Krajowy Program Reform zawiera propozycje działań w odpowiedzi na 10 wyzwań gospodarczych i społecznych Polski.

  1. Zapewnienie stabilności finansów publicznych.
  2. Poprawa opieki zdrowotnej, zapewnienie wystarczających zasobów, przyspieszenie wdrażania usług e-zdrowia.
  3. Zwiększenie aktywności zawodowej, dostęp do opieki nad dziećmi, udoskonalanie elastycznych form organizacji pracy oraz pracy w obniżonym wymiarze czasu.
  4. Wspieranie wysokiej jakości kształcenia i umiejętności zgodnie z potrzebami rynku pracy.
  5. Zwiększenie innowacyjności gospodarki.
  6. Poprawa regulacji i klimatu inwestycyjnego, zwiększenie roli konsultacji społecznych, ochrona niezależności sądów.
  7. Zapewnienie przedsiębiorstwom dostępu do finansowania i płynności.
  8. Transformacja cyfrowa przedsiębiorstw i administracji publicznej.
  9. Zazielenienie gospodarki, zrównoważony transport, czysta energia.
  10. Działania podejmowane w związku z atakiem Rosji na Ukrainę (w głównej mierze ukierunkowane na wsparcie uchodźców, którzy znaleźli się na terytorium Polski).

Krajowy Program Reform zawiera scenariusz makroekonomiczny na lata 2022–2023 r.

Założenia:

  • tempo wzrostu realnego PKB w 2022 r. osiągnie 3,8%, a w 2023 r. 3,2%;
  • spożycie prywatne, mające największy wkład we wzrost PKB, w 2022 r. wzrośnie o 5,9%, a w 2023 r. 4%;
  • wysokiej konsumpcji prywatnej sprzyjać będzie dobra sytuacja na rynku pracy (niska stopa bezrobocia i utrzymujący się realny wzrost funduszu płac), obniżki podatków oraz dodatkowo wydatki konsumpcyjne uchodźców;
  • wzrost nakładów brutto na środki trwałe wyniesie w latach 2022–2023 odpowiednio 4,8% oraz 4,0%;
  • stosunkowo wysoka dynamika będzie wynikała głównie ze wzrostu inwestycji publicznych, m.in. na obronę narodową;
  • oczekuje się, że wzrost eksportu w latach 2022–2023 wyniesie odpowiednio 4,5% i 4,0%, podczas gdy importu odpowiednio 4,1% i 3,1%;
  • według prognozy, w 2022 r. inflacja utrzyma się na średniorocznym poziomie 9,1% i powinna spaść w 2023 r. do 7,8%;
  • Polska pozostanie krajem o bardzo niskiej stopie bezrobocia; szacuje się, że w 2022 r. stopa bezrobocia według BAEL spadnie z 3,4% w 2021 r. do 2,7% w 2022 r. i 2,6% w 2023 r.

Najważniejsze zagadnienia związane z rynkiem pracy obejmują wdrożenie pełnego oskładkowania umów zlecenia. Uelastycznienia form zatrudnienia wraz z wdrożeniem pracy zdalnej oraz programu aktywizacyjnego dla osób uciekających przed wojną w Ukrainie.

Pełne oskładkowanie umów zlecenia

Pierwsza zapowiedź to powracający średnio co kilka miesięcy temat pełnego oskładkowania umów zlecenia. Obecnie umowa zlecenia jest oskładkowana, jeżeli jest to pierwszy tytuł do ubezpieczenia na płacy minimalnej. Przykładowo osoba, która ma jedną umowę zlecenia lub umowę o pracę w wysokości co najmniej płacy minimalnej (3010 zł brutto w 2022 r.), kolejne umowy zlecenia z innymi podmiotami nie musi mieć obowiązkowo oskładkowanych. Celem reformy jest ograniczenie segmentacji rynku pracy przez zwiększenie ochrony socjalnej wszystkich osób pracujących na podstawie kolejnych umów zleceń, przez objęcie tych umów składkami na ubezpieczenia społeczne, niezależnie od uzyskiwanych przychodów. Planowane zmiany przyczynią się do uporządkowania systemu ubezpieczeń społecznych, uszczelnienia zasad podlegania ubezpieczeniom, zwiększenia ochrony ubezpieczeniowej czy podwyższenia przyszłych świadczeń krótko- i długoterminowych. Patrząc krótkoterminowo to wzrost kosztów dla zleceniodawców i niższe wynagrodzenie dla zleceniobiorcy, natomiast długoterminowo to wyższe emerytury dla osób, które będą miały w pełni oskładkowane wszystkie wynagrodzenia w ramach umów zlecenia.

