Co do zasady, w przypadku przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko ‒ nałożenie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko jest kompetencją organu prowadzącego postępowanie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Organ prowadzący postępowanie przy rozstrzyganiu tej kwestii jest obowiązany uwzględnić kryteria obejmujące rodzaj, charakterystykę przedsięwzięcia, jego skalę i usytuowanie ustalone w oparciu o materiał dowodowy, a zwłaszcza o załączoną do wniosku inwestora kartę informacyjną przedsięwzięcia oraz opinie uprawnionych organów współdziałających.

Ustawodawca przewidział przypadki, w których nałożenie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko jest obligatoryjne. W analizowanej sytuacji obowiązek taki należy rozważyć w kontekście uzależnienia realizacji planowanego przedsięwzięcia drogowego od ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania.

Opis sytuacji

Firma złożyła kompletny wniosek o wydanie decyzji środowiskowej oraz przedłożyła kartę informacyjną przedsięwzięcia. Inwestycja realizowana jest na obszarze trzech powiatów i dotyczy inwestycji drogowej, tj. przebudowy dróg wojewódzkich. Burmistrz wszczął postępowanie oraz na podstawie art. 64 ust. 1 ŚrodInfU wystąpił do organów opiniujących o wydanie opinii w sprawie obowiązku przeprowadzenia oceny. Otrzymał:

  • opinię Wód Polskich o braku potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko;
  • dwa postanowienia Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego o braku potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko;
  • jedno postanowienie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego o potrzebie przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko oraz został określony zakresu raportu;
  • postanowienie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska o potrzebie przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko oraz został określony zakresu raportu. W postanowieniu RDOŚ wskazał konieczność ochrony licznych siedlisk, które występują na trasie realizacji inwestycji.

Komentarz

W myśl art. 63 ust. 1 ŚrodInfU, obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dla planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko stwierdza, w drodze postanowienia, organ właściwy do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, uwzględniając łącznie kryteria wymienione w tym przepisie w pkt 1‒3. Przedmiotowe postanowienie wydaje się po zasięgnięciu opinii organów współdziałających (art. 64 ust. 1 ŚrodInfU).

Wydając postanowienie, organ prowadzący postępowanie powinien wziąć pod uwagę stanowiska zajęte przez organy współdziałające w wydanych przez nie opiniach. Niezależnie od tego, czy organ podzieli stanowiska zawarte w opiniach, czy też nie, musi się do nich odnieść w treści postanowienia.

Ustawodawca przewidział dwie przesłanki do obligatoryjnego nałożenia obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko (art. 63 ust. 3 pkt 1‒2 ŚrodInfU). Ma to miejsce jeżeli:

  • możliwość realizacji przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko jest uzależniona od ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania, o którym mowa w przepisach PrOchrŚrod;
  • z karty informacyjnej przedsięwzięcia wynika, że realizacja przedsięwzięcia może spowodować nieosiągnięcie celów środowiskowych zawartych w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza.

Z treści art. 63 ust. 3 pkt 1 ŚrodInfU wynika, że w przypadku gdy organ prowadzący postępowanie w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w ramach procedury zmierzającej do rozstrzygnięcia, czy dla przedsięwzięcia potrzebne jest przeprowadzenie oceny, uzna że występują przesłanki, o których mowa w art. 135 ust. 1 PrOchrŚrod, jest obowiązany wydać postanowienie stwierdzające potrzebę przeprowadzenia takiej oceny. To właśnie ta ocena ostatecznie rozstrzygnie czy faktycznie istnieje potrzeba utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania.

W myśl art. 135 ust. 1 PrOchrŚrod, jeżeli z przeglądu ekologicznego albo z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wymaganej przepisami ŚrodInfU, albo z analizy porealizacyjnej wynika, że mimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych nie mogą być dotrzymane standardy jakości środowiska poza terenem zakładu lub innego obiektu, to dla oczyszczalni ścieków, składowiska odpadów komunalnych, kompostowni, trasy komunikacyjnej, lotniska, linii i stacji elektroenergetycznej, obiektów sieci gazowej oraz instalacji radiokomunikacyjnej, radionawigacyjnej i radiolokacyjnej tworzy się obszar ograniczonego użytkowania.

Nie można wykluczyć, że w analizowanej sytuacji zaistnieją przesłanki uzasadniające nałożenie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. 

Orzecznictwo

Sytuacje w których jest wymagana, a co za tym idzie i przypadki, kiedy nie jest wymagane przeprowadzenie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko dla planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko określa art. 63 ŚrodInfU. Generalnie wyróżnia on (przepis) dwie sytuacje: pierwsza, w ramach której przeprowadzenie oceny ma charakter obligatoryjny (ust. 3 art. 63 ŚrodInfU ‒ obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko stwierdza się obowiązkowo, jeżeli: 1) możliwość realizacji przedsięwzięcia, o którym mowa w ust. 1, jest uzależniona od ustanowienia obszaru ograniczonego użytkowania, o którym mowa w przepisach ŚrodInfU; 2) z karty informacyjnej przedsięwzięcia wynika, że realizacja przedsięwzięcia może spowodować nieosiągnięcie celów środowiskowych zawartych w planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza); druga, gdzie obowiązek przeprowadzenia oceny jest fakultatywny, zależny od stanowiska organu właściwego do wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Organ ten, po dokonaniu analizy w zakresie określonym w art. 63 ust. 1 pkt 1‒3 ŚrodInfU, w drodze postanowienia stwierdza (art. 63 ust. 1 ŚrodInfU) bądź nie stwierdza potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko (art. 63 ust. 2 ŚrodInfU) (wyr. WSA w Gliwicach z 26.4. 2019 r. II SA/Gl 258/19).