Wstęp

Warto zwrócić uwagę na kilka kwestii wynikających z ustawy:

Po pierwsze: sprzedawca żywności ma obowiązek zawrzeć umową w formie pisemnej lub elektronicznej pod rygorem nieważności z organizacją pozarządową dotyczącej nieodpłatnego przekazywania żywności spełniającej wymogi prawa żywnościowego, a nieprzeznaczonej do sprzedaży, w szczególności ze względu na wady wyglądu tej żywności albo jej opakowań, z wyjątkiem napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, z przeznaczeniem na wykonywanie przez tę organizację zadań w zakresie określonym w art. 2 pkt 2 ustawy, tj. w zakresie:

Po drugie, sprzedawca żywności ma też obowiązek prowadzić w jednostce handlu kampanie edukacyjno-informacyjne w zakresie racjonalnego gospodarowania żywnością oraz przeciwdziałania marnowaniu żywności co najmniej raz w roku przez co najmniej dwa kolejne tygodnie, w każdym dniu działalności jednostki handlu. Kampanie będą prowadzone wspólnie z wymienioną wyżej organizacją pozarządową, z którą sprzedawca żywności zawarł umowę. Na kampanie można przeznaczyć nie więcej niż 20% środków pochodzących z opłaty za marnowanie żywności.

Opłata za marnowanie odpadów

Z art. 5 ustawy wynika m.in., że sprzedawca żywności jest obowiązany do ponoszenia opłaty za marnowanie żywności, która obliczana na koniec roku kalendarzowego. Opłata będzie obliczana jako iloczyn stawki opłaty i masy marnowanej żywności. Podstawę obliczenia opłaty stanowi 90% masy marnowanej żywności w kilogramach, natomiast stawka opłaty wynosi 0,1 zł za 1 kg marnowanej żywności. Opłatę pomniejsza się o:

Sprzedawca żywności ustali we własnym zakresie wysokość należnej opłaty i wniesie ją na rachunek bankowy organizacji pozarządowej, z którą zawarł umowę, do 30 kwietnia roku kalendarzowego następującego po roku, którego opłata dotyczy. Jeżeli sprzedawca żywności zawarł umowę z więcej niż jedną organizacją pozarządową, opłatę dzieli się między wszystkie organizacje proporcjonalnie do ilości odebranej przez nie żywności. W przypadku gdy sprzedawca żywności nie przekazał żywności żadnej z organizacji pozarządowych, przekazuje opłatę w częściach równych wszystkim organizacjom, z którymi zawarł umowę.

W razie niezawarcia umowy z organizacją sprzedawca żywności wnosi, w powyższym terminie, należną opłatę na rachunek bankowy wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej na terenie województwa, w którym znajduje się siedziba sprzedawcy żywności. Środki pochodzące z opłaty przeznaczane są na działania w zakresie przeciwdziałania marnowaniu żywności.

Poza tym, sprzedawca żywności będzie musiał zamieszczać informację o wysokości należnej opłaty lub wartości żywności przekazanej organizacjom pozarządowym, z przeznaczeniem na wykonywanie przez te organizacje ich zadań określonych wyżej, w sprawozdaniu finansowym, o którym mowa w ustawie z 29.9.1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 351 ze zm.; dalej: RachunkU), oraz na swojej stronie internetowej, jeżeli ją prowadzi.

Ustawa przewiduje obowiązki sprawozdawcze, którymi obciążono organizację pozarządową, sprzedawcę żywności, a także wojewódzki fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej (WFOŚGW).

Organizacja składa sprzedawcy żywności, od którego otrzymała opłatę, pisemną roczną informację o wykorzystaniu środków pochodzących z opłaty, w szczególności informację, ile środków zostało przeznaczone na pokrycie kosztów administracyjnych, w terminie do 31 marca roku następującego po roku, którego dotyczy informacja. Organizacja pozarządowa składa Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska (GIOŚ), pisemne roczne sprawozdanie o sposobie zagospodarowania otrzymanej żywności zawierające w szczególności dane o masie żywności otrzymanej od sprzedawców żywności oraz masie żywności, którą przekazała na rzecz potrzebujących, wraz z wykazem sprzedawców żywności, od których otrzymała żywność, w terminie do 31 marca roku następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie.

