Wnioskodawczyni złożyła wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej, w którym opisała planowane rozpoczęcie działalności w zakresie tzw. kopania waluty wirtualnej. Kryptowaluta zostanie uzyskana w sposób pierwotny, w wyniku przeprowadzenia obliczeń matematycznych (metoda „Proof of Work”). Pozyskana kryptowaluta będzie następnie przedmiotem sprzedaży. Kopanie wymagało będzie poniesienia wydatków na zakup sprzętu informatycznego oraz energii elektrycznej. W związku z przedstawionym stanem faktycznym, Wnioskodawczyni spytała, czy za „wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej”, o których mowa w art. 22 ust. 14 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm., dalej: PDOFizU) uznać należy także wydatki ponoszone w związku z kopaniem waluty wirtualnej, takie jak wydatki na zakup sprzętu oraz na zakup energii elektrycznej?

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że wydatki na zakup sprzętu oraz energii elektrycznej nie są wydatkami bezpośrednio poniesionymi na nabycie waluty wirtualnej, o których mowa w art. 22 ust. 14 PDOFizU, bowiem wydatki te kwalifikowane są do kosztów pośrednich. W konsekwencji, podatnik nie jest uprawniony do ich rozliczenia. Organ do kosztów bezpośrednio związanych z nabyciem kryptowaluty zaliczył wydatki ponoszone w ramach wtórnego nabycia kryptowaluty (zakup na giełdzie krytpowalut), czyli cenę zakupu waluty oraz prowizje pobierane przez podmioty pośredniczące w wymianie.

Interpretacja została zaskarżona do WSA w Łodzi, który przychylił się do stanowiska podatniczki i uchylił zaskarżoną interpretację, jednak ze względów procesowych a nie merytorycznych. Sąd stwierdził, że organ nie uzasadnił w interpretacji dlaczego koszty poniesione przez Wnioskodawczynię nie mogą zostać zakwalifikowane jako koszty bezpośrednie związane z nabyciem pierwotnym kryptowaluty.

Sąd zaznaczył ponadto w uzasadnieniu, iż skoro w związku z dokonaniem sprzedaży kryptowaluty podatnik będzie zobowiązany zapłacić podatek, to powinien mieć także możliwość uwzględnienia kosztów poniesionych bezpośrednio na pozyskanie tejże waluty. Wyłączenie wydatków na sprzęt czy energię elektryczną z kosztów uzyskania przychodów stanowi – przy odpłatnym zbyciu waluty wirtualnej pozyskanej w sposób pierwotny – naruszenie zasady opodatkowania dochodu a nie przychodu.

Wraz z rozwojem technologii i zawieraniem nowych rodzajów transakcji, takich jak obrót walutami wirtualnymi, pojawiają się wątpliwości w zakresie sposobu ich opodatkowania oraz kwalifikacji wydatków jako kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z PDOFizU dochód z odpłatnego zbycia walut wirtualnych stanowi różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia walut wirtualnych a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 14-16 PDOFizU. A zatem, ustalenie czy poszczególne wydatki mogą stanowić koszty uzyskania przychodów jest istotne dla określenia poziomu dochodu.

Należy zwrócić uwagę, że komentowany wyrok nie rozstrzyga formalnie prawa materialnego w zakresie sposobu kwalifikacji wydatków ponoszonych w ramach pierwotnego nabycia waluty wirtualnej. Sąd uchylił zaskarżoną interpretację w związku z naruszeniem przepisów procesowych, jednakże w uzasadnieniu wskazał silne argumenty przemawiające za tym, że wydatki w postaci nabycia sprzętu elektronicznego i energii elektrycznej, ponoszone w ramach pierwotnego nabycia waluty wirtualnej można uznać jako wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej zgodnie z art. 22 PDOFizU.

W ocenie Sądu proces pierwotnego nabycia waluty wirtualnej nie jest bezkosztowy, ponieważ wymaga poniesienia kosztów sprzętu informatycznego i energii elektrycznej. W związku z tym skoro w przypadku wtórnego nabycia waluty wirtualnej podatnik ma prawo odliczyć koszty związane z tym nabyciem, to również systemowo takie prawo powinno przysługiwać podatnikom pozyskującym walutę w sposób pierwotny. Natomiast uzasadnienie organu w tym zakresie zostało uznane przez Sąd za zbyt lakoniczne.

Stanowisko WSA należy ocenić pozytywnie. W przypadku pierwotnego nabycia kryptowalut, uznanie wydatków poniesionych na zakup sprzętu i energii elektrycznej jako kosztów uzyskania przychodów pozwala na opodatkowanie dochodu ze sprzedaży wirtualnej waluty, a nie tylko przychodu.

Ponadto, brak wykluczenia tych wydatków nie powoduje odmiennego traktowania podatników z uwagi na sposób pozyskania wirtualnej waluty i nie uprzywilejowuje podmiotów, które nabywają walutę na giełdzie.

Opracowanie i komentarz: Dominika Kasperczyk, konsultant