W poniedziałek Naczelny Sąd Administracyjny podjął uchwałę dotyczącą rozliczenia nadpłaty.
Jej kanwą była konkretna sprawa. We wniosku o interpretację spółka zapytała, czy istnieje możliwość zaliczenia nadpłaty w VAT na poczet bieżących należności m.in. w podatku od nieruchomości.
Fiskus odpowiedział, że naczelnik urzędu skarbowego nie może rozstrzygać o rozliczeniu nadpłaty w sprawach podatków m.in. od nieruchomości, gdzie właściwy jest wójt (burmistrz, prezydent).
Gdy spór dotarł na wokandę NSA, trzyosobowy skład powziął poważne wątpliwości. Ostatecznie postanowił zapytać siedmioosobowy skład, czy art. 76 § 1 w związku z art. 76b § 1 ordynacji podatkowej daje podstawę do zaliczenia przez naczelnika urzędu skarbowego nadwyżki VAT na poczet zobowiązań podatkowych, do których określenia czy ustalenia właściwy jest organ jednostki samorządu terytorialnego?
Poszerzony skład NSA uznał, że obowiązujące przepisy nie uprawniają naczelnika urzędu skarbowego do zaliczenia nadwyżki VAT na poczet zobowiązań podatkowych, dla których właściwy jest organ jednostki samorządu terytorialnego. Zdaniem NSA przemawia za tym szereg argumentów, m.in. to, że organy podatkowe są z urzędu zobowiązane do przestrzegania swojej właściwości, a sporna instytucja zaliczenia jest jedną z form poboru danin, która powoduje wygaśnięcie zobowiązania. Zasadą jest, że do poboru daniny uprawnione są organy, które są też ich beneficjentami. Jak zauważył sędzia NSA Janusz Zubrzycki, postanowienie o zaliczeniu ma charakter aktu administracyjnego, nie jest to tylko operacja matematyczna.
Za stanowiskiem zaprezentowanym w uchwale przemawiają, zdaniem NSA, także kwestie praktyczne, np. długi czas między złożeniem wniosku o zaliczenie nadwyżki a faktyczną wpłatą na konto beneficjenta, tj. gminy. To mogłoby stanowić ingerencję w samodzielność finansową samorządu. Uchwała nie zapadła jednomyślnie, dwóch sędziów złożyło zdania odrębne. W ocenie NSA przemawia to za rozważeniem zmian w przepisach, które uwzględniałyby interes gmin i uprawnienia podatników.
sygnatura akt: I FPS 9/16