Dotychczas ustawa ta regulowała zupełnie nowy tryb nadzorczy, w którym wojewoda, przed wydaniem rozstrzygnięcia nadzorczego w sprawie uchwały nadającej nazwę budowli, obiektowi lub urządzeniu użyteczności publicznej, w zakresie w jakim nadaje nazwę niezgodną z art. 1 ustawy, był zobowiązany do uzyskania opinii Instytutu Pamięci Narodowej, a także Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Opinie powinny być wydawane niezwłocznie, jednak w terminie nie dłuższym niż 2 tygodnie, ale co ważniejsze, oczekiwanie na opinie wstrzymuje bieg terminu na stwierdzenie nieważności aktu.

Nowelizacja z 22.6.2017 r. do katalogu budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej dodała również jednostki organizacyjne (takie jak szkoły, ich zespoły, przedszkola, szpitale, itp.) oraz jednostki pomocnicze gminy. Ważniejszą jednak zmianą jest dodanie przepisów rozdziału 2. Zgodnie z nowym przepisem art. 5a ustawy, pomniki nie mogą upamiętniać osób, organizacji, wydarzeń lub dat symbolizujących komunizm lub inny ustrój totalitarny, ani w inny sposób takiego ustroju propagować .

Co więcej, przepis nowelizacji wprowