W aktualnym stanie prawnym wzory druków szkolnych, w tym świadectw szkolnych są określone w rozporządzeniu Ministerstwa Edukacji Narodowej z 28.5.2010 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 893 ze zm.). Rozporządzenie nie uwzględnia zmian w prawie, jakie nastąpiły w związku z uchwaleniem ustawy z 22.12.2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz.U. z 2016 r. poz. 64; dalej: ZintSysKwU).

ZintSysKwU wprowadziła Polską Ramę Kwalifikacji (PRK), w której wyróżnia się 8 poziomów określonych przez ogólne charakterystyki efektów uczenia się. Stworzenie systemu kwalifikacji pozwoli na łatwiejsze porównywanie kwalifikacji z różnych dziedzin w kraju i za granicą. Powyższe przedsięwzięcie wpisuje się w realizację zamierzenia stworzenia Europejskich Ram Kwalifikacji, stosownie do zaleceń Parlamentu Europejskiego i Rady UE. Wszystkie nowe świadectwa, dyplomy i dokumenty Europass potwierdzające zdobyte kwalifikacje powinny zawierać odniesienie do odpowiedniego poziomu kwalifikacji. Od stycznia 2016 r. w 15 państwach członkowskich UE na świadectwach, dyplomach i innych dokumentach potwierdzających nadanie kwalifikacji umieszczana jest informacja o przypisanym danej kwalifikacji poziomie krajowej ramy kwalifikacji. Niektóre państwa spoza Europy przyjęły analogiczne rozwiązania.

Polska Rama Kwalifikacji

Przypisanie poziomu PRK do kwalifikacji uprawnia instytucje certyfikujące do umieszczania na dokumentach potwierdzających nadanie danej kwalifikacji znaku graficznego (art. 10 ZintSysKwU). Wprowadzono podział na kwalifikacje pełne oraz kwalifikacje cząstkowe.

Ważne
Kwalifikacje pełne nadawane w systemie oświaty posiadać będą znak PRK w formie cyfr rzymskich. Na dokumentach potwierdzających kwalifikacje cząstkowe widoczne będą cyfry arabskie, zgodnie z przypisanymi tym kwalifikacjom poziomami PRK (art. 8 pkt 3-6 ZintSysKwU).

Nowe rozporządzenie

W celu dostosowania wzorów świadectw wydawanych w ramach polskiego sytemu oświaty konieczne jest wydanie nowego rozporządzenia, które zastąpi poprzednie rozporządzenie MEN. Resort oświaty rozpoczął proces legislacyjny projektu nowego rozporządzenia w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych. Projekt wprowadza nowe wzory świadectw, zawierające odesłanie do poziomu kwalifikacji pełnych.

Poziom kwalifikacji wg Polskiej Ramy Kwalifikacji

Przeznaczenie

Nr wzoru

Symbol

PRK I

dla uczniów szkoły podstawowej dla dzieci i młodzieży oraz dla słuchaczy szkoły podstawowej dla dorosłych

7b

MEN-I/6b/2

dla uczniów szkoły podstawowej dla dzieci i młodzieży – z wyróżnieniem

8b

MEN-I/6b-w/2

dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym, uczęszczających do szkoły podstawowej

9a

MEN-I/7a/2

świadectwo ukończenia szkoły podstawowej dla osób kończących szkołę podstawową na podstawie egzaminów eksternistycznych na warunkach i w sposób obowiązujący od roku szkolnego 2016/2017

73b

OKE-II/105a/2

PRK II

dla uczniów gimnazjum dla dzieci i młodzieży oraz dla słuchaczy gimnazjum dla dorosłych

16b

MEN-I/13b/2

dla uczniów gimnazjum dla dzieci i młodzieży – z wyróżnieniem

17b

MEN-I/13b-w/2

dla uczniów oddziałów przysposabiających do pracy organizowanych w gimnazjum

18b

MEN-I/13b-w/2

dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym, uczęszczających do gimnazjum

