W celu zapobieżenia niekontrolowanej wycinki drzew, wprowadzono nowe uregulowania, które powodują, iż właściciele nieruchomości nie będą mogli już wycinać drzew bez dokonania żadnych czynności administracyjnoprawnych.
Przede wszystkim, do najważniejszych zmian, których dokonała niniejsza nowelizacja, należy zaliczyć zmianę sposobu kwalifikacji drzew, które są zwolnione z obowiązku uzyskania pozwolenia na wycinkę. Dotychczas bowiem liczony był obwód drzewa na wysokości 130 cm i wówczas, gdy nie przekraczał on 100 cm (przypadku topoli, wierzb, kasztanowca zwyczajnego, klonu jesionolistnego, klonu srebrzystego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego) lub 50 cm (w przypadku pozostałych gatunków drzew), nie było wymagane pozwolenie na jego wycięcie. Obecnie, po nowelizacji, obwód pnia będzie liczony na wysokości 5 cm i nie będzie mógł przekraczać (a zatem wartość mniejsza lub równa) 80 cm – w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego, 65 cm – w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego oraz 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew.
Uchylone zostały również przepisy dające możliwość wydania aktów prawa miejscowego przez rady gmin, w których mogły zostać określone inne drzewa lub krzewy, do których nie byłoby wymagane uzyskanie zezwolenia na wycinkę. Przepisy te były określone w art. 83f ust. 1a i 1b ustawy z 16.4.2004 r. o ochronie przyrody (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2134 ze zm., dalej: OchrPrzyrodU). Uchylony został również przepis art. 86 ust. 1a OchrPrzyrodU, który stanowił podstawę do określenia, że opłat za usunięcie drzewa lub krzewu nie nalicza się także w przypadku innych drzew lub krzewów, wskazanych w oparciu o kryteria, o których mowa w uchylonym art. 83f ust. 1a OchrPrzyrodU.
Poza zmianą i uchyleniem przepisów ustawy o ochronie przyrody, nowelizacja wprowadziła zupełnie nowe przepisy. Zgodnie z nowym przepisem art. 83f ust. 4 OchrPrzyrodU, w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3a, właściciel nieruchomości jest obowiązany dokonać zgłoszenia do organu, o którym mowa w art. 83a ust. 1, zamiaru usunięcia drzewa, jeżeli obwód pnia drzewa mierzonego na wysokości 5 cm przekracza:
1) 80 cm – w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego;
2) 65 cm – w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego;
3) 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew.
Należy tu zwrócić uwagę, że ustawodawca odniósł się do przepisu art. 83f ust. 1 pkt 3a OchrPrzyrodU, zgodnie z którym przepisów dotyczących zezwolenia nie stosuje się do drzew lub krzewów, które rosną na nieruchomościach stanowiących własność osób fizycznych i są usuwane na cele niezwiązane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Zatem jedynie w tym przypadku możliwe jest zastosowanie procedury, o której mowa w art. 83f ust. 4-10 OchrPrzyrodU.
Do nowej procedury przede wszystkim zalicza się obowiązek dokonania oględzin na nieruchomości, na której planowana jest wycinka drzew. Oględziny przeprowadza się w celu ustalenia odpowiednio:
1) nazwy gatunku drzewa;
2) obwodu pnia ustalonego na wysokości 5 cm, a w przypadku, gdy na tej wysokości drzewo:
a) posiada kilka pni – obwodu każdego z tych pni,
b) nie posiada pnia – obwodu pnia poniżej korony drzewa.
Po dokonaniu oględzin organ w terminie 14 dni od dnia oględzin może, w drodze decyzji administracyjnej, wnieść sprzeciw. Usunięcie drzewa może nastąpić, jeżeli organ nie wniósł sprzeciwu w tym terminie. Za dzień wniesienia sprzeciwu uznaje się dzień nadania decyzji administracyjnej w placówce pocztowej albo za dzień wprowadzenia do systemu teleinformatycznego.
Nowelizacja zwiększyła również liczbę kar – dodane zostały kary w przypadku wycinki drzew mimo wydania sprzeciwu organu.
Ustawa z 11.5.2017 o zmianie ustawy o ochronie przyrody (Dz.U. z 2017 r. poz. 1074) wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia opublikowania w dzienniku ustaw (a więc 17 czerwca), z wyłączeniem art. 1 pkt 3 lit. c w zakresie art. 83f ust. 14 pkt 2 OchrPrzyrodU, który wchodzi w życie z dniem wejścia w życie rozporządzenia, o którym mowa w art. 40 ust. 3 OchrPrzyrodU.
