Przyczyny zmiany w przepisach

Zgodnie z art. 25 ust. 3 ustawy z 4.2.2011r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz.U. z 2013 r. poz. 1457) upoważnienie ustawowe do wydania przepisów wykonawczych dotyczących wymagań lokalowych i sanitarnych w lokalu, w którym ma być prowadzony żłobek lub klub dziecięcy spoczywa na ministrze właściwym ds. rodziny, który w porozumieniu z ministrem właściwym ds. zdrowia określi w drodze rozporządzenia wymagania lokalowe i sanitarne. Należy przy tym uwzględnić konieczność zapewnienia odpowiedniej jakości sprawowanej opieki nad dziećmi i warunków ochrony przeciwpożarowej oraz liczbę dzieci, nad którymi sprawowana jest opieka. Na podstawie poprzedniej delegacji podmiotem uprawnionym był wyłącznie minister właściwy do spraw rodziny. W nowym brzmieniu upoważnienia ustawowego, wymagania lokalowe i sanitarne jakie musi spełniać lokal, w którym ma być prowadzony żłobek lub klub dziecięcy, określa minister właściwy do spraw rodziny w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia. Natomiast spełnienie warunków bezpieczeństwa i higieny tego lokalu gwarantują opinie komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej oraz państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, o których mowa w art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 4.2.2011r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3. Z tego względu konieczne okazało się wydanie nowego rozporządzenia.

Warunki higieniczno-sanitarne w żłobkach i klubach dziecięcych

W uzasadnieniu do projektu rozporządzenia wskazano, że zaproponowane w rozporządzeniu warunki, określono na poziomie, który daje zarówno gwarancję bezpiecznego i higienicznego pobytu dzieci w tych instytucjach, a jednocześnie nie będzie stanowić nadmiernej bariery dla tworzenia żłobków i klubów dziecięcych. W rozporządzeniu przyjęto (analogicznie do poprzedniego rozporządzenia), że lokal, w którym ma być prowadzony żłobek lub klub dziecięcy, powinien znajdować się w budynku lub jego części spełniających wymagania określone w przepisach techniczno-budowlanych oraz przepisach o ochronie przeciwpożarowej dla kategorii zagrożenia ludzi ZL II lub wymagania uzgodnione z właściwym miejscowo komendantem wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej, w trybie określonym w tych przepisach.

Ustawodawca dopuścił ponadto prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego w lokalu znajdującym się w innym budynku lub jego części, jeżeli lokal: 1) jest przeznaczony dla nie więcej niż 15 dzieci; 2) znajduje się na parterze budynku wykonanego z elementów nierozprzestrzeniających ognia; 3) posiada co najmniej dwa wyjścia na zewnątrz, przy czym jednym z nich są drzwi wyjściowe z lokalu, a drugim inne drzwi lub okno umożliwiające bezpośrednie wyjście na przestrzeń otwartą; 4) został wyposażony w: a) trudnozapalne wykładziny podłogowe i inne stałe elementy wyposażenia i wystroju wnętrz, b) gaśnicę proszkową ABC o zawartości co najmniej 4 kg środka gaśniczego.

Zgodnie z rozporządzeniem w takim przypadku lokal powinien znajdować się w strefie pożarowej określanej jako ZL zgodnie z przepisami techniczno­­-budowlanymi i powinien być zlokalizowany w obiekcie innym, niż tymczasowy. W przeciwieństwie do dotychczasowej regulacji, w rozporządzeniu zaproponowano, by w jednej strefie pożarowej, nie występowały nie tylko inne lokale, w których prowadzone są żłobki lub kluby dziecięce, lecz również inne lokale, w których prowadzone są przedszkola lub inne formy wychowania przedszkolnego. Ponadto, w związku z dopuszczeniem możliwości prowadzenia żłobka lub klubu dziecięcego w lokalu znajdującym się w strefie pożarowej zaliczonej do innej kategorii zagrożenia ludzi niż ZL II w rozporządzeniu dookreślono, że w lokalu i na drogach ewakuacyjnych zapewniających ewakuację użytkowników lokalu na zewnątrz budynku powinny być spełnione wymagania przepisów przeciwpożarowych właściwe dla kategorii zagrożenia ludzi tej strefy pożarowej, w której się znajdują.

