Stan faktyczny
Jolanta P. była zawodowym kuratorem sądowym. W myśl art. 14 ust. 1 ustawy z 27.7.2001 r. o kuratorach sądowych (Dz.U. z 2014 r. poz. 795 – dalej: KurSądU) kuratorzy sądowi otrzymują wynagrodzenie zasadnicze, które stanowi, odpowiednio do rangi stopnia służbowego, wielokrotność kwoty bazowej, której wysokość określa ustawa budżetowa. Kwota bazowa, w myśl art. 14 ust. 1b KurSądU, jest waloryzowana corocznie średniorocznym wskaźnikiem wzrostu wynagrodzeń ustalanym na podstawie przepisów o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej.
W latach 2011-2013 w kolejnych ustawach budżetowych, nie określono wskaźników waloryzacyjnych i płace kuratorów (jak i generalnie płace w sferze budżetowej) nie rosły.
Jolanta P. pozwała Sąd Rejonowy w G., w którym pełniła swoją funkcję, o zaległe, niewypłacone wynagrodzenie.
Sądy nie uwzględniły jednak jej powództwa – zostało ono oddalone, tak jak apelacja i skarga kasacyjna.
Rozstrzygnięcie SN
Sąd Najwyższy uzasadniając końcowy wyrok wskazał, że literalnie interpretując ustawę o kuratorach sądowych można byłoby przyjąć możliwość sądowej waloryzacji wynagrodzenia zasadniczego. Jednak SN następnie podkreślił, że sama interpretacja literalna nie spełni swojego zadania, gdyż okoliczności sprawy uniemożliwiają zasądzenie ewentualnej waloryzacji. W latach objętych żądaniem pozwu wystąpił światowy kryzys finansowy, którego skutku odczuwane są nadal. To spowodowało spowolnienie wzrostu gospodarczego czego konsekwencją było zmniejszenie dochodów budżetowych państwa. W efekcie ustawy budżetowe nie przewidywały w tamtych latach zmian wskaźników, stanowiących podstawę do ustalania płac w sferze budżetowej.
Sąd Najwyższy przypomniał, że mamy tu do czynienia nie z jedną ale faktycznie z trzema ustawami ustalającymi wysokość płac: 1) KurSądU, 2) ustawą z 23.12.1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 966 – dalej: WynSfBudżU) – której art. 6 ust. 1 określa podstawę wymiaru płac, którą stanowią wynagrodzenia z roku poprzedniego, zwaloryzowane średniorocznym wskaźnikiem wzrostu wynagrodzeń ustalonym również w ustawie budżetowej, oraz 3) ustawy budżetowej (dalej: BudżetU) na dany rok.
Zdaniem SN, obowiązuje tu reguła wykładni: przepisy późniejsze uchylają przepisy wcześniejsze. W takim przypadku stosować należy w pierwszej kolejności przepisy BudżetU. Jeżeli więc BudżetU na dany rok nie ustala wskaźnika waloryzacji płac w sferze budżetowej, to nie można żądać waloryzacji na podstawie ustawy pragmatycznej, regulującej status zawodowy danej grupy pracowników.