19b

MEN-I/15b/2

świadectwo ukończenia gimnazjum dla osób kończących gimnazjum na podstawie egzaminów eksternistycznych

74a

OKE-II/106a/2

dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe

78d/II

OKE-II/115c/2/II

PRK III

dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe

78d/III

OKE-II/115c/2/III

PRK IV

świadectwo dojrzałości wydawane absolwentom liceum ogólnokształcącego po zdaniu egzaminu maturalnego na warunkach i w sposób obowiązujący od roku szkolnego 2014/2015 oraz absolwentom technikum po zdaniu egzaminu maturalnego na warunkach i w sposób obowiązujący od roku szkolnego 2015/2016

77b

OKE-II/113a/2

dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe

78d/IV

OKE-II/115c/2/IV

PRK V

dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe

78d/V

OKE-II/115c/2/V

Warto zwrócić uwagę, że ZintSysKwU daje możliwość ministrowi właściwemu do spraw oświaty i wychowania do określenia innego poziomu dla danej kwalifikacji poprzez odpowiednie zapisy w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Rozstrzygnięcia rozporządzenia w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego zostały odzwierciedlone w projekcie rozporządzeniu w sprawie świadectw, dyplomów i innych druków szkolnych poprzez wprowadzenie czterech wersji świadectw potwierdzających kwalifikacje zawodowe oraz czterech wersji dyplomów potwierdzających kwalifikacje zawodowe, zależnie od poziomów, jakie zostały określone w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji zawodów.

Nowe wzory świadectw, zawierające odesłanie do poziomu kwalifikacji cząstkowych.

Poziom kwalifikacji ustalony w Polskiej Ramie Kwalifikacji

Przeznaczenie

Nr wzoru

Symbol

PRK 2

świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie wydawane po zdaniu egzaminu

78c/2

OKE-II/115b/2/2

PRK 3

świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie wydawane po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie

78c/3

OKE-II/115b/2/3

PRK 4

świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie wydawane po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie

78c/4

OKE-II/115b/2/4

PRK 5

świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie wydawane po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie

78c/5

OKE-II/115b/2/5

Dostosowanie do zmian w OświatU

Drugą przesłanką wprowadzenia zmian była ustawa z 23.6.2016 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1010; dalej: ZmOświatU16[2]), która weszła w życie 1.9.2016 r. Najważniejszą zmianą wprowadzoną przez nowelizację było zniesienie sprawdzianów organizowanych na koniec szkoły podstawowej. W nowym rozporządzeniu nie będzie już odniesień do zaświadczeń o szczegółowych wynikach sprawdzianu, które szkoły zobowiązane były wydać uczniom . Stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 17 ZmOświatU16(2) wyraz „legalizacja” został w rozporządzeniu zastąpiony wyrazem „uwierzytelnienie”.

Warto zwrócić uwagę na nową treść art. 44zzg ustawy z 7.9.1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm.; dalej: OświatU). Absolwent, który ze względu na niepełnosprawność lub stan zdrowia trwale nie posługuje się mową, zwolniony jest z części ustnej egzaminu maturalnego (art. 44zzg ust. 2 OświatU). Rozporządzenie w sprawie świadectw, dyplomów i innych druków szkolnych odnosi się tylko do absolwentów niesłyszących. Konieczne stało się zatem wprowadzenie przepisu, zgodnie z którym na świadectwie dojrzałości tych absolwentów, którzy ze względu na niepełnosprawność lub stan zdrowia trwale nie posługują się mową, z egzaminu maturalnego z części ustnej wpisuje się odpowiednio wyraz „zwolniony” lub „zwolniona”.

Przepisy przejściowe

Wejście w życie nowego rozporządzenia zostało już częściowo przesądzone w ZintSysKwU. Rozporządzenie MEN z 28.5.2010 r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych utrzymane będzie w mocy najpóźniej do 14.1.2017 r. (art. 111 pkt 3 ZintSysKwU). W związku z tym zapisem, w projekcie nowego rozporządzenia ustalano datę obowiązywania na 1.1.2017 r.