Dotychczasowo przedmiotowe kwestie regulowała ustawa z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1409; dalej: PrBud). Z uwagi na konieczność implementowania do polskiego porządku prawnego postanowień dyrektywy unijnej o charakterystyce energetycznej budynków uchwalono nowy akt prawny.

Ustawa z 29.8.2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków (Dz.U. z 2014 r. poz. 1200; dalej: EnerBudU) w sposób kompleksowy reguluje zatem zasady sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej. Akt reguluje także zasady kontroli systemu ogrzewania i systemu klimatyzacji w budynkach oraz zasady prowadzenia centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków, a także sposób opracowania krajowego planu działań mającego na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii. Wejście w życie ustawy poprzedzał sześciomiesięczny okres vacatio legis, który upłynął właśnie 9.3.2015 r.

Nowe regulacje dotyczące świadectw charakterystyki energetycznej
Należy zauważyć, że celem ustawy jest kompleksowe uregulowanie kwestii prawnych związanych ze świadectwami charakterystyki energetycznej budynków. Wśród najważniejszych kwestii regulowanych przez ustawę należy wskazać określenie przez ustawodawcę zasad sporządzania świadectw.

Niewątpliwie istotny jest także zapis regulujący, jaki podmiot jest uprawniony do sporządzenia świadectwa. Zgodnie z art. 17 ust. 3 i 4 EnerBudU świadectwo charakterystyki energetycznej sporządza osoba, która ukończyła:

  • studia wyższe zakończone uzyskaniem tytułu zawodowego inżyniera, inżyniera architekta, inżyniera architekta krajobrazu, inżyniera pożarnictwa, magistra inżyniera architekta, magistra inżyniera architekta krajobrazu, magistra inżyniera pożarnictwa albo magistra inżyniera, albo
  • studia wyższe inne niż wymienione powyżej oraz studia podyplomowe, których program uwzględnia zagadnienia związane z charakterystyką energetyczną budynków, wykonywaniem audytów energetycznych budynków, budownictwem energooszczędnym i odnawialnymi źródłami energii, lub posiada uprawnienia budowlane.

Tym samym, w wyniku wejścia w życie nowych przepisów, nastąpi rozszerzenie katalogu osób uprawnionych do sporządzania świadectw.

Ważne
Ustawa o charakterystyce energetycznej budynków znosi obowiązek sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej dla wszystkich budynków oddawanych do użytkowania. Dotychczasowe przepisy wymagały bowiem, aby do zawiadomienia o zakończeniu budowy obiektu budowlanego lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie, inwestor dołączał między innymi kopię świadectwa charakterystyki energetycznej budynku. Od 9 marca 2015 r. wymóg ten nie obowiązuje.

Obowiązek przekazania świadectwaWarto zwrócić uwagę, że art. 11 EnerBudU nakłada obowiązek przekazania nabywcy świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, zaś najemcy kopii świadectwa.

W przypadku, gdy zbywca albo wynajmujący nie wywiąże się z powyższego obowiązku, nabywca albo najemca może, w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy, wezwać pisemnie zbywcę lub wynajmującego.
Świadectwo lub jego kopia powinny być wydane w terminie 2 miesięcy od dnia doręczenia wezwania.

Ustawodawca przewidział, że w sytuacji, gdy świadectwo charakterystyki energetycznej albo jego kopia nie zostaną przekazane w terminie 2 miesięcy, nabywca albo najemca może zlecić sporządzenie świadectwa charakterystyki energetycznej na koszt zbywcy albo wynajmującego. Przy czym zlecenie sporządzenia świadectwa może nastąpić w terminie nie dłuższym niż 6 miesięcy – umowa najmu oraz 12 miesięcy – umowa sprzedaży albo zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, licząc od dnia zawarcia umowy.
Należy także zauważyć, że ustawa zawiera zakaz umownego zrzeczenia się uprawnienia do otrzymania świadectwa.

Obowiązek umieszczania świadectwa na widoku
Wśród nowych rozwiązań wprowadzonych ustawą należy zwrócić uwagę na wymóg umieszczania świadectwa na widoku.
Przepis art. 3 ust. 2 EnerBudU wprowadza obowiązek sporządzenia świadectwa dla budynków, w których całkowita powierzchnia użytkowa powyżej 250 m2 jest zajmowana przez organy wymiaru sprawiedliwości, prokuraturę oraz organy administracji publicznej i w których dokonywana jest obsługa interesantów.
Ponadto zgodnie z art. 12 EnerBudU właściciel lub zarządca budynku o powierzchni użytkowej przekraczającej 500 m2, w którym są świadczone usługi dla ludności, jest również zobowiązany umieścić kopię świadectwa charakterystyki energetycznej w widocznym miejscu w tym budynku (o ile dla tego budynku zostało sporządzone świadectwo charakterystyki energetycznej).

Centralny rejestr charakterystyki energetycznej budynków
Ustawa określa także zasady prowadzenia centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków. Minister właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa prowadzi centralny rejestr charakterystyki energetycznej budynków. Prowadzony z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego rejestr obejmuje następujące odrębne wykazy:

  • osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej;
  • osób uprawnionych do kontroli systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji;
  • świadectw charakterystyki energetycznej;
  • protokołów z kontroli systemu ogrzewania lub systemu klimatyzacji;
  • budynków, których powierzchnia użytkowa zajmowana przez organy wymiaru sprawiedliwości, prokuraturę oraz organy administracji publicznej przekracza 250 m2 i w których dokonywana jest obsługa interesantów, zawierający informacje o charakterystyce energetycznej tych budynków oraz ich powierzchni.

Część z powyższych wykazów będzie udostępniona za pośrednictwem Biuletynu Informacji Publicznej. Ponadto, zgodnie z obowiązkiem nałożonym nową ustawą, Minister Infrastruktury i Rozwoju ma przedstawić krajowy plan działania mającego na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii. Plan ten zawierać będzie między innymi charakterystykę działań, głównie administracji rządowej, podejmowanych w celu promowania budynków o niskim zużyciu energii.

– art. 3 ust. 2, art. 11, art. 12, art. 17 ust. 3 i 4 ustawy z 29.8.2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków (Dz.U. z 2014 r. poz. 1200)