Od 24.8.2022 r. obowiązuje nowa ustawa z 5.8.2022 r. o zmianie ustawy o Rządowym Funduszu Rozwoju Dróg oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1768). Wskazany akt prawny zawiera wiele różnych zmian, w tym odnoszących się do KoronawirusU. Takim specjalnym przepisem jest art. 32 nowej ustawy, który wskazuje, że:

1. W przypadku roszczeń, których dochodzenie zostało ograniczone na podstawie art. 15r1 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 10 i które dotyczyły zdarzeń powstałych:

1) do dnia 31 grudnia 2020 r., zamawiający może dokonać potrącenia z wynagrodzenia wykonawcy lub z innych jego wierzytelności, a także dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania umowy, jednak nie wcześniej niż od dnia 1 października 2022 r.;

2) w okresie od dnia 1 stycznia 2021 r. do dnia 31 grudnia 2021 r., zamawiający może dokonać potrącenia z wynagrodzenia wykonawcy lub z innych jego wierzytelności, a także dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania umowy, jednak nie wcześniej niż od dnia 1 stycznia 2023 r.;

3) w okresie od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, zamawiający może dokonać potrącenia z wynagrodzenia wykonawcy lub z innych jego wierzytelności, a także dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania umowy, jednak nie wcześniej niż od dnia 1 kwietnia 2023 r.

Jak więc wynika z konstrukcji przywołanych regulacji prawnych, nawiązują one do art. 15r1 ust. 1 KoronawirusU. Dla przypomnienia, z tej regulacji wynika wspomniane wyżej ograniczenie w dochodzeniu m.in. przez JST roszczeń wobec wykonawców. Zgodnie z ww. przepisem:

W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego w związku z COVID-19, i przez 90 dni od dnia odwołania stanu, który obowiązywał jako ostatni, zamawiający nie może potrącić kary umownej zastrzeżonej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, o której mowa w art. 15r ust. 1, z wynagrodzenia wykonawcy lub z innych jego wierzytelności, a także nie może dochodzić zaspokojenia z zabezpieczenia należytego wykonania tej umowy, o ile zdarzenie, w związku z którym zastrzeżono tę karę, nastąpiło w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

Podsumowując, zmiany w podanym zakresie przedmiotowym z pewnością będą miały korzystny wpływ na stan budżetowy JST. Samorządy zyskają bowiem możliwość odzyskania środków – przez potrącenie – tytułem kar umownych oraz zabezpieczeń należytego wykonania umów. Dotąd możliwości dokonywania potrąceń były ustawowo ograniczone. Zmieniła to właśnie przytoczona na wstępie ustawa z 5.8.2022 r. Warto jednak zauważyć, że możliwość dokonywania potrąceń przewidziano w sposób stopniowy, w zależności od okresu czasu w jakim zaistniały zdarzenia dające możliwość skorzystania z kary umownej, czy zabezpieczenia należytego wykonania umowy.