1. Zmiana formatu sprawozdań finansowych

1.1. Ujednolicenie sprawozdań finansowych emitentów – podstaw prawna

Projekt ustawy w zakresie formatu sprawozdań finansowych emitentów dąży do zachowania jednolitości w obszarze sprawozdawczości i rewizji finansowej zgodnej z prawem europejskim. Zmiany obejmują głównie podmioty sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie z MSR i MSSF.

Obecnie emitenci sporządzają sprawozdania finansowe oraz składają je do KRS w następujących formatach:

  1. jednostkowe sprawozdania finansowe według ustawy – w formacie XML z załączonymi plikami PDF4);
  2. jednostkowe sprawozdania finansowe według MSR – w dowolnym formacie elektronicznym;
  3. skonsolidowane sprawozdania finansowe według MSR – w dowolnym formacie elektronicznym.

Z kolei podmioty pozagiełdowe sporządzające swoje sprawozdania finansowe zgodnie z MSR, sporządzają sprawozdania z działalności w dowolnej formie elektronicznej.

Przepisy rozporządzenia 2019/815 wskazują, iż emitenci sporządzają swoje raporty roczne, a więc także sprawozdania finansowe, które wchodzą w skład tego raportu, w formacie XHTML. W przypadku sprawozdań skonsolidowanych należy je oznakować przy użyciu standardu Inline XBRL.

Ważne

Projektowane zmiany nie odnoszą się do sprawozdań śródrocznych.

Przepisy rozporządzenia unijnego mają zastosowanie do sprawozdań finansowych za lata obrotowe rozpoczynające się 1.1.2020 r. lub później, zatem sporządzanych nie wcześniej niż na dzień bilansowy przypadający na dzień 31.12.2020 r.

1.2. Cel wprowadzanych zmian

Planowana zmiana wskazuje na obowiązek sporządzania przez emitentów sprawozdań finansowych w ujednoliconej formie, dzięki czemu nastąpi wzrost ich użyteczności (jeden format dla sprawozdania finansowego dla różnych celów). Umożliwi to również stosowanie jednolitych formatów w ramach grup kapitałowych, gdzie część podmiotów zależnych nie jest emitentami.

Skutkiem wprowadzanych zmian będzie konieczność przygotowania i złożenia sprawozdań finansowych w formacie:

  • XHTML dla emitentów oraz
  • XHTML lub inny format przeszukiwalny dla jednostek niebędących emitentami, sporządzającymi sprawozdania finansowe zgodnie z MSR.

W przypadku sprawozdań skonsolidowanych obowiązuje:

  • XHTML przy użyciu języka znaczników Inline XBRL  dla emitentów,
  • XHTML lub inny format przeszukiwalny dla jednostek pozagiełdowych sporządzających sprawozdania finansowe zgodnie z MSR, przy czym z możliwością znakowania tych sprawozdań Inline XBRL.

1.3. Format przeszukiwalny

Zgodnie z projektowaną definicją słownikową umieszczoną w art. 3 ust. 1 format przeszukiwalny to format umożliwiający zapisanie dokumentu elektronicznego w sposób pozwalający na przeszukiwanie oraz kopiowanie danych w nim zawartych.

Format przeszukiwalny dotyczy jednego z formatów sporządzenia sprawozdania finansowego oraz sprawozdania z działalności przez jednostki, niebędące emitentami, które sporządzają swoje sprawozdania finansowe zgodnie z MSR.

Jak wskazuje projektodawca obecnie możliwe jest sporządzanie sprawozdań finansowych przez podmioty niebędące emitentami zgodnie z MSR zarówno w formie przeszukiwalnej (tekstu), jak i nieprzeszukiwalnej (np. obrazu), co powoduje utrudnioną możliwość analizy informacji i brak możliwości zapewnienia ich porównywalności.

1.4. Wejście w życie przepisów

Projekt ustawy wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Projekt zakłada następujące wyjątki wejścia w życie przepisów wynikające z ich dostosowania. Z tego względu z dniem:

  1. 1.1.2022 r. zostanie nałożony obowiązek sporządzania sprawozdań finansowych w określonej formie za rok obrotowy rozpoczynający się 31.12.2020 r., a także dla tych których rok obrotowy rozpoczął się przed 1.1.2021 r. (dotyczy sprawozdań finansowych rocznych i skonsolidowanych);
  2. 1.6.2022 r. ma zostać dostosowany system teleinformatyczny KRS do przyjmowania nowych formatów składanych dokumentów, tj. sprawozdań finansowych i sprawozdań z działalności.

 

2. Podpisywanie sprawozdań

2.1. Cel wprowadzanych zmian

Zapewnienie możliwości podpisanie sprawozdania przez jednego członka organu stanowi ułatwienie dla podmiotów wieloosobowych, w których występowały trudności z zapewnieniem możliwości złożenia podpisów przez wszystkie wymagane osoby (głównie w przypadku spółek działających w strukturach międzynarodowych), które projektodawca nazywa trudnościami organizacyjnymi. Celem wprowadzanych ułatwień jest „poprawne podpisanie sprawozdania wymaga znajomości narzędzi informatycznych oraz – w przypadku korzystania z różnych rodzajów podpisów elektronicznych – złożenia ich w określonej konfiguracji” (tzw. trudności techniczne).

2.2. Zakres planowanych zmian

Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym na mocy art. 52 ust. 2 RachunkU sprawozdanie finansowe podpisuje – podając zarazem datę podpisu – osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, i kierownik jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy – wszyscy członkowie tego organu. Według art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy o rachunkowości, przez kierownika jednostki rozumie się członka zarządu lub innego organu zarządzającego, a jeżeli organ jest wieloosobowy – członków tego organu, z wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez jednostkę. Brak jest przepisu wyłączającego możliwość złożenia podpisu przez wybranego członka zarządu jak i umocowanie innej osoby do podpisania sprawozdania finansowego.

Nowelizacja przepisów przewiduje możliwość podpisania sprawozdania finansowego przez jednego członka organu wieloosobowego. Koniecznym jednak jest by osoba podpisująca sprawozdanie finansowe uzyskała od pozostałych członków organu wieloosobowego oświadczeń, iż sprawozdanie finansowe spełnia wymagania przewidziane w ustawie lub też otrzymała odmowę złożenia takiego oświadczenia. Złożenie ww. oświadczenia będzie wywoływało tożsamy skutek jak złożenie podpisu pod sprawozdaniem finansowym.

Ważne

Analogicznie do obowiązujących obecnie reguł odmowa złożenia takiego oświadczenia musi zawierać uzasadnienie.

2.3. Forma i zakres składanego oświadczenia lub odmowy

Oświadczenie, jak i odmowa złożenia oświadczenia (wzorem odmowy podpisu) będą dołączane do sprawozdania finansowego.

Oświadczenia oraz odmowy złożenia tych oświadczeń będą sporządzane w postaci elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym albo w postaci papierowej opatrzonej własnoręcznym podpisem. Otrzymanie wersji papierowej będzie nakładało obowiązek zdigitalizowania go (sporządzenia elektronicznych kopii tych dokumentów) przez jedną z osób wchodzących w skład organu wieloosobowego.

W treści odmowy podpisu, oświadczenia lub odmowy złożenia oświadczenia wskazuje się sprawozdanie finansowe, którego te dokumenty dotyczą, w szczególności przez podanie daty i godziny podpisania sprawozdania finansowego przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych. 

Proponowane rozwiązanie ma na celu zapewnienie należytej staranności przekazania sprawozdania finansowego do badania przez biegłego rewidenta lub organy zatwierdzające (uwiarygodnienie „ostatecznej” wersji sprawozdania finansowego).

Źródło: Druk nr 1570 (projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw) 

https://www.sejm.gov.pl/Sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?id=1C11FB7E9F4E457CC1258751005811D9