O formie zbycia nieruchomości samorządowej decyduje autonomicznie organizator.  W przypadku gminy jest nim organ wykonawczy, czyli wójt gminy. Rada gminy nie może narzucać według własnej woli określonego trybu sprzedaży.

Z punktu widzenia kompetencji rady gminy w zakresie nieruchomości samorządowych kluczowe znaczenie ma art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a SamGminU, gdzie ustawodawca postanowił, że do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących: zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej; uchwała rady gminy jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu określenia zasad wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy.

Z kolei, z art. 40 GospNierU wynika w szczególności, że przetarg przeprowadza się w formie:

  1) przetargu ustnego nieograniczonego;

  2) przetargu ustnego ograniczonego;

  3) przetargu pisemnego nieograniczonego;

  4) przetargu pisemnego ograniczonego.

Przetarg ustny ma na celu uzyskanie najwyższej ceny. Przetarg pisemny ma na celu wybór najkorzystniejszej oferty. 

Ponadto, jak już wyżej wspomniano – o zastosowanej formie przetargu decyduje jego organizator. 

Ważne

Na kanwie ww. regulacji prawnych warto odnotować stanowisko zawarte w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Łódzkiego z 29.7.2021 r., PNIK-I.4131.582.2021 (źródło: https://www.gov.pl/web/uw-lodzki/2021), w którym m.in. wskazano, że rada gminy jest uprawniona jedynie do określenia zasad gospodarowania mieniem gminnym, przy czym nie posiada uprawnienia do określenia formy przetargu, po przeprowadzeniu którego nieruchomość ma być zbyta. W uchwal tej narzucono zaś tryb ustnego przetargu nieograniczonego.

Następnie przypomniano o znaczeniu przepisu art. 30 SamGminU, z którego wynika, że to wójt gminy (burmistrz, prezydent miasta) wykonuje uchwały rady gminy i zadania określone przepisami prawa. Nadto, z art. 25 ust. 1 GospNierU wynika, że gminnym zasobem nieruchomości gospodaruje wójt.  

W konsekwencji organ nadzoru uznał, że rada gminy wyrażając zgodę na sprzedaż nieruchomości gruntowej, ustalając jednocześnie tryb jej sprzedaży – w formie przetargu ustnego nieograniczonego, naruszyła ww. regulacje prawne wskazanych. Finalnie skutkowało to stwierdzeniem nieważności uchwały rady gminy, w zakresie, w jakim rada narzuciła wójtowi tryb sprzedaży, tj. w zakresie słów: „ w formie przetargu ustnego nieograniczonego”.

Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze jest istotne z punktu widzenia prowadzenia gospodarki nieruchomościami samorządowymi. Rada gminy nie może bowiem uzurpować sobie prawa, które przysługuje organowi wykonawczemu z mocy wspomnianych aktów prawnych.

Stąd rozstrzygnięcie organu nadzoru jest w pełni zasadne. Na koniec warto dodać, że wskazane kwestie mogą być również objęte kontrolą ze strony właściwej miejscowo RIO, która władna jest wykazać nieprawidłowości w tym zakresie w wystąpieniu pokontrolnym.