W Dz.U. z 2020 r. pod poz. 2026 opublikowano rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 11.11.2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego.
Zmiany wprowadzono do rozporządzenia Ministra Gospodarki z 4.5.2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz.U. z 2007 r. poz. 623 ze zm.; dalej: SystEnergR), które wydano na podstawie art. 9 ust. 3 i 4 ustawy z 10.4.1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 833 ze zm.; dalej: PrEnerg).
Zgodnie z § 21 ust. 1 SystEnergR, rozliczenia wynikające z niezbilansowania energii elektrycznej dostarczanej i pobranej z systemu prowadzi się na podstawie:
1) przekazanych informacji o ilości energii elektrycznej wynikającej z zawartych umów sprzedaży energii elektrycznej;
2) zmierzonych ilości energii elektrycznej rzeczywiście wytworzonej lub pobranej z sieci;
3) ilości energii elektrycznej wynikających z poleceń operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego dotyczących wykorzystania ofert bilansujących.
Do § 21 SystEnergR dodano ust. 1a, zgodnie z którym na potrzeby rozliczenia z podmiotami odpowiedzialnymi za bilansowanie handlowe z tytułu różnicy ilości energii elektrycznej (powyższe pkt. 1 i 2), w zakresie, w jakim ta różnica nie wynika z poleceń operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego (pkt 3), stosuje się cenę wyznaczoną jako odpowiadająca cenie swobodnego bilansowania, przy czym jeżeli suma ilości energii elektrycznej z pkt 3, w zakresie użytym do równoważenia dostaw energii elektrycznej z zapotrzebowaniem na tę energię:
1) jest ujemna (przekontraktowanie) – cena wyznaczana na potrzeby tego rozliczenia jest nie wyższa niż rynkowa cena energii elektrycznej;
2) jest dodatnia (niedokontraktowanie) – cena wyznaczana na potrzeby tego rozliczenia jest nie niższa niż rynkowa cena energii elektrycznej.
Do 31.12.2021 r. przepisu § 21 ust. 1a SystEnergR nie stosuje się. Na potrzeby rozliczenia z podmiotami odpowiedzialnymi za bilansowanie handlowe z tytułu różnicy ilości energii elektrycznej (§ 21 ust. 1 pkt 1 i 2 SystEnergR), w zakresie, w jakim ta różnica nie wynika z poleceń operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego (§ 21 ust. 1 pkt 3 SystEnergR), stosuje się cenę wyznaczoną jako odpowiadająca cenie swobodnego bilansowania.
W związku z tym, w rozliczeniach wynikających z niezbilansowania energii elektrycznej dostarczanej i pobranej z systemu cenę za tę energię ustala się jako:
- sumę ceny wyznaczonej zgodnie z § 21 ust. 1a SystEnergR i składnika bilansującego – w przypadku energii elektrycznej pobranej z systemu przesyłowego elektroenergetycznego;
- różnicę między ceną wyznaczoną zgodnie z § 21 ust. 1a SystEnergR a składnikiem bilansującym – w przypadku energii elektrycznej dostarczonej do systemu przesyłowego elektroenergetycznego.
Cenę swobodnego bilansowania, o której mowa wyżej, określa się jako cenę krańcową wyznaczoną dla każdego okresu rozliczania niezbilansowania na podstawie ofert bilansujących dla swobodnego bilansowania.
W przypadku gdy praca jednostki wytwórczej centralnie dysponowanej odbywa się na polecenie operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego ze względów innych niż swobodne bilansowanie, rozliczeń wynikających z pracy tej jednostki w następstwie wykonania tego polecenia dokonuje się na podstawie (§ 21 ust. 6 SystEnergR):
1) cen wymuszonej dostawy energii elektrycznej – dalej CWD,
2) cen wymuszonego odbioru energii elektrycznej – dalej CWO,
3) cen uruchomienia – dalej CU
– ustalonych zgodnie z § 21a SystEnerg w umowie o świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej. Dodano bowiem § 21a SystEnergU, który określa zasady ustalania wymienionych wyżej cen.
W rozliczeniach z tytułu energii elektrycznej dostarczonej do systemu w celu usunięcia ograniczeń, o których mowa w § 24 ust. 5 SystEnergR (chodzi o ograniczenia wynikające z technicznych parametrów pracy jednostek wytwórczych, usuwane przez wytwórców), jako cenę za tę energię stosuje się niższą z cen:
1) cenę średnią z CWD i CWO pomniejszoną o koszt, o którym mowa w § 21a ust. 1 pkt 2 SystEnergR;
2) cenę swobodnego bilansowania.
W przypadku energii elektrycznej odebranej z systemu przez magazyn energii elektrycznej w celu usunięcia tych ograniczeń, jako cenę za tę energię stosuje się wyższą z dwóch wymienionych tu cen.
Z § 21a ust. 1 SystEnergU wynika, że CWD dla jednostki wytwórczej wyznacza się na podstawie:
1) kosztu paliwa podstawowego wyznaczonego zgodnie z § 21a ust. 3 SystEnergU, pomnożonego przez 1,05;
2) jednostkowego kosztu uprawnień do emisji dwutlenku węgla wyznaczonego na podstawie aktualnej wartości rynkowej uprawnień do emisji w rozumieniu art. 3 pkt 22 ustawy z 12.6.2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 136 ze zm.) oraz kosztów zmiennych zakupu tych uprawnień przez pośredników;
3) współczynnika przemiany energii chemicznej paliwa w energię elektryczną, wyznaczonego na podstawie potwierdzonej niezależną ekspertyzą charakterystyki zużycia energii chemicznej w paliwie w funkcji generowanej mocy elektrycznej, ustalonego dla co najmniej jednego i co najwyżej dziesięciu przedziałów mocy, przy czym:
- dla jednostki wytwórczej opalanej paliwem gazowym współczynnik ten może być korygowany w związku ze zmianą temperatury otoczenia,
- ustalone przedziały mocy nie mogą wykraczać poza zakres parametrów technicznych jednostki wytwórczej;
4) jednostkowego wskaźnika emisyjności paliwa podstawowego w zakresie dwutlenku węgla;
5) wysokości wsparcia, o którym mowa w § 21a ust. 6 SystEnergR;
6) pozostałych kosztów zmiennych wytwarzania pomnożonych przez 1,05.
Trzeba dodać, że zgodnie z przepisami przejściowymi uregulowanymi w § 3 nowelizacji, do 31.12.2021 r. nie wymaga się potwierdzania niezależną ekspertyzą charakterystyki zużycia energii chemicznej w paliwie w funkcji generowanej mocy elektrycznej (patrz pkt 3).
Wytwórca oraz posiadacz magazynu energii elektrycznej podaje operatorowi systemu przesyłowego, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji (do 8.12.2020 r.), wielkości i koszty do ustalenia cen wymuszonej dostawy energii elektrycznej i cen wymuszonego odbioru energii elektrycznej, zgodnie z § 21a SystEnergR, które będą obowiązywały w umowie o świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej od 1.1.2021 r. Przy wykonywaniu tego obowiązku wytwórca oraz posiadacz magazynu energii elektrycznej podają koszty aktualizowane kwartalnie na podstawie wykonania kosztów kwalifikowanych za trzeci kwartał 2020 r., a wielkości i koszty aktualizowane rocznie na podstawie wykonania wielkości i kosztów kwalifikowanych za rok 2019. Dla jednostek wytwórczych opalanych paliwem gazowym uśredniony koszt zamówienia mocy umownej dla dostaw paliwa gazowego podaje się na podstawie danych z roku gazowego zakończonego w 2020 r.