Sprzedawca żywności składa WFOŚGW na terenie województwa, w którym prowadzi on działalność w zakresie sprzedaży żywności, pisemne roczne sprawozdanie o marnowanej żywności zawierające dane o całkowitej masie marnowanej żywności w danym roku oraz wysokości należnej opłaty wraz ze wskazaniem wysokości opłaty, która zostanie wpłacona do funduszu, w terminie do 31 marca roku kalendarzowego następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie. Natomiast WFOŚGW składa GIOŚ pisemne roczne zbiorcze sprawozdanie o marnowanej żywności zawierające dane o całkowitej masie marnowanej żywności przez sprzedawców żywności w danym roku oraz całkowitej wysokości należnej opłaty i wysokości opłaty wpłaconej do wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej wraz z wykazem sprzedawców żywności, którzy złożyli powyższe sprawozdanie, w terminie do 30 czerwca roku kalendarzowego następującego po roku, którego dotyczy sprawozdanie.

Kary

Karę przewidziano za nieskładanie wspomnianych wyżej sprawozdań, która będzie wymierzana w postaci grzywny na podstawie przepisów ustawy z 24.8.2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1120 ze zm.).

Poza tym, kto:

Wymienione wyżej kary pieniężne wymierza, w drodze decyzji, wojewódzki inspektor ochrony środowiska właściwy ze względu na miejsce prowadzenia przez sprzedawcę żywności działalności w zakresie sprzedaży żywności.

Przy ustalaniu wysokości administracyjnej kary pieniężnej za niewypełnianie obowiązków wnoszenia opłaty za marnowanie żywności wojewódzki inspektor ochrony środowiska uwzględnia ilość marnowanej żywności podlegającej wniesieniu opłaty, wysokość wniesionej w niepełnym wymiarze opłaty oraz liczbę dni opóźnienia wniesienia opłaty. Jednak, jeżeli okoliczności sprawy i dowody wskażą, że podmiot, który popełnił naruszenie, dołożył należytej staranności, aby do naruszenia nie doszło, lub nie miał żadnego wpływu na powstanie naruszenia, a nastąpiło ono na skutek okoliczności, których nie mógł przewidzieć, inspektor odstąpi od wymierzenia kary pieniężnej, umorzy postępowanie oraz zwolni podmiot od wniesienia opłaty za okres do wydania decyzji o umorzeniu postępowania.

Kary pieniężne wnosi się w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna, na rachunek bankowy wskazany w tej decyzji.

Zmiany w przepisach

Zmieniono też kilka innych ustaw, gdzie wprowadzono informację o stosowaniu przepisów ustawy, i tak:

Przepisy przejściowe

Z art. 17 ustawy wynika, że w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy (czyli do 18.9.2021 r.) przez sprzedawcę żywności rozumie się podmiot prowadzący przedsiębiorstwo spożywcze w zakresie sprzedaży żywności w jednostce handlu detalicznego lub hurtowego o powierzchni sprzedaży powyżej 400 m2, w której przychody ze sprzedaży środków spożywczych stanowią co najmniej 50% przychodów ze sprzedaży wszystkich towarów.

Chodzi tu o powierzchnię sprzedaży w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1945 ze zm.), czyli tę część ogólnodostępnej powierzchni obiektu handlowego stanowiącego całość techniczno-użytkową, przeznaczonego do sprzedaży detalicznej, w której odbywa się bezpośrednia sprzedaż towarów (bez wliczania do niej powierzchni usług i gastronomii oraz powierzchni pomocniczej, do której zalicza się powierzchnie magazynów, biur, komunikacji, ekspozycji wystawowej itp.).

Ponadto: