Nabycie spadku przez jednostkę samorządu terytorialnego (gminę, powiat, województwo) może mieć miejsce wskutekdziedziczenia testamentowego oraz dziedziczenia z mocy ustawy – w przypadku gminy. Zgodnie bowiem zart. 935 KC w braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, jako spadkobiercy ustawowemu.
W przypadku nabycia spadku przez gminę następuje zbieg statusu wierzyciela i dłużnika w zakresie zobowiązań podatkowych stanowiących dochód budżetu gminy. Gmina, nabywając spadek, np. nieruchomość gruntową, od której pozostał po śmierci podatnika niezapłacony podatek od nieruchomości, nie jest już zobowiązana do zapłaty zaległego podatku „sama sobie” – na rzecz budżetu gminy.
