Zdaniem NSA dobudowanie garażu oraz wiatrołapu do jednorodzinnego domu mieszkalnego stanowi samowolę budowlaną i tym samym rodzi obowiązek zapłaty opłaty legalizacyjnej (wyr. NSA z 24.2.2017 r., II OSK 1550/15).

Naczelny Sąd Administracyjny w sposób jednoznaczny uznał, że dobudowa wiatrołapu lub garażu stanowi samowolę budowlaną polegającą na rozbudowie budynku jednorodzinnego, a nie budowie samodzielnych budynków. W związku z powyższym przy ustaleniu wysokości opłaty legalizacyjnej powinien zostać zastosowany współczynnik 2,0 obowiązujący dla kategorii I – budynki jednorodzinne, a nie współczynnik 1,0 stosowany do kategorii III – inne niewielkie budynki, jak: budynki gospodarcze, domy letniskowe, garaże do dwóch stanowisk włącznie.

Dla ustalenia wysokości opłaty ma zastosowanie art. 59f ust. 1 ustawy z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 280 ze zm.) określający zasady jej wyliczania.

Warto zauważyć, że bardzo sztywne przepisy o opłacie legalizacyjnej czynią całą procedurę mało opłacalną, co w praktyce oznacza w wielu przypadkach konieczność rozebranie powstałej samowoli oraz ponowną budowę na podstawie uzyskanego pozwolenia budowlanego.