Od kilku lat obowiązuje ustawa z 11.1.2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 110, dalej ElektromobPalAltU). Wśród wielu przepisów są m.in. takie, które wymuszają na jednostkach samorządu zwiększone wydatki związane z zapewnieniem ekologicznych środków transportu. Aktualnie obowiązuje m.in. art. 68 ElektromobPalAltU, który przewiduje powinności w ww. zakresie m.in. dla jednostek samorządu terytorialnego. Jak bowiem wynika z ust. 2-4 ww. artykułu:

2. Jednostka samorządu terytorialnego, o której mowa w art. 35 ust. 1, zapewnia, aby udział pojazdów elektrycznych we flocie użytkowanych pojazdów, od dnia 1 stycznia 2022 r., wynosił co najmniej 10%.

3. Jednostka samorządu terytorialnego, o której mowa w art. 35 ust. 2, od dnia 1 stycznia 2022 r., wykonuje lub zleca wykonywanie zadań publicznych, o których mowa w art. 35 ust. 2 pkt 1, podmiotowi, którego udział pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym we flocie pojazdów użytkowanych przy wykonywaniu tego zadania wynosi co najmniej 10%.

4. Jednostka samorządu terytorialnego, o której mowa w art. 36 ust. 1, zapewnia udział autobusów zeroemisyjnych w użytkowanej flocie pojazdów co najmniej:

1) 5% – od 1 stycznia 2021 r.;

2) 10% – od 1 stycznia 2023 r.;

3) 20% – od 1 stycznia 2025 r.

Co jednak istotne, w toku procesu legislacyjnego znajduje się projekt ustawy o zmianie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw. Ogólnie rzecz ujmując projekt zakłada rozszerzenie obowiązków (a więc i zwiększenie wydatków) związanych z ekologicznym transportem m.in. po stronie jednostek samorządu terytorialnego. W projekcie znalazły się bowiem m.in. zapisy projektowanego art. 68a, gdzie przewidziano treść:

Art. 68a. 1. Zamawiający zapewnia, aby:

1) udział pojazdów elektrycznych lub napędzanych wodorem kategorii M1, M2 i N1, o których mowa w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, w całkowitej liczbie pojazdów tych kategorii objętych zamówieniami wynosił co najmniej 22%;

2) udział pojazdów kategorii N2 i N3, o których mowa w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, napędzanych paliwami alternatywnymi w całkowitej liczbie pojazdów tych kategorii objętych zamówieniami wynosił co najmniej 9%;

3) udział autobusów, z wyłączeniem pojazdów klasy I i klasy A, o których mowa w art. 3 pkt 2 i 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 661/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie wymagań technicznych w zakresie homologacji typu pojazdów silnikowych dotyczące ich bezpieczeństwa ogólnego, ich przyczep oraz przeznaczonych dla nich układów, części i oddzielnych zespołów technicznych (Dz. Urz. UE L 200 z 31.07.2009 r., str. 1, z późn. zm.), wykorzystujących do napędu paliwa alternatywne, w całkowitej liczbie autobusów objętych zamówieniami wynosił co najmniej 46%, przy czym połowa tego udziału ma być osiągnięta przez autobusy zeroemisyjne.

2. Minimalne udziały pojazdów w całkowitej liczbie pojazdów objętych zamówieniami, o których mowa w ust. 1, zwane dalej: „minimalnymi udziałami”, dotyczą łącznie wszystkich zamówień wymienionych w ust. 1, udzielonych przez zamawiającego w okresach: od 2 sierpnia 2021 r. do 31 grudnia 2025 r. oraz od 1 stycznia 2026 r. do 31 grudnia 2030 r.

W uzasadnieniu projektowanych zmian wskazano, że te regulacje mają charakter epizodyczny i będą stosowane do 2030 r. Po tym okresie przewidywane jest dalsze zaostrzenie obostrzeń po stronie Unii Europejskiej.

Podsumowując, bez wątpienia nowelizacja wspomnianej ustawy wymusi na jednostkach samorządu terytorialnego zwiększenie wydatków, w związku z koniecznością dostosowania się do nowych wymogów w zakresie transportu ekologicznego. Może to być szczególnie trudne z uwagi na skutki finansowe, jakie poniosły już samorządy w następstwie epidemii COVID-19.