Konieczność realizowania tzw. godzin karcianych została określona w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit a i b ustawy z 26.1.1982 r. Karta Nauczyciela (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 191 ze zm., dalej: KN). Zgodnie z tym przepisem w ramach obowiązującego nauczycieli tygodniowego czasu pracy, są oni obowiązani realizować m.in. inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, z tym że w ramach tych zajęć:

1) nauczyciel szkoły podstawowej i gimnazjum, w tym specjalnych, jest obowiązany prowadzić zajęcia opieki świetlicowej lub zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 2 godzin w tygodniu,

2) nauczyciel szkoły ponadgimnazjalnej, w tym specjalnej, jest obowiązany prowadzić zajęcia w ramach godzin przeznaczonych w ramowych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły, z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych, w wymiarze 1 godziny w tygodniu.

Z powyższym obowiązkiem łączy się również obowiązek rejestrowania godzin karcianych oraz konieczność ich rozliczania w półrocznych okresach w dziennikach zajęć pozalekcyjnych – art. 42 ust. 7a pkt 2 KN.

W ocenie rządu godziny karciane nie są racjonalne z perspektywy organizacji pracy szkoły, a dodatkowo powodują wśród nauczycieli poczucie niesprawiedliwości wywołane nałożeniem na nich dodatkowych obowiązków bez przyznania dodatkowego wynagrodzenia. W efekcie przepis art. 42 ust. 2 pkt 2 zostanie zmieniony w ten sposób, że usunięty zostanie obowiązek realizowania przez nauczycieli odpowiednio jednej, bądź dwóch godzin, w celu prowadzenia zajęć wskazanych obecnie w lit. a i b tego przepisu .

W dalszym ciągu pozostanie jednak obowiązek nauczycieli do realizowania w ramach 40-godzinnego tygodniowego czasu pracy innych zajęć i czynności wynikających z zadań statutowych szkoły, w tym zajęć opiekuńczych i wychowawczych uwzględniających potrzeby i zainteresowania uczniów. Konsekwentnie, nastąpi uchylenie ustępów 3a-3c w art. 42 KN, które określają obecnie zasady realizowania godzin karcianych przez dyrektorów, wicedyrektorów, nauczycieli zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin, czy nauczycieli nieobecnych . Zmieniony zostanie też przepis art. 27 ust. 7a, przez usunięcie z niego części dotyczącej konieczności ewidencjonowania godzin karcianych. Projekt zakłada, że likwidacja godzin karcianych nastąpi z początkiem następnego roku szkolnego.