Zdaniem autora, zbieranie zużytych filtrów powietrza można traktować jako przyjmowanie odpadów w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych, a więc nieprofesjonalną działalność w zakresie zbierania odpadów, niepodlegającą obowiązkowi uzyskania zezwolenia.

Opis sytuacji

Firma zajmuje się produkcją i sprzedażą filtrów do klimatyzacji i wentylacji pomieszczeń i odbiera zużyte filtry bezpośrednio od klienta lub od klientów, którzy przywożą je własnym transportem. Odpady magazynowane są w kontenerze do momentu przygotowania partii transportowej i przekazywane są firmom na terenie kraju posiadającym zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie gospodarowania odpadami.

Komentarz

Ustawodawca przepisami art. 45 ust. 1 pkt 1 ustawy z 14.12.2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 797 ze zm.; dalej: OdpadyU) zwolnił z obowiązku uzyskania zezwolenia na zbieranie odpadów podmiot prowadzący działalność inną niż działalność gospodarcza w zakresie gospodarowania odpadami, który zbiera odpady opakowaniowe i odpady w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych, w tym leki i opakowania po lekach przez apteki, przyjmowanie zużytych artykułów konsumpcyjnych w sklepach, systemy zbierania odpadów w szkołach, placówkach oświatowo-wychowawczych, urzędach i instytucjach (nieprofesjonalna działalność w zakresie zbierania odpadów). Warunkiem działalności takiego podmiotu na rynku gospodarowania odpadami jest zwarcie przez nieprofesjonalnego uczestnika tego rynku umowy zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, z posiadaczem odpadów posiadającym zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów wymienionych w art. 45 ust. 1 pkt 1 OdpadyU, dotyczącą co najmniej nieodpłatnego przyjmowania odpadów (art. 45 ust. 2 OdpadyU).

Z opisu sytuacji wynika, że podmiot o którym mowa w pytaniu prowadzi działalność produkcyjną i handlową obejmującą filtry do klimatyzacji i wentylacji pomieszczeń. Zbieranie zużytych filtrów nie jest przedmiotem działalności gospodarczej tego podmiotu, a więc za spełniony można w tym przypadku uznać wymóg prowadzenia działalności innej niż działalność gospodarcza w zakresie gospodarowania odpadami.

W myśl § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z 24.12.2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz.U. z 2007 r. Nr 251, poz. 1885 ze zm.; dalej: PKD 2007) wpis podmiotów podejmujących działalność do Ewidencji Działalności Gospodarczej, Krajowego Rejestru Sądowego oraz Krajowej Ewidencji Podatników następuje według PKD 2007. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą w zakresie gospodarowania odpadami korzystają z następujących grup, klas i podklas systemu PKD 2007:

  • 38.11.Z Zbieranie odpadów innych niż niebezpieczne,
  • 38.12.Z Zbieranie odpadów niebezpiecznych,
  • 38.21.Z Obróbka i usuwanie odpadów innych niż niebezpieczne,
  • 38.22.Z Przetwarzanie i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych,
  • 39.00.Z Działalność związana z rekultywacją i pozostała działalność usługowa związana z gospodarką odpadami,
  • 46.77.Z Sprzedaż hurtowa odpadów i złomu.

Kolejny wymóg kwalifikujący podmiot do nieprofesjonalnej działalności w zakresie zbierania odpadów dotyczy kategorii zbieranych odpadów, do których ustawodawca zaliczył:

  • odpady opakowaniowe,
  • odpady w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych.

W odniesieniu do analizowanego przypadku istotne jest czy przyjmowane zużyte filtry do klimatyzacji i wentylacji pomieszczeń można uznać za odpady w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych. Nie ulega wątpliwości, że zużyty filtr powietrza, którego posiadacz pozbywa się stanowi odpad odpowiadający definicji zawartej w art. 3 ust. 1 pkt 6 OdpadyU. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Klimatu z 2.1.2020 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. z 2020 r. poz. 10), są to odpady zaliczane do grupy 15 ‒ odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach; podgrupy 15 02 ‒ Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne oraz rodzaju ‒ 15 02 03 Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne inne niż wymienione w 15 02 02.

W warunkach braku legalnej definicji „artykułu konsumpcyjnego” trudność dotyczy kategorycznego uznania co jest takim dobrem a co nim nie jest. Powszechnie uznaje się, że zużyte artykuły konsumpcyjne to dobra, które utraciły swoją wartość użytkową w wyniku eksploatacji (użytkowania) przez konsumenta, czyli na jego użytek własny a nie jako środek do generowania zysku w działalności gospodarczej. Za odmienne od dóbr konsumpcyjnych należy uznać dobra inwestycyjne, których użytkowanie jest ukierunkowane na zwrot nakładów z zyskiem (np. środki produkcji).

Z opisu sytuacji można wnioskować, że przedmiotowe filtry są dobrami konsumpcyjnymi wykorzystanymi (zużytymi) podczas eksploatacji pomieszczeń i nie ma przy tym moim zdaniem znaczenia, czy w pomieszczeniach tych jest realizowana jakakolwiek działalność gospodarcza.

Obowiązkiem takiego podmiotu potwierdzającym, że prowadzona działalność w zakresie gospodarowania odpadami (zbierania) ma charakter nieprofesjonalny i zgodny z przepisami jest zawarcie umowy z profesjonalnym uczestnikiem tego rynku, posiadającym zezwolenie na zbieranie lub przetwarzanie przedmiotowych odpadów (art. 45 ust. 2 OdpadyU).