W kontekście podanej problematyki odnieść się należy do przepisów CzystGmU szczególnie art. 6, gdzie w ust. 1 postanowiono, że właściciele nieruchomości, którzy pozbywają się z terenu nieruchomości nieczystości ciekłych, oraz właściciele nieruchomości, którzy nie są obowiązani do ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na rzecz gminy, wykonując obowiązek określony w art. 5 ust. 1 pkt 3b, są obowiązani do udokumentowania w formie umowy korzystania z usług wykonywanych przez:
1) gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych lub osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości ciekłych lub
2) gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, wpisanego do rejestru działalności regulowanej, o którym mowa w art. 9b ust. 2,
– przez okazanie takich umów i dowodów uiszczania opłat za te usługi.

W ust. 2 postanowiono, że rada gminy określa, w drodze uchwały, górne stawki opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za usługi, o których mowa w ust. 1.

Ponadto, rada gminy, określając stawki opłat, o których mowa w ust. 2, może stosować zróżnicowane stawki w zależności od gęstości zaludnienia na danym obszarze gminy oraz odpowiednio odległości od miejsca przetwarzania odpadów komunalnych, stacji zlewnej, a także właściwości nieczystości ciekłych.

Natomiast w ust. 5a postanowiono, że wójt, burmistrz lub prezydent miasta kontroluje:

1) posiadanie umów, o których mowa w ust. 1;

2) zgodność postanowień umów, o których mowa w ust. 1 pkt 2, z wymaganiami określonymi w regulaminie oraz ze sposobem określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 4a ust. 1;

3) dowody uiszczania opłat za usługi, o których mowa w ust. 1, lub inny sposób udokumentowania wykonania obowiązków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 3b.

W kontekście poruszonego zagadnienia należy odnotować stanowisko zawarte w wystąpieniu pokontrolnym RIO w Łodzi (znak WK-602/35/2022), opublikowanym na stronie RIO w Łodzi 29.11.2022 r.

We wskazanym dokumencie podano m.in., że: gmina nie prowadziła kontroli i nadzoru nad zawartymi umowami, zgodnie z wymogami wynikającymi z art. 6 ust.5a CzystGmU. Gmina nie dysponuje tym samym danymi o liczbie właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umów o świadczenie usług, o których mowa w art. 6 ust. 1. Brak kontroli i nadzoru nad tym obszarem utrzymania czystości i porządku w Gminie (…) powoduje brak działań, które Gmina powinna podjąć, a o których mowa w art.6 ust. 6–12 CzystGmU, a w szczególności: zorganizowanie odbierania odpadów komunalnych w przypadku właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umów; wydanie z urzędu decyzji, w której Burmistrz ustala obowiązek uiszczania opłat za odbieranie odpadów komunalnych.

Natomiast w ramach wniosku pokontrolnego nakazano gminie, aby zapewniła podejmowanie działań kontrolnych, zgodnie z wymogiem określonym w art. 6 ust.5a i nast. CzystGmU.

Podsumowując, stanowisko organu kontroli ma prawne uzasadnienie. Gmina powinna weryfikować, czy właściciele nieruchomości nieobjęci gminnym systemem gospodarowania odpadami, wykonują swoje powinności związane z samodzielnym zapewnieniem odbierania ich odpadów, na potwierdzenie czego powinni dysponować umowami z uprawnionymi podmiotami.

Źródło: https://bip.lodz.rio.gov.pl