Co istotne, regionalna izba obrachunkowa podważyła zapisy wymagające od osób fizycznych przedkładania oświadczeń o braku zalegania z podatkami i opłatami na rzecz gminy. Stanowiło to zaś kryterium dostępności do dotacji.

Oceniając wadliwość tego zapisu izba odwołała się zasadniczo do normatywnej podstawy wskazanej uchwały rady gminy, czyli do art. 403 ust. 4-5 PrOchrŚrod. Z podanych regulacji wynika, po pierwsze, że finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa w ust. 1 i 2, może polegać na udzielaniu dotacji celowej w rozumieniu przepisów FinPubU z budżetu gminy lub budżetu powiatu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji:

1) podmiotów niezaliczonych do sektora finansów publicznych, w szczególności: 

a) osób fizycznych, 

b) wspólnot mieszkaniowych, 

c) osób prawnych, 

d) przedsiębiorców; 

2) jednostek sektora finansów publicznych będących gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi.

Po drugie, zasady udzielania dotacji celowej, o której mowa w art. 403 ust. 4 PrOchrŚrod, obejmujące w szczególności kryteria wyboru inwestycji do finansowania lub dofinansowania oraz tryb postępowania w sprawie udzielania dotacji i sposób jej rozliczania określa odpowiednio rada gminy albo rada powiatu w drodze uchwały.

W ramach wskazanej podstawy rada gminy miała więc podstawy do przyjęcia ww. programu dotacyjnego. Nie miała jednak podstaw do wprowadzenie kryterium – niezalegania w podatkach i opłatach wobec gminy. Izba wskazała, że tego typu zapisy wykraczają poza delegację ustawową z ww. art. 403 ust. 5 PrOchrŚrod. Izba w motywach swojego rozstrzygnięcia m.in. podkreśliła, że: Rada nie może uzależniać przyznania dotacji od spełnienia warunków całkowicie niezwiązanych z przedmiotem i celem na jaki ma być przyznana dotacja. Zdaniem Kolegium Izby dokumenty wymagane przy złożeniu wniosku o przyznanie dotacji winny służyć potwierdzeniu spełnienia warunków do
 realizacji zadania inwestycyjnego jakim jest budowa nowych przyłączy do sieci kanalizacji sanitarnej przez ubiegającego się o dotację. Takim dokumentem nie jest oświadczenie o niezaleganiu z podatkami i opłatami na rzecz Gminy. Ponadto, Kolegium Izby zauważa, że zgodnie z art. 43 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (t.j.: Dz. U. z 2021 r., poz. 305) prawo realizacji zadań finansowanych ze środków publicznych przysługuje ogółowi podmiotów, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej.

Regionalna izba obrachunkowa kierując się wskazanymi zapatrywaniami wszczęła postępowanie nadzorcze wobec ww. zapisów uchwały dotacyjnej. Oznacza to w praktyce tyle, że nieusunięcie wspomnianych regulacji będzie skutkowało stwierdzeniem ich nieważności.

Podsumowując, z przywołanego rozstrzygnięcia RIO w Krakowie należy wnioskować, że rada gminy nie może wprowadzać niedozwolonych kryteriów przekazania środków dotacyjnych. Takim nieuprawnionym kryterium jest brak zaległości wobec gminy z tytułu podatków i opłat. Założenie to pozostaje w zgodności z art. 43 FinPubU, z którego wynika, że prawo realizacji zadań finansowanych ze środków publicznych przysługuje ogółowi podmiotów, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej.

Źródło: http://bip.krakow.rio.gov.pl