Nowe rozporządzenie dotyczące warunków organizowania wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej

Jednym z przejawów tego działania będzie wzmocnienie nadzoru nad organizatorami wypoczynku dzieci i młodzieży. Ustawa nowelizacyjna z września wprowadziła nową definicję wypoczynku, zgodnie z którą w świetle przepisów art. 92b–92t i art. 96a ustawy z 7.9.1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm., dalej: OświatU) wypoczynkiem jest wypoczynek organizowany dla dzieci i młodzieży w celach rekreacyjnych lub regeneracji sił fizycznych i psychicznych, połączony ze szkoleniem lub pogłębianiem wiedzy, rozwijaniem zainteresowań, uzdolnień lub kompetencji społecznych dzieci i młodzieży, trwający nieprzerwanie co najmniej 2 dni, w czasie ferii letnich i zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej, w kraju lub za granicą, w szczególności w formie kolonii, półkolonii, zimowiska, obozu i biwaku. Ustawa nowelizująca określiła również:

1) kolejność w korzystaniu z wypoczynku finansowanego z budżetu państwa z uwzględnieniem sytuacji rodzinnej dzieci (nowododany art. 92b OświatU);

2) ustawowy katalog podmiotów organizujących wypoczynek dla dzieci i młodzieży (nowododany art. 92c OświatU);

3) podstawowe warunki wypoczynku (nowododany art. 92c OświatU);

4) zasady prowadzenia bazy wypoczynku (nowododany art. 92h OświatU);

5) procedurę zgłaszania wypoczynku (nowododany art. 92e OświatU).

W nowododanym art. 92t OświatU zawarto delegację ustawową do wydania przez ministra właściwego ds. oświaty i wychowania rozporządzenia, które będzie określać m.in. obowiązki kierownika wypoczynku i wychowawcy wypoczynku, w tym obowiązek prowadzenia przez wychowawcę dziennika zajęć realizowanych podczas wypoczynku, oraz wzór tego dziennika, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia dzieciom i młodzieży bezpiecznego wypoczynku i właściwej opieki wychowawczej oraz prawidłowego dokumentowania przebiegu wypoczynku. Rozporządzenie wydane na podstawie art. 92t OświatU zastąpi rozporządzenie MEN z 21.1.1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz.U. z 1997 r. Nr 12, poz. 67 ze zm.). Planowany termin wejścia w życie nowego rozporządzenia jest oczywiście skorelowany z terminem wejścia w życie nowelizacji OświatU i został wyznaczony na 1.4.2016 r.

Zgłoszenie wypoczynku do kuratora oświaty

Zgodnie z art. 92d OświatU, w wersji obowiązującej po 1.4.2016 r., organizator wypoczynku ma obowiązek zgłosić kuratorowi oświaty właściwemu ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania organizatora wypoczynku zamiar zorganizowania wypoczynku. Przepis art. 92d ust. 3 OświatU zawiera katalog informacji, które muszą być zamieszczone w zgłoszeniu. Katalog obowiązkowych załączników do zgłoszenia wypoczynku będzie określony w przepisie rozporządzenia, a nie w ustawie. Jeżeli projekt rozporządzenia wejdzie w życie w zakładanym kształcie to stosownie do § 2 projektu rozporządzenia do zgłoszenia wypoczynku:

1) organizowanego w kraju organizator wypoczynku powinien dołączyć:

a) w przypadku organizowania wypoczynku w obiekcie hotelarskim lub innym obiekcie, w którym są świadczone usługi hotelarskie, o którym mowa w rozporządzeniu MGiP z 19.8.2004 r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie (t.j. Dz.U. z 2006 poz. 169 ze zm.) – kopię wydanej właścicielowi, zarządcy lub użytkownikowi obiektu pozytywnej opinii właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej w zakresie spełniania przez obiekt wymagań ochrony przeciwpożarowej;

b) w przypadku organizowania wypoczynku w obiekcie używanym okazjonalnie do wypoczynku, z wyłączeniem wypoczynku organizowanego w szkołach i placówkach:

c) w przypadku organizowania wypoczynku bez stałej infrastruktury komunalnej, w szczególności wypoczynku organizowanego w formie biwaku:

2) organizowanego poza granicami Polski organizator wypoczynku powinien dołączyć oświadczenie o zawarciu na rzecz uczestników wypoczynku umowy ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia.

Organizator wypoczynku będzie mógł przedstawić kuratorowi oświaty zgłoszenie wypoczynku w postaci:

1) papierowej i elektronicznej albo;

2) wyłącznie elektronicznej, uwierzytelnionej przy użyciu mechanizmów określonych w art. 20a ust. 1 albo 2 ustawy z 17.2.2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2014 r. poz. 1114).

