W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 1038 opublikowano ustawę z 20.4.2021 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Młodzieżowa rada gminy

Zmiany wprowadzono m.in. w ustawie o samorządzie gminnym. Rozszerzono treść art. 5b SamGminU, który w nowym brzmieniu stanowi, że gmina podejmuje działania na rzecz wspierania i upowszechniania idei samorządowej wśród mieszkańców gminy, w szczególności wśród młodzieży, angażując ją w sprawy dla niej istotne. Rada gminy może wyrazić zgodę na utworzenie młodzieżowej rady gminy (dalej: rada) z własnej inicjatywy lub na wniosek:

  • wójta;
  • podmiotów reprezentujących zainteresowane środowiska, w szczególności: organizacji pozarządowych lub podmiotów określonych w art. 3 ust. 3 PożPublU, działających na terenie danej gminy, a także samorządu uczniowskiego lub samorządu studenckiego z terenu danej gminy.
Ważne

Rada gminy rozpoznaje wniosek w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia jego złożenia. Natomiast w przypadku odrzucenia wniosku złożonego przez podmiot reprezentujący zainteresowane środowiska, kolejny wniosek może być złożony przez ten sam podmiot nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od dnia odrzucenia poprzedniego wniosku.

Rada ma charakter konsultacyjny, doradczy i inicjatywny. Może też zgłosić do uprawnionych podmiotów wniosek o podjęcie inicjatywy uchwałodawczej. Tryb zgłaszania wniosku o podjęcie inicjatywy uchwałodawczej określa statut gminy lub odrębna uchwała rady gminy. Ponadto, rada może współuczestniczyć w działaniach związanych z tworzeniem i realizacją rządowych dokumentów strategicznych dotyczących polityki młodzieżowej.

Do zadań rady należy w szczególności:

  • opiniowanie projektów uchwał dotyczących młodzieży;
  • udział w opracowaniu dokumentów strategicznych gminy na rzecz młodzieży;
  • monitorowanie realizacji dokumentów strategicznych gminy na rzecz młodzieży;
  • podejmowanie działań na rzecz młodzieży, w szczególności w zakresie edukacji obywatelskiej, na zasadach określonych przez radę gminy.
Ważne

W sprawach dotyczących gminy rada może kierować zapytania lub wnioski w formie uchwały. Uchwała powinna zawierać krótkie przedstawienie stanu faktycznego będącego jej przedmiotem oraz wynikające z niej pytania. Wójt lub osoba przez niego wyznaczona są obowiązani udzielić odpowiedzi na piśmie, nie później niż w ciągu 30 dni od dnia otrzymania uchwały.

Jeżeli chodzi o kwestie powoływania i obsługi, rada gminy, tworząc młodzieżową radę gminy, nadaje jej statut określający w szczególności zasady działania rady, tryb i kryteria wyboru jej członków oraz zasady wygaśnięcia mandatu i odwołania członka rady. Wymienione wyżej podmioty reprezentujące zainteresowane środowiska mogą przedstawiać opinie w zakresie projektu statutu.

Obsługę administracyjno-biurową młodzieżowej rady gminy zapewnia urząd gminy. Koszty obsługi młodzieżowej rady gminy pokrywa urząd gminy.

Młodzieżowa rada gminy może posiadać opiekuna. Wyboru opiekuna młodzieżowej rady gminy dokonuje rada gminy spośród kandydatów wskazanych przez młodzieżową radę gminy. Statut rady może też określać szczegółowe wymagania, które musi spełniać opiekun, zakres jego obowiązków oraz zasady jego odwoływania.

Analogiczne przepisy wprowadzono do:

  • art. 3e SamPowiatU;
  • art. 10b SamWojU.
Ważne

Warto tu wspomnieć także o innej zmianie. Zgodnie z ust. 7 dodanym do art. 5c SamGminU, także gminna rada seniorów może zgłosić do uprawnionych podmiotów wniosek o podjęcie inicjatywy uchwałodawczej. Tryb zgłaszania wniosku o podjęcie inicjatywy uchwałodawczej określa statut gminy.

Skład Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem

Znowelizowano też przepisy art. 412 PożPublU, które dotyczą składy Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem. W nowym brzmieniu stanowią one, że Rada Dialogu z Młodym Pokoleniem składa się z nie mniej niż 20 członków (uchylono zastrzeżenie, że nie mogło być ich więcej niż 35), z tym, że zamiast przedstawicieli młodzieżowych rad gmin w rozumieniu art. 5b ust. 2 SamGminU, w skład tej rady wejdą przedstawiciele młodzieżowych rad gmin, przedstawiciele młodzieżowych rad powiatów, przedstawiciele młodzieżowych sejmików województw.

Przedstawiciele organizacji pozarządowych, związków i porozumień organizacji pozarządowych, podmiotów prowadzących działalność pożytku publicznego (art. 3 ust. 3 PożPubWolontU) oraz młodzieżowych rad gmin, młodzieżowych rad powiatów, młodzieżowych sejmików województw i Parlamentu Studentów Rzeczypospolitej Polskiej stanowią co najmniej połowę składu Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem.

Przepisy przejściowe

Nowelizacja zawiera też przepisy przejściowe, z których wynika, że:

  • młodzieżowe rady gmin, młodzieżowe rady powiatów i młodzieżowe sejmiki województw utworzone przed 23.6.2021 r. stają się odpowiednio młodzieżowymi radami gmin, młodzieżowymi radami powiatów i młodzieżowymi sejmikami województw w rozumieniu nowych przepisów;
  • rady gmin, rady powiatów oraz sejmiki województw odpowiednio w gminach, powiatach oraz województwach, w których przed 23.6.2021 r. utworzono młodzieżowe rady (sejmiki), dostosują statuty młodzieżowych rad oraz młodzieżowych sejmików do nowych wymagań w ciągu 6 miesięcy licząc od 23.6.2021 r., czyli do 23.12.2021 r.;
  • kadencja młodzieżowych rad gmin, młodzieżowych rad powiatów oraz młodzieżowych sejmików województw utworzonych przed 23.6.2021 r. kończy się z upływem okresu określonego w przepisach o ich utworzeniu;
  • w przypadku gdy przepisy o utworzeniu rad lub sejmików nie określały ich kadencji, rady i sejmiki te działają do dnia ustalenia ich składu zgodnie z przepisami w nowym brzmieniu, nie dłużej jednak niż przez 6 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji, czyli do 23.12.2021 r.;
  • do rozpatrywania projektów uchwał dotyczących młodzieży, nad którymi prace zostały rozpoczęte przed 23.6.2021 r., stosuje się przepisy dotychczasowe.