Ważne

Wejście w życie przepisów wprowadzających obowiązek objęcia wszystkich kolejnych umów zleceń składkami na ubezpieczenie społeczne, niezależnie od osiąganych przychodów zostało zgodnie z Krajowym Programem Reform zaplanowane na pierwszy kwartał 2024 r.

Uelastycznienie form zatrudnienia, w tym wprowadzenie pracy zdalnej

Celem reformy jest uregulowanie w Kodeksie pracy – pracy zdalnej (która zastąpi telepracę) oraz wprowadzenie rozwiązań uelastyczniających formy organizacji pracy. Ułatwi to efektywne wykorzystanie potencjału zasobów ludzkich w gospodarce i pozwoli na dostosowanie do pojawiających się wyzwań rozwojowych, łącznie z niekorzystnymi trendami demograficznymi. Warto wskazać, że praca zdalna jest obecnie uregulowana w ramach przepisów covidowych, ale jest ona tam tylko czasowo, tzn. do trzech miesięcy od odwołania stanu epidemii. W związku z tym powinna zostać uregulowana jak najszybciej biorąc pod uwagę, że Ministerstwo Zdrowia planuje ogłoszenie zakończenia stanu epidemii w Polsce.

Drugi element tej reformy obejmuje implementacje unijnych przepisów dotyczących tzw. Dyrektywy Work Life Balance. Rozwiązanie to wychodzi naprzeciw godzeniu pracy zawodowej z obowiązkami rodzinnymi, w tym związanymi z opieką nad dziećmi w wieku do 8 lat, czy też krewnymi wymagającymi opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych. W efekcie wprowadzenia ww. regulacji oczekuje się m.in. ułatwień w godzeniu życia zawodowego z prywatnym dzięki możliwości wykonywania pracy w bardziej elastycznej formie, a także zwiększenia wskaźników zatrudnienia osób biernych zawodowo poprzez poprawę dostępu do zatrudnienia dla osób wychowujących małe dzieci, osób z niepełnosprawnościami, jak również pracowników, którzy mają trudności związane z dojazdem do pracy w związku z peryferyjnym miejscem zamieszkania.

Wejście w życie przepisów zgodnie z Krajowym Programem Reform polegające na uchwaleniu nowelizacji Kodeksu pracy w zakresie pracy zdalnej, z której będą mogli korzystać wszyscy pracownicy oraz uchwalenie nowelizacji Kodeksu pracy wprowadzającej rozwiązania umożliwiające szersze stosowanie elastycznych form organizacji czasu pracy dla rodziców dzieci do lat 8 oraz osób opiekujących się m.in. krewnymi wymagającymi opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych zostało zaplanowane na III kwartał 2022 r. a projekt ustawy w tym zakresie znajduje się obecnie w konsultacjach społecznych.

Razem Możemy Więcej – Pierwsza Edycja Programu Aktywizacyjnego dla Cudzoziemców na lata 2022–2023

„Razem Możemy Więcej” to program przewidziany na trzy kolejne lata. Wysokość środków przeznaczonych na pierwszą edycję programu to 40 mln zł. Źródłem finansowania jest Fundusz Pracy. Celem programu jest aktywizacja zawodowa oraz integracja i zwiększanie aktywności społecznej cudzoziemców, którzy legalnie przebywają w Polsce, a którzy spotykają się z trudnościami związanymi m.in. ze znalezieniem zatrudnienia oraz barierą językową i integracyjną w społeczeństwie. W ramach konkursu wnioski o dofinansowanie projektów mogą składać jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe oraz instytucje rynku pracy. Program będzie w sposób szczególny uwzględniać cudzoziemców, którzy przyjechali do Polski z państw znajdujących się w sytuacji kryzysowej, np. związanej z prowadzonymi na ich terenie działaniami zbrojnymi.

Najważniejsze działania wskazane w ramach Krajowego Programu Reform zostały rozłożone na 2022 r.:

  • I kwartał 2022 r. – ogłoszenie konkursu ofert,
  • II kwartał 2022 r. – ogłoszenie listy projektów zakwalifikowanych do dofinansowania,
  • IV kwartał 2022 r. – przekazanie raportów częściowych przez realizatorów projektów.