Nieściągalne wierzytelności – zasady rozliczania podatku
Zasady rozliczenia podatku w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności zostały określone w przepisach art. 89a i art. 89b VATU. Zgodnie z art. 89b ust. 1 VATU w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.
W myśl art. 89b ust. 1a VATU, przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli dłużnik uregulował należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności. W przypadku częściowego uregulowania należności w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, korekta dotyczy podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności. Przepis ust. 1a stosuje się odpowiednio (art. 89b ust. 2 VATU).
Zgodnie z art. 89b ust. 4 VATU, w przypadku uregulowania należności po dokonaniu korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano, o kwotę podatku, o której mowa w ust. 1. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek naliczony może zostać zwiększony w odniesieniu do tej części. Przywołany powyżej przepis art. 89b ust. 4 VATU zawiera uregulowanie prawne kierowane do podatnika (dłużnika), który zobowiązany był i dokonał korekty podatku naliczonego w trybie art. 89b ust. 1 VATU, w sytuacji gdy wierzytelność, której dotyczył korygowany podatek naliczony, została uregulowana. Przepis art. 89b ust. 4 VATU, w takiej sytuacji przewiduje prawo do zwiększenia przez podatnika (dłużnika) kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano, o kwotę podatku, o której mowa w ust. 1.
Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 VATU, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. W myśl art. 15 ust. 2 VATU, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Wobec powyższego, w momencie uregulowania przez dłużnika należności wynikającej z faktury objętej korektą na podstawie art. 89b ust. 1 VATU, Czytelnik nie był już czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Zatem, nie jest Pan uprawniony do dokonania korekty (zwiększenia) kwoty podatku naliczonego w trybie art. 89b ust. 4 VATU, w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano.
Stanowisko organów
Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 28.8.2015 r., sygn. IPTPP1/4512-294/15-4/ŻR, w której stwierdził, że „w momencie uregulowania przez byłych wspólników spółki cywilnej należności wynikających z faktur objętych korektą na podstawie art. 89b ust. 1 ustawy, spółka cywilna nie była już czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT. Zatem, Wnioskodawca jako były wspólnik spółki cywilnej, po jej rozwiązaniu nie jest uprawniony do dokonania korekty (zwiększenia) kwoty podatku naliczonego w trybie art. 89b ust. 4 ustawy, w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano”
Również w sytuacji wierzyciela, który zgodnie z art. 89a ust. 1 z uwagi na brak zapłaty przez dłużnika uprzednio skorygował „in minus” podatek należny, w sytuacji gdy dłużnik „zapłaci brakującą część faktury już po dacie likwidacji Spółki nie będzie ona zmuszona zarejestrować się ponownie jako czynny podatnik podatku VAT i nie będzie zobowiązana do dokonania korekty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana, tj. w deklaracji za kwartał, w którym otrzyma brakującą należność, zgodnie z art. 89a ust. 4 ustawy” – interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu nr ILPP2/443-595/14-2/MR z 28.8.2014 r.
Reasumując, zdaniem Redakcji, po likwidacji działalności gospodarczej i wykreśleniu z rejestru podatników VAT, Czytelnik przestanie funkcjonować jako podatnik. Nie będzie już prowadził działalności gospodarczej i nie będą dotyczyły go przepisy VATU. W związku z tym, nie będzie uprawniony do dokonania korekty – (zwiększenia) kwoty podatku naliczonego w trybie art. 89b ust. 4 VATu, w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano.
(RA)
