Minister Kultury ma nowe zadania w zakresie działalności muzeów związanej z zachowaniem pamięci narodowej

W Dz.U. z 1.6.2016 r. pod poz. 749 opublikowano ustawę z 29.4.2016 r. o zmianie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz niektórych innych ustaw.

Nowelizacja znosi:

• Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa,
• wojewódzkie komitety ochrony pamięci walk i męczeństwa,
• komitety ochrony pamięci walk i męczeństwa,
• Radę Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Likwidacji uległo również Biuro Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Istotne zmiany dotyczą ustawy z 21.11.1996 r. o muzeach, a ściślej nowych zadań ministra kultury. Nowelizacja wprowadza art. 6a do ustawy o muzeach, zgodnie z którym minister kultury koordynuje i realizuje politykę państwa w zakresie działalności muzeów oraz w zakresie miejsc pamięci narodowej, w tym pomników zagłady oraz grobów i cmentarzy wojennych, w szczególności przez:

• tworzenie muzeów;
• sprawowanie nadzoru nad muzeami i dokonywanie kontroli ich działalności;
• sprawowanie opieki nad miejscami pamięci narodowej oraz trwałymi upamiętnieniami faktów, wydarzeń i postaci z nimi związanymi w kraju i za granicą;
• wspieranie inicjatyw w zakresie sprawowania opieki nad miejscami pamięci narodowej oraz trwałymi upamiętnieniami faktów, wydarzeń i postaci z nimi związanymi przez inne podmioty;
• dokonywanie trwałych upamiętnień w miejscach pamięci narodowej, w tym w miejscach walk i męczeństwa Narodu Polskiego, oraz upamiętnień związanych z nimi faktów, wydarzeń, postaci;
• opiniowanie stanu opieki nad pomnikami zagłady oraz muzeami walk i martyrologii;
• organizowanie współpracy ze środowiskami i organizacjami emigracyjnymi, polonijnymi oraz polskimi poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej w sprawowaniu opieki nad miejscami pamięci narodowej, w tym miejscami walk i męczeństwa Narodu Polskiego;
• popularyzowanie wiedzy o miejscach pamięci narodowej oraz ich znaczenia dla historii, dziedzictwa i tożsamości narodowej;
• wykonywanie innych zadań wynikających z umów międzynarodowych dotyczących miejsc pamięci narodowej, w tym grobów i cmentarzy wojennych.

Inna zmiana dotyczy połączenia muzeum z inną instytucją kultury, które może odtąd nastąpić po pozytywnym zaopiniowaniu przez Radę do Spraw Muzeów i Miejsc Pamięci Narodowej. Wcześniej była to Rada do Spraw Muzeów. Nowa rada działa przy ministrze kultury jako organ opiniodawczo-doradczy w sprawach zarządzania, finansowania oraz polityki kulturalnej w zakresie muzealnictwa oraz spraw związanych z miejscami pamięci narodowej, w tym pomnikami zagłady.