Tak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny (wyr. NSA z 3.2.2021 r., III FSK 2531/21, Legalis).

Zgodnie z 64 § 1 EgzAdmU, w brzmieniu obowiązującym od 20.2.2021 r., organ egzekucyjny pobiera opłatę manipulacyjną za wszczęcie postępowania egzekucyjnego dotyczącego należności pieniężnej. Opłata manipulacyjna wynosi 40 zł, a w przypadku wszczęcia egzekucji administracyjnej opłata ulega podwyższeniu i wynosi 100 zł. Przy czym, omawiane orzeczenie dotyczy tego przepisu w brzmieniu sprzed nowelizacji.

NSA przypomniał, że wskazaną tu opłatę za dokonane czynności egzekucyjne można pobrać wyłącznie wówczas, gdy nastąpi faktyczne zajęcie wierzytelności pieniężnych. Wynika to bowiem wprost z art. 64 § 7 EgzAdmU, zgodnie z którym obowiązek zapłaty opłaty egzekucyjnej powstaje z chwilą:

  1. wyegzekwowania należności pieniężnej, odsetek z tytułu niezapłacenia jej w terminie lub kosztów upomnienia;
  2. zapłaty po wszczęciu egzekucji administracyjnej organowi egzekucyjnemu lub wierzycielowi należności pieniężnej, odsetek z tytułu niezapłacenia jej w terminie lub kosztów upomnienia;
  3. wydania postanowienia o podjęciu zawieszonego postępowania egzekucyjnego w przypadku, gdy w okresie tego zawieszenia należność pieniężna, odsetki z tytułu niezapłacenia jej w terminie lub koszty upomnienia zostały przekazane organowi egzekucyjnemu przez dłużnika zajętej wierzytelności lub zapłacone przez zobowiązanego lub przez podmiot wymieniony w art. 71ca § 1 pkt 3 i 5 EgzAdmU (chodzi o małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę zobowiązanego, a także inny podmiot – jeżeli łączna wysokość tych należności nie przekracza 5000 zł). 

Także inne sądy potwierdzają zaprezentowane wyżej stanowisko:

  • prawo do opłaty egzekucyjnej nie powstaje, gdy nie doszło do zajęcia wierzytelności pieniężnych (zob. wyr. WSA w Olsztynie z 7.1.2021 r., I SA/Ol 620/20, Legalis);
  • przepisy EgzAdmU nie przewidują opłat za zajęcie rachunku bankowego, a jedynie za zajęcie wierzytelności pieniężnych – w sytuacji, gdy nie doszło do zajęcia wierzytelności, nie ma podstaw zatem do naliczenia opłaty określonej w art. 64 § 1 EgzAdmU (zob. wyr. WSA w Poznaniu z 1.12.2020 r., I SA/Po 600/20, Legalis);
  • skoro zajęcie konta bankowego było nieskuteczne w tym znaczeniu, że z dokonanej czynności nie uzyskano żadnej kwoty, tym samym uznać należy, że nie było podstaw do obciążenia wierzyciela opłatą z tytułu zajęcia wierzytelności z rachunku bankowego (zob. wyr. WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 14.10.2020 r., I SA/Go 281/20, Legalis ale też np. wyr. NSA z 30.7.2020 r., I GSK 836/20, Legalis).