Zasady związane z odpowiedzialnością cywilną, w tym użytkowników pojazdów są uregulowane w przepisach rangi ustawowej, w tym w przepisach KC. Przepisy te nie powinny być powielane ani modyfikowane w innych aktach prawnych, w tym w aktach prawnych organów samorządowych.
Przede wszystkim należy wspomnieć o art. 40 SamPowiatU z którego wynika, po pierwsze: że na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawach rada powiatu stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze powiatu. Po drugie: akty prawa miejscowego stanowione są w szczególności w sprawach:
1) wymagających uregulowania w statucie;
2) porządkowych, o których mowa w art. 41;
3) szczególnego trybu zarządzania mieniem powiatu;
4) zasad i trybu korzystania z powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.
Na kanwie ww. regulacji warto odnotować rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Mazowieckiego z 22.7.2021 r. (WNP-O.4131.7.2021); źródło: https://www.gov.pl/web/uw-mazowiecki/rozstrzygniecia-nadzorcze-2021r.), w którym podważono możliwość wprowadzenia do regulaminu korzystania z parkingów powiatowych, zapisów wskazujących odpowiedzialność użytkownika parkingu za szkody spowodowane przez pojazdy lub powstałe w związku z korzystaniem z miejsca parkingowego, w szczególności z tytułu zanieczyszczenia powierzchni parkingu na skutek wycieku płynów z pojazdu (wyciek oleju, płynu hamulcowego, płynu chłodniczego itp.). Organ nadzoru uznał, że tego rodzaju zapisy naruszają prawo, a w szczególności ww. regulację art. 40 ust. 2 pkt 4 SamPowiatU.
Jak bowiem podano w uzasadnieniu, rada powiatu nie ma upoważnienia do normowania kwestii związanych z odpowiedzialnością cywilną w uchwale w sprawie określenia zasad i trybu korzystania z powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Zagadnienia dotyczące odpowiedzialności cywilnej normują odpowiednie przepisy rangi ustawowej, w tym przepisy księgi III tytułu VI KC regulujące szczegółowo zasady odpowiedzialności cywilnej.
Organ nadzoru dodatkowo zwrócił uwagę na fakt, że ww. koncepcja ma potwierdzenie w orzecznictwie sądowo-administracyjnym. Przykładowo, w wyroku WSA w Opolu z 19.9.2013 r. (II SA/Op 270/13) podano, że: Przypomnieć należy, iż upoważnienie zawarte w art. 40 ust. 2 pkt 4 SamGminU przyznaje organowi stanowiącemu gminy kompetencję do formułowania w stosunku do terenów i urządzeń użyteczności publicznej norm i zasad prawidłowego postępowania, ustalania obowiązujących reguł zachowania się przez korzystających z takich terenów i urządzeń. Jednakże rada gminy nie jest na tej podstawie uprawniona do wprowadzenia w akcie prawa miejscowego jakichkolwiek przepisów ustalających lub modyfikujących odpowiedzialność cywilnoprawną, karną lub administracyjną (tak w wyroku WSA w Poznaniu z 16.11.2011 r., IV SA/Po 672/11 i w wyroku WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 27.1.2010 r., II SA/Go 974/09 – opubl http://orzeczenia.nsa.gov.pl).
Z powyższego należy zatem wnioskować, że jakkolwiek intencja rady powiatu była słuszna, w założeniu bowiem chodziło zapewne o uświadomienie korzystających z parkingów o ewentualnej odpowiedzialności za szkody spowodowane na parkingach samorządowych, to niestety nie ma podstaw prawnych, aby ujmować tego rodzaju zapisy we wspomnianym akcie prawnym.
W konsekwencji stanowisko organu nadzoru jest uzasadnione, a przede wszystkim jest wyznacznikiem aktualnie obowiązujących przepisów prawnych.