Termin na dokonanie zgłoszenia wypoczynku

W § 2 ust. 3 projektu rozporządzenia ustanowiono terminy, od których można dokonywać zgłoszenia kuratorowi oświaty zamiar zorganizowania wypoczynku:

1) w przypadku wypoczynku organizowanego w okresie ferii letnich oraz wiosennej przerwy świątecznej wypoczynek może być zgłoszony nie wcześniej niż od 1 marca;

2) w przypadku wypoczynku organizowanego w okresie ferii zimowych oraz zimowej przerwy świątecznej wypoczynek może być zgłoszony nie wcześniej niż od 1 października.

Z kolei § 2 ust. 4 projektu rozporządzenia wskazuje terminy końcowe na dokonanie zgłoszenia. Organizator wypoczynku będzie musiał przekazać kuratorowi oświaty zgłoszenie wypoczynku:

1) nie później niż na 21 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku – według wzoru określonego w załączniku nr 1 do rozporządzenia;

2) nie później niż na 14 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku – w przypadku organizowania półkolonii, według wzoru określonego w załączniku nr 2 do rozporządzenia;

3) nie później niż na 14 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku – w przypadku organizowania wypoczynku poza granicami Polski, według wzoru określonego w załączniku nr 3 do rozporządzenia.

Zatem organizując w okresie od 28.12.2016 r. do 3.1.2017 wypoczynek zimowy organizator wypoczynku będzie mógł najwcześniej zgłosić wypoczynek po 1.10.2016 r. nie później jednak niż 6.12.2016.

Liczba uczestników wypoczynku

W § 3 projektu rozporządzenia określono maksymalną liczbę uczestników wypoczynku przypadającą na jednego wychowawcę. Zgodnie z ogólną zasadą liczba ta nie może przekraczać 20. Jednakże w przypadku grupy z dziećmi do 10 roku życia oraz grupy mieszanej, w której są dzieci do 10 roku życia, liczba uczestników pozostających pod opieką jednego wychowawcy wypoczynku ulega zmniejszeniu. W takim przypadku liczba nie może przekraczać 15 osób. Podobnie liczba uczestników pozostających pod opieką jednego wychowawcy wypoczynku ulega zmniejszeniu w przypadku grupy, w której uczestnikami są dzieci i młodzież niepełnosprawna wymagająca stałej opieki lub pomoc. Niestety w projekcie rozporządzenia nie wskazano o ile musi nastąpić zmniejszenie poprzestając tylko na ogólnym stwierdzeniu, że zmniejszenie liczby uczestników następuje w zależności od rodzaju niepełnosprawności. W związku z tym to do oceny organizatora wypoczynku będzie należało jakie zmniejszenie jest wystarczające. Jeżeli zatem niepełnosprawność nie będzie zbyt „ciężka” już zmniejszenie z 20 uczestników na 19 uczestników pozwoli zrealizować przepis.

Zawiadomienie o organizacji wypoczynku

Przypomnijmy, że obowiązkowi zgłoszenia nie podlegają szkoły i inne placówki, o których mowa w art. 2 pkt 3–5, 7 i 10 OświatU, a więc:

1) placówki oświatowo-wychowawcze, w tym szkolne schroniska młodzieżowe, umożliwiające rozwijanie zainteresowań i uzdolnień oraz korzystanie z różnych form wypoczynku i organizacji czasu wolnego;

2) placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego oraz ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego, umożliwiające uzyskanie i uzupełnienie wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych;

3) placówki artystyczne – ogniska artystyczne umożliwiające rozwijanie zainteresowań i uzdolnień artystycznych;

4) poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w tym poradnie specjalistyczne udzielające dzieciom, młodzieży, rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a także pomocy uczniom w wyborze kierunku kształcenia i zawodu;

5) młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, a także ośrodki umożliwiające dzieciom i młodzieży a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację odpowiednio obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki, placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania;

6) kolegia pracowników służb społecznych,

jeżeli organizują wypoczynek trwający do 3 dni . W przypadku krótkiego wypoczynku istnieje jednakże obowiązek dokonania zawiadomienia organu prowadzącego i organu nadzoru pedagogicznego (nowododawany art. 92e OświatU). Zawiadomienia należy dokonać nie później niż na 3 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku. W tym celu należy przesłać wypełnioną kartę wypoczynku, której wzór stanowi załącznik nr 6 do rozporządzenia.