Nowe rozporządzenie w sprawie zwiększenia dotacji celowej na wyposażenie szkół w podręczniki i materiały edukacyjne

Delegacja ustawowa do wydania rozporządzenia znajduje się w art. 22aga SysOśwU, w brzmieniu ustalonym ustawą z 15.1.2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z przedmiotowym przepisem minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia, wysokość wskaźników, o których mowa w art. 22ae ust. 5a, biorąc pod uwagę wyniki analiz kształtowania się cen podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, dostosowanych do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych uczniów:

1. z upośledzeniem umysłowym,
2. niesłyszących,
3. słabosłyszących,
4. z autyzmem,
5. niewidomych i słabowidzących,

a także możliwość zapewnienia tych podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych. Przewidywana data wejścia w życie rozporządzenia to 31.3.2015 r.

Przypomnijmy, że wyposażenie szkół podstawowych i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej w podręczniki do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego, materiały edukacyjne do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego lub materiały ćwiczeniowe (dla klas I–III), szkół podstawowych i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej w podręczniki, materiały edukacyjne lub materiały ćwiczeniowe, dla klas IV-VI, gimnazjów i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie gimnazjum w podręczniki, materiały edukacyjne lub materiały ćwiczeniowe szkoły jest obowiązkiem zleconym z zakresu administracji rządowej. Organy prowadzące – JST oraz osoby fizyczne i osoby prawne inne niż JST na realizację zadania zleconego, o którym mowa w art. 22ae ust. 1 SysOśwU, otrzymują udzielaną przez wojewodę dotację celową z budżetu państwa. Wysokość dotacji celowej wynika z przepisu art. 22ae ust. 5 i wynosi:

1. dla szkół podstawowych i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej w podręczniki do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego lub materiały edukacyjne do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego, dla klas I–III – do wysokości 25 zł na ucznia,
2. dla szkół podstawowych i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej w materiały ćwiczeniowe dla klas I–III – do wysokości 50 zł na ucznia,
3. dla szkół podstawowych i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej w podręczniki lub materiały edukacyjne dla klas IV–VI – do wysokości 140 zł na ucznia,
4. dla szkół podstawowych i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej w materiały ćwiczeniowe dla klas IV–VI – do wysokości 25 zł na ucznia,
5. dla gimnazjów i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie gimnazjum w podręczniki lub materiały edukacyjne – do wysokości 250 zł na ucznia,
6. dla gimnazjów i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie gimnazjum w materiały ćwiczeniowe – do wysokości 25 zł na ucznia.

Z uwagi jednak na zwiększone potrzeby uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym, niedosłyszących, słabosłyszących, z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, niewidomych i słabowidzących, posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego art. 22ae ust. 5 SysOśwU, w znowelizowanym brzmieniu, przewiduje możliwość zwiększenia dotacji na sfinansowanie podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych. Uczniowie niepełnosprawni powinni mieć możliwość korzystania z podręczników dostosowanych do ich potrzeb uwzględniających ograniczenia wynikające z niepełnosprawność np. podręczników i materiałów wydrukowanych w systemie Braille’a, druku powiększonym, podręczników w polskim języku migowym. Wymaga to przygotowania odrębnych podręczników i materiałów, które ze względu na ograniczoną grupę odbiorców (w danym roczniku do 3% populacji uczniów) są znacząco droższe od takich samych materiałów przygotowanych dla uczniów pełnosprawnych. Kwoty dotacji przewidzianych przez art. 22 ust. 5 SysOśwU w przypadku uczniów niepełnosprawnych są powiększane poprzez pomnożenie ich przez wskaźniki:

Jeżeli rozporządzenie wejdzie w życie w planowanym kształcenie, to w przypadków uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenie specjalnego, dotacja celowa na wyposażenie szkoły podstawowej i szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej będzie wynosić:

1. na podręczniki i materiały do zajęć z języka obcego nowożytnego dla klas I–III dwukrotność wysokości dotacji celowej na ucznia pełnosprawnego – 50 zł (wysokość wskaźnika 2,0),
2. na podręczniki i materiały edukacyjne do kształcenia ogólnego w zakresie szkoły podstawowej dla klas IV–VI – 322 zł (wysokość wskaźnika 2,3),
3. na podręczniki i materiały edukacyjne do kształcenia ogólnego w zakresie gimnazjum – 575 zł (wysokość wskaźnika 2,3),
4. na materiały ćwiczeniowe w do kształcenia ogólnego w zakresie szkoły podstawowej dla klas I–III – 125 zł, (wysokość wskaźnika 2,5),
5. na materiały ćwiczeniowe w do kształcenia ogólnego w zakresie szkoły podstawowej dla klas IV–VI – 62,50 zł,
6. na materiały ćwiczeniowe w do kształcenia ogólnego w zakresie gimnazjum – 62,50 zł (wysokość wskaźnika 2,5) – (§ 2 projektu rozporządzenia w związku z art. 22ae SysOśwU).

Analogiczne wartości wskaźników zwiększających kwoty dotacji celowych zostały ustalone dla uczniów słabosłyszących posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, którzy będą korzystać z podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych dostosowanych do ich potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych (§ 5 projektu rozporządzenia). Tożsamymi wartościami wskaźników posługuje sie również § 7 ust. 1 projektu w zakresie w jakim określa wskaźniki dotacji celowej w przypadków uczniów słabowidzących posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, którzy będą korzystać z podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, dostosowanych do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych uczniów, nie wydrukowanych w druku powiększonym. Dla uczniów słabowidzących, którzy pomimo zastosowania sprzętu optycznego nie są w stanie korzystać w procesie kształcenia z podręczników dostępnych na rynku, przygotowuje się adaptacje podręczników i książek pomocniczych w druku powiększonym.

