczy osób ubiegających się o emeryturę pomostową to wykreślenie jednego z warunków jej nabycia (art. 4 pkt 7 ustawy o emeryturach pomostowych), tj. niepozostawanie przez ubezpieczonego w stosunku pracy. Dzięki temu osoba ubiegająca się o przyznanie emerytury pomostowej po spełnieniu pozostałych warunków będzie mogła złożyć wniosek, który będzie procedowany pomimo, że nie rozwiąże stosunku pracy – tak jak musi to zrobić obecnie.

Ponadto wprowadzono zmianę, na podstawie której w postępowaniu o przyznanie emerytury pomostowej będzie stosowany również art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którym „prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego”. Wskutek takiego rozwiązania osobie, która wystąpi o ustalenie prawa do emerytury pomostowej przed rozwiązaniem stosunku pracy, a spełni pozostałe warunki ustalenia tego prawa, organ rentowy wyda decyzję o przyznaniu emerytury pomostowej.

Należy pamiętać, że świadczenie jakim jest emerytura pomostowa nie będzie wypłacane dopóki trwać będzie stosunek zatrudnienia, ale taka osoba, będzie mogła zawnioskować o emeryturę bez ryzyka, że zostanie pozbawiona prawa do jakiegokolwiek wynagrodzenia, w sytuacji kiedy nie otrzymałaby emerytury i nie znalazła pracy. W uzasadnieniu wskazano, że praktyka stosowania ustawy pokazuje często trudności w zweryfikowaniu posiadanej dokumentacji, np. wynikające z niepotwierdzenia okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Rozszerzenie zakresu kontroli decyzji organu rentowego

Kolejne zmiany obejmują rozszerzenie zakresu kontroli decyzji organu rentowego co do spełniania pozostałych (poza niepozostawaniem w stosunku pracy) warunków ustawowych nabycia prawa do emerytury pomostowej dokonywanej w sądowym postępowaniu odwoławczym.

Poszerzenie zadań PIP o kontrolę wykazu stanowisk pracy

Zmianie ulega również ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy. w związku z tym wprowadzono rozwiązania, na podstawie których poszerzono zadania Inspekcji o kontrolę wykazu stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, oraz kontrolę ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o których mowa w art. 41 ust. 4 ustawy z 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych.

Ponadto właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy uzyskają uprawnienie do nakazania pracodawcy:

  • umieszczenia stanowiska pracy, na którym są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w wykazie stanowisk pracy, o którym mowa w art. 41 ust. 4 pkt 1 ustawy z 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych, wykreślenia go z wykazu oraz sporządzenia korekty wpisu dokonanego w tym wykazie;
  • umieszczenia pracownika w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o której mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy z 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych, wykreślenia go z ewidencji oraz sporządzenia korekty wpisu dokonanego w tej ewidencji.

Od kiedy przepisy zaczną obowiązywać

Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia opublikowania w Dzienniku Ustaw, czyli może wejść w życie już w kwietniu 2022 r., poza art. 1 pkt 5 i art. 4 (zmiana obejmuje zakres i tryb kontroli kwalifikowania prac jako prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze), który wejdzie w życie w 1.1.2023 r.