Ustawa z 23.7.2015 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1333) weszła w życie 23.9.2015 r. z wyjątkiem art. 1 pkt 1 oraz art. 5, które wchodzą w życie z dniem 1.1.2016 r. (dotyczy organizacji pozarządowych tzw. NGO).

Ustawa ma zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się od 1.1.2016 r.

Jednostki małe

W art. 3 ust. 1c-1g ustawy z 29.9.1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.; dalej: RachunkU) wprowadzono nową kategorię jednostek – jednostki małe, dla których są przewidziane regulacje upraszczające sprawozdawczość finansową.

Jednostki małe to spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki komandytowo-akcyjne (jak również spółki osobowe przez nie tworzone), które w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy nie przekroczyły limitów dwóch z trzech następujących wielkości:

1) suma bilansowa: 17 000 000 zł;

2) przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów: 34 000 000 zł;

3) przeciętne zatrudnienie w roku obrotowym: 50 osób.

Do jednostek małych nie zostaną jednak zaliczone następujące jednostki:

1) jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, oraz jednostki zamierzające ubiegać się albo ubiegające się o zezwolenie na wykonywanie działalności na podstawie tych przepisów;

2) emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego, a także podmioty zamierzające ubiegać się lub ubiegające się o dopuszczenie do takiego obrotu, oraz emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu w alternatywnym systemie obrotu;

3) krajowe instytucje płatnicze;

4) instytucje pieniądza elektronicznego;

5) jednostki sektora finansów publicznych.

W nowelizacji przewidziano rozszerzenie katalogu jednostek małych także o osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych, spółki partnerskie, inne osoby prawne, z wyłączeniem jednostek sektora finansów publicznych, oraz oddziały przedsiębiorców zagranicznych, które w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy nie przekroczyły dwóch z trzech wielkości wskazanych powyżej.

Ważne

Uproszczenia przewidziane dla jednostek małych obejmą dodatkowo także osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, które na podstawie art. 2 ust. 2 RachunkU mogą stosować przepisy tej ustawy, jeżeli ich przychody za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość w złotych 1 200 000 euro.

Uproszczenia dla jednostek małych obejmują możliwość sporządzania skróconego sprawozdania finansowego składające go się z: uproszczonego bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej z ograniczonym zakresem ujawnianych informacji.

W nowo dodanym załączniku nr 5 do RachunkU określono zakres informacyjny sprawozdania finansowego dla jednostek małych, składającego się z bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji dodatkowej.

Nowelizacja wprowadziła także możliwość odstąpienia od ustalania aktywów i tworzenia rezerw z tytułu odroczonego podatku dochodowego dla jednostek, które za poprzedni rok obrotowy nie przekraczają dwóch z następujących trzech wielkości:

1) 17 000 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,

2) 34 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,

3) 50 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.

Nadano nowe brzmienie załącznikowi nr 1 do ustawy , który określa zakres informacji wykazywanych w sprawozdaniu finansowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1 RachunkU, dla jednostek innych niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji. Załącznik ten może być również stosowany w części lub w całości– na zasadzie dobrowolności – przez jednostki małe.

Zmieniony został sposób prezentacji niektórych wielkości, zasady prezentacji zaangażowania w kapitale oparto na nowych kryteriach, a także wprowadzono obowiązek ujawniania dodatkowych informacji i objaśnień.