Od 1.1.2017 r. w przypadku umów, o których mowa w art. 734 (tj. umów zlecenia) i art. 750 Kodeksu cywilnego (tj. umów o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu), wykonywanych przez przyjmującego zlecenie lub świadczącego usługi, wysokość wynagrodzenia powinna być ustalona w umowie w taki sposób, aby wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług, nie była niższa niż wysokość minimalnej stawki godzinowej – na 2017 r. będzie to 13 zł.

Jeżeli wysokość wynagrodzenia ustalonego w umowie nie będzie zapewniała przyjmującemu zlecenie lub świadczącemu usługi otrzymania za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług takiej stawki – będzie mu przysługiwało wynagrodzenie w wysokości obliczonej z uwzględnieniem tej minimalnej stawki godzinowej.

Ustawa określa także pewne wyjątki od stosowania minimalnego wynagrodzenia godzinowego. Powyższe przepisy nie będą stosowane m.in. do ww. umów, jeżeli o miejscu i czasie wykonania zlecenia lub świadczenia usług decyduje przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi i przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne, a także do umów dotyczących usług polegających na sprawowaniu opieki nad grupą osób lub osobami podczas wypoczynków lub wycieczek (jeżeli ze względu na charakter sprawowanej opieki usługi są świadczone nieprzerwanie przez okres dłuższy niż 1 doba).

Z przepisów przejściowych do ustawy z 22.7.2016 r. nowelizującej ustawę o minimalnym wynagrodzeniu za pracę wynika, że do ww. umów, zawartych przed 1.1.2017 r. i trwających w tym dniu stosuje się już nowe przepisy ustawy o minimalnym wynagrodzeniu. Oznacza to, że nawet gdy umowa zlecenia została zawarta np. w sierpniu 2016 r. i wykracza poza 1.1.2017 r., to i tak za pracę wykonaną od 1.1.2017 r. zleceniobiorcy będzie już przysługiwało minimalne wynagrodzenie godzinowe w wysokości 13 zł.

W związku z tym część przepisów ustawy z 22.7.2016 r. weszła już w życie z dniem 1.9.2016 r. Są to przepisy, które umożliwiają negocjowanie stronom zmian wynagrodzenia w umowach zlecenia zawartych przed 1.9.2016 r., w związku z wprowadzeniem minimalnej stawki godzinowej, a także w związku z wprowadzeniem zasady niewliczania dodatku za pracę w porze nocnej do wynagrodzenia (celem ustalenia, czy wynagrodzenie pracownika nie jest niższe od wymaganego wynagrodzenia minimalnego).

Umowy w ramach zamówień publicznych

W razie ustalenia albo zmiany wysokości minimalnej stawki godzinowej – jeżeli będzie to miało wpływ na koszty wykonania przez wykonawcę zamówienia publicznego realizowanego na podstawie umowy zawartej w wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wszczętego, zgodnie z przepisami ustawy – Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.), przed 1.9.2016 r. – każda ze stron umowy, w terminie nie dłuższym niż do 31.12.2016 r., może zwrócić się do drugiej strony z pisemnym wnioskiem o przeprowadzenie negocjacji dotyczących zawarcia porozumienia w sprawie odpowiedniej zmiany wynagrodzenia. Dotyczy to także nieuwzględnienia w kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej (dotyczy to tylko sytuacji, gdy w ramach realizacji umowy pracownicy będą wykonywali pracę w porze nocnej, za co będzie im przysługiwał dodatek do wynagrodzenia, zgodnie z przepisami Kodeksu pracy). Porozumienie takie, z mocy ustawy, ma obowiązywać od 1.1.2017 r.

Z ustawy wynika, że przez odpowiednią zmianę wynagrodzenia należy rozumieć sumę wzrostu kosztów wykonawcy zamówienia publicznego wynikających z:

1) podwyższenia dotychczasowej kwoty wynagrodzenia przysługującego odpowiednio przyjmującym zlecenie lub świadczącym usługi biorącym udział w realizacji części zamówienia pozostałej do wykonania, poczynając od 1.1.2017 r., do wysokości minimalnej stawki godzinowej (tj. do 13 zł);

2) podwyższenia dotychczasowej kwoty wynagrodzenia przysługującego pracownikom biorącym udział w realizacji części zamówienia pozostałej do wykonania, poczynając od 1.1.2017 r., o wysokość dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej, który powinien być wypłacony w okresie realizacji tej części zamówienia pracownikom, którzy przed 1.1.2017 r. otrzymywali taki dodatek w ramach minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Porozumienie to nie ma natomiast dotyczyć wzrostu kosztów wykonania zlecenia z jakichkolwiek innych względów.