W przypadku uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, którzy będą korzystać z podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, dostosowanych do potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych uczniów, kwoty dotacji celowej będą zwiększone o 2,5 w zakresie zakupu materiałów ćwiczeniowych dla klas I–III szkół podstawowych (ostateczna wysokość dotacji 125 zł), dla klas IV–VI szkół podstawowych (ostateczna wysokość dotacji 62,5), dla klas gimnazjalnych (ostateczna wysokość dotacji 62,5). Z kolei na zakup podręczników i materiałów edukacyjnych w zakresie szkoły podstawowej w klasach IV–VI oraz na zakup podręczników i materiałów edukacyjnych w zakresie gimnazjum dotacja zostanie zwiększona o wskaźnik 2,0 co daje ostatecznie 280 zł i 500 zł odpowiednio (§ 3 projektu rozporządzenia).

W porównaniu do wskazanych powyżej wskaźników, wskaźniki, przy pomocy których będzie się obliczać wysokość dotacji celowej dla uczniów niesłyszących posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, którzy będą korzystać z podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, dostosowanych dla ich potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych, zostały zwiększone (§ 4 projektu rozporządzenia). W przypadków uczniów niesłyszących, dla których język migowy jest pierwszym naturalnym językiem, komunikowanie się ze światem, w tym zdobywanie wiedzy o świecie, odbywa się za pośrednictwem tego języka. Sprawne posługiwanie się językiem migowym zmniejsza u dzieci niesłyszących narastanie problemów edukacyjnych. Z tego względu zwiększono kwoty dotacji tak, aby szkoły mogły zakupić dla uczniów niesłyszących dostępne na rynku podręczniki do kształcenia specjalnego oraz materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe w polskim języku migowym. Zwiększone wskaźniki dotacji wynoszą:

Analogicznie do ww. wskaźników zostały ukształtowane wskaźniki na zakup podręczników, materiałów ćwiczeniowych i materiałów edukacyjnych, które nie są wydrukowane w systemie Braille’a, dla uczniów niewidomych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego (§ 8 ust. 1 projektu rozporządzenia). Jednakże w przypadku uczniów niewidomych posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, którzy będą korzystać z podręczników, materiałów ćwiczeniowych lub edukacyjnych, dostosowanych do ich potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych, wydrukowanych w systemie Braille’a, wysokość wskaźników dla wszystkich dotacji celowych przewidzianych w art. 22ae ust. 5 pkt 1–6 wynosi 20 (§ 8 ust. 2 projektu rozporządzenia). Rozróżnienie wysokości wskaźników wynika z odmiennych potrzeb edukacyjnych uczniów z dysfunkcją wzroku. Zatem maksymalne kwoty dotacji dla szkoły podstawowej i szkoły artystycznej realizujących kształcenia ogólne w zakresie szkoły podstawowej w podręczniki lub materiały edukacyjne do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego lub materiały edukacyjne do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego dla klas I–III będą wynosić 500 zł, w materiały ćwiczeniowe dla klas IV–VI – 2800 zł, gimnazjum i szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie gimnazjum – 5000 zł. Maksymalne kwoty dotacji na wyposażenie w materiały ćwiczeniowe będą wynosić odpowiednio: dla szkoły podstawowej i szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej w materiały ćwiczeniowe dla klas I–III – 1000 zł, szkoły podstawowej i szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej dla klas IV–VI, gimnazjum i szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie gimnazjum – 500 zł.

Warto zwrócić uwagę, że zwiększona dotacja na wyposażenie szkół w podręczniki, materiały edukacyjne i ćwiczeniowe w systemie Braille’a oraz w druku powiększonym zastąpi w przypadków uczniów objętych dotacją celową, o której mowa w art. 22ae, dotychczas funkcjonujące rozwiązania w tym zakresie tj. dofinansowanie podręczników w ramach programu rządowego „Wyprawka szkolna”.

W przypadków uczniów z autyzmem, w tym zespołem Aspergera, posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, którzy będą korzystać z podręczników, materiałów edukacyjnych lub materiałów ćwiczeniowych, dostosowanych do ich potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych kwoty dotacji celowej o których mowa w art. 22ae ust. 5 pkt 1, 3 i 5 będzie wynosić 2,4. W rezultacie dotacja celowa przyznawana dla szkół podstawowych i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej w podręczniki do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego lub materiały edukacyjne do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego, dla klas I–III – będzie wynosić 60 zł. Dotacja celowa przyznawania dla szkół podstawowych i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej w podręczniki lub materiały edukacyjne dla klas IV–VI będzie wynosić 336 zł. Dotacja celowa przyznawania dla gimnazjów i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie gimnazjum w podręczniki lub materiały edukacyjne będzie maksymalnie wynosić 600 zł. Z kolei przy pomocy wskaźnika o wysokości 2,6 będzie obliczana wysokość dotacji celowych, o których mowa w art. 22ae ust. 5 pkt 2, 4 i 6. Tym samym dotacja celowa dla szkół podstawowych i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej w materiały ćwiczeniowe dla klas I–III maksymalnie będzie wynosić 130 zł, dla szkół podstawowych i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej w materiały ćwiczeniowe dla klas IV–VI maksymalnie będzie wynosić 65 zł. Dla szkół gimnazjalnych i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie gimnazjum dotacja celowa na materiały ćwiczeniowe będzie mogła wynosić maksymalnie również 65 zł.