Zmiany o charakterze doprecyzowującym

W rozporządzeniu w sprawie wymagań lokalowych i sanitarnych dotyczących żłobków i klubów dziecięcych ustawodawca wprowadził kilka zmian o charakterze doprecyzowującym w stosunku do poprzedniej regulacji. W nowym rozporządzeniu dookreślono przepisy odnoszące się do wymaganej powierzchni pomieszczeń przeznaczonych na zbiorowy pobyt dzieci. Według nowego rozporządzenia powierzchnia każdego pomieszczenia przeznaczonego na zbiorowy pobyt od 3 do 5 dzieci powinna wynosić co najmniej 16 m2. W przypadku pobytu w tym pomieszczeniu liczby dzieci większej niż 5, powierzchnia każdego pomieszczenia powinna ulec odpowiedniemu (o 2 m2 lub – gdy dziecko przebywa w żłobku ponad 5 godzin dziennie – o 2,5 m2) zwiększeniu na każde kolejne dziecko.

Kolejną regulacją wprowadzoną powyższym aktem wykonawczym jest określenie, że liczba misek ustępowych i umywalek powinna zostać dostosowana do liczby dzieci przebywających w żłobku lub klubie dziecięcym. Z założenia co najmniej 1 miska ustępowa powinna przypadać na nie więcej, niż 20 dzieci i 1 umywalka na nie więcej niż 15 dzieci. Przy czym liczba nocników, przechowywanych, mytych i dezynfekowanych w sposób zabezpieczony przed dostępem dzieci, powinna odpowiadać liczbie dzieci, których poziom rozwoju umożliwia korzystanie przez nie z nocnika. W żłobku i klubie dziecięcym powinien znajdować się również brodzik z natryskiem lub inne urządzenie do mycia ciała dziecka. Należy przy tym zauważyć, że umiejscowienie miski ustępowej i umywalki powinno być dostosowane do wzrostu dzieci, chyba że dzieci korzystają z tych samych urządzeń sanitarnych co osoby wykonujące pracę w żłobku lub klubie dziecięcym i jednocześnie zastosowano rozwiązania umożliwiające dzieciom bezpieczne korzystanie z tych urządzeń.

Rozporządzenie reguluje również, że pomieszczenia przeznaczone na pobyt dzieci powinny być wietrzone w ciągu dnia co najmniej 4 razy przez co najmniej 10 minut, o ile nie są wentylowane poprzez instalację wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzowane. W pomieszczeniu powinna być zapewniona możliwość otwierania co najmniej 50% powierzchni okien, chyba że pomieszczenie to jest wyposażone w wentylację mechaniczną lub klimatyzację.

Ustawodawca wprowadził w rozporządzeniu zmiany o charakterze typowo doprecyzowującym. Między innymi doprecyzowano, że niemowlętom należy zapewnić leżakowanie w miarę możliwości na świeżym powietrzu, w szczególności na werandzie i tarasie. Ponadto wskazano, że z miejsca do przechowywania odzieży wierzchniej mogą jednocześnie korzystać dzieci i osoby wykonujące pracę w żłobku lub klubie dziecięcym, natomiast instalacja elektryczna wymaga odpowiedniego zabezpieczenia przed dostępem dzieci.

Przepisy przejściowe Do żłobków lub klubów dziecięcych utworzonych przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia oraz do podmiotu zamierzającego prowadzić żłobek lub klub dziecięcy, który przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia wystąpił, bądź to do komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej, bądź właściwego państwowego inspektora sanitarnego o opinię, o której mowa w art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 4.2.2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, zastosowanie będą miały przepisy dotychczasowe.