Przedstawienie sposobu i podstawy wyliczenia tej odpowiedniej zmiany wynagrodzenia celem przeprowadzenia negocjacji należy do wykonawcy. W porozumieniu strony mają przy tym dokonać zmiany postanowień umowy w zakresie koniecznym do nadania im treści zgodnej z art. 142 ust. 5 ustawy – Prawo zamówień publicznych w nowym brzmieniu. Przepis ten wymaga (od 1.9.2016 r.), aby umowa zawarta na okres dłuższy niż 12 miesięcy zawierała postanowienia o zasadach wprowadzania odpowiednich zmian wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy, w przypadku zmiany:

1) stawki podatku od towarów i usług,

2) wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę albo wysokości minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z 10.10.2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę,

3) zasad podlegania ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu lub wysokości stawki składki na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne

– jeżeli zmiany te będą miały wpływ na koszty wykonania zamówienia przez wykonawcę.

Należy zauważyć, że minimalna godzinowa stawka wynagrodzenia będzie rosła rokrocznie – wraz ze wzrostem minimalnego wynagrodzenia za pracę dla pracowników.

Ważne
Niezawarcie w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia złożenia wniosku porozumienia w sprawie odpowiedniej zmiany wynagrodzenia uprawnia każdą ze stron do rozwiązania umowy z zachowaniem 2-miesięcznego okresu wypowiedzenia.

Jednak w przypadku inwestycji, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 134 ustawy z 27.8.2009 r. o finansach publicznych, odpowiednia zmiana wynagrodzenia nie może spowodować powiększenia wartości kosztorysowej inwestycji określonej przy rozpoczęciu ich realizacji. Równocześnie w przypadku tych inwestycji wykonawca nie jest uprawniony do rozwiązania umowy w sytuacji, gdy żądanie odpowiedniej zmiany wynagrodzenia spowodowałoby powiększenie wartości kosztorysowej inwestycji.

Przepis art. 134 ww. ustawy upoważnia Radę Ministrów do określenia, w drodze rozporządzenia, szczegółowego sposobu i trybu finansowania inwestycji z budżetu państwa, w tym określania wysokości kwot dotacji w kolejnych latach realizacji inwestycji, z uwzględnieniem zasady, że łączna kwota środków z budżetu państwa nie może być wyższa niż wartość kosztorysowa inwestycji określona przy rozpoczęciu jej realizacji. Na tej podstawie w dniu 2.12.2010 r. Rada Ministrów wydała rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu i trybu finansowania inwestycji z budżetu państwa (m.in. inwestycji budowlanych).

Powyższe zasady stosuje się odpowiednio w przypadku zamówienia publicznego realizowanego wspólnie przez kilku wykonawców.

Wzrost kosztów innych umów

Także w razie ustalenia albo zmiany wysokości minimalnej stawki godzinowej, jeżeli będzie to miało wpływ na koszty wykonania zlecenia lub świadczenia usług wynikające z umowy zawartej w trybie innym niż określony przepisami ustawy – Prawo zamówień publicznych, przed 1.9.2016 r., każda ze stron takiej umowy, w terminie nie dłuższym niż do 31.12.2016 r., może zwrócić się do drugiej strony z pisemnym wnioskiem o przeprowadzenie negocjacji dotyczących zawarcia porozumienia w sprawie odpowiedniej zmiany wynagrodzenia. Stosuje się to odpowiednio w związku z nieuwzględnieniem w kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę dodatku do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej.

I w tym przypadku niezawarcie w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia złożenia wniosku porozumienia w sprawie odpowiedniej zmiany wynagrodzenia uprawnia każdą ze stron do rozwiązania umowy z zachowaniem:

  • okresu wypowiedzenia określonego w umowie, lub
  • 2-miesięcznego okresu wypowiedzenia.

Rozumienie „odpowiedniej zmiany wynagrodzenia” jest takie samo jak wyżej przedstawione – w przypadku umowy w ramach zamówień publicznych, a porozumienie ma obowiązywać od 1.1.2017 r.