Zmiany zostały wprowadzone do tej ustawy na mocy ustawy z 14.4.2021 r. o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 1000). Jak wynika z uzasadnienie projektu wspomnianej ustawy:

Zmiany przewidziane w niniejszym projekcie mają przede wszystkim na celu dostosowanie przepisów ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz. U. z 2020 r. poz. 332, z późn. zm.) do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1157 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie poprawy zabezpieczeń dowodów osobistych obywateli Unii i dokumentów pobytowych wydawanych obywatelom Unii i członkom ich rodzin korzystającym z prawa do swobodnego przemieszczania się.

Przejawem wprowadzanych zmian będzie umieszczanie w warstwie elektronicznej dowodu osobistego danych biometrycznych w postaci odcisków palców. Odciski mają być pobierane

podczas składania wniosku o wydanie dowodu osobistego. Nie byłoby w tym nic nadzwyczajnego, gdyby nie fakt, że wraz z nowelizacją na gminy zostaną nałożone nowe powinności związane z wydawaniem nowego typu dowodów. Zasadą będzie bowiem osobiste stawiennictwo petenta w urzędzie gminy/miasta w celu złożenia wniosku, a tym samym nie będzie możliwe złożenie wniosku drogą elektroniczną. Jednocześnie ustawodawca przewidział pewne sytuacje wyjątkowe, w których pracownik gminy będzie udawał się do miejsca pobytu wnioskodawcy.

Ustalone zostało nowe brzmienie art. 24 ust. 3 DowodyU:

Wniosek o wydanie dowodu osobistego składa się osobiście w siedzibie organu gminy na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzonym własnoręcznym czytelnym podpisem, wypełnionym przez wnioskodawcę albo przez pracownika tego organu na podstawie danych podanych przez wnioskodawcę i zawartych w rejestrze PESEL. Wniosek o wydanie dowodu osobistego osobie do 12. roku życia można złożyć na piśmie utrwalonym w postaci elektronicznej, opatrzonym kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.

Zgodnie zaś z art. 26 ust. 1 DowodyU:

O niemożności złożenia wniosku o wydanie dowodu osobistego spowodowanej chorobą, niepełnosprawnością lub inną niedającą się pokonać przeszkodą wnioskodawca powiadamia organ gminy, który po uprawdopodobnieniu przez wnioskodawcę zaistniałego przypadku zapewnia przyjęcie wniosku w miejscu pobytu tej osoby, chyba że okoliczności nie pozwalają na przyjęcie tego wniosku.

Warto więc zauważyć, że nowe regulacje w oczywisty sposób zwiększą zakres zadań wykonywanych przez gminę odnośnie spraw związanych z dowodami osobistymi. Z pewnością będzie się to wiązało ze zwiększonymi obowiązkami pracowników zajmujących się wskazanym zakresem przedmiotowym. Z punktu widzenia gmin znaczenie ma przede wszystkim fakt, że ww. zadania to tzw. zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej. W konsekwencji gminy uzyskują na realizację tych zadań środki finansowe z budżetu państwa w postaci dotacji celowej. Warto dodać, że ustawa nowelizująca gwarantuje również pewne limity wydatków, które w założeniu mają pokryć koszty wszystkich wprowadzanych zmian. Na ile jednak będą to wydatki wystarczające dla budżetów gminnych pokażą najbliższe miesiące, następujące po dniu wejścia w życie omawianej nowelizacji.