Przed Sądem Najwyższym postawiony został problem prawny, za jakich pracowników należy opłacać składki na Fundusz Emerytur Pomostowych.
Zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 ustawy z 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 965 ze zm. – dalej: EmPomU) składki na FEP opłaca się za pracownika, który spełnia łącznie następujące warunki:
– urodził się po 31.12.1948 r.,
– wykonuje pracę w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, o których mowa w art. 3 ust. 1 i 3 EmPomU.
Natomiast w myśl art. 3 ust. 3 EmPomU za pracowników wykonujących pracę w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze uznaje się osoby wykonujące prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się. A zgodnie z artykułem 3 ust 4 EmPomU za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa się pracowników wykonujących, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku.
W związku z pojawiającymi się rozbieżnościami I Prezes SN zdecydował skierować do Izby Pracy, Ubezpieczeń i Spraw Publicznych SN pytanie prawne: czy zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 EmPomU składki na FEP opłaca się za pracownika wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy?
Rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego
Sąd Najwyższy w odpowiedzi wydał uchwałę, w której stwierdził że składki na Fundusz Emerytur Pomostowych opłaca się także za pracownika wykonującego pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy.
Uzasadniając orzeczenie SN wskazał, że FEP jest odrębnym funduszem emerytalnym. Prawo do świadczenia emerytalnego z tego funduszu nie ma ścisłego związku ze składką odprowadzaną do niego. Ponadto wykładnia literalna ustawy wskazuje jednak na to, że za wszystkich pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach bądź szczególnym charakterze, należy odprowadzać stosowne składki na FEP – także wówczas, gdy „oskładkowani” pracownicy nie będą mogli uzyskać prawa do emerytury pomostowej, ze względu na pracę w niepełnym wymiarze godzin(uchwała składu 7 sędziów SN z 28.9.2016 r., III UZP 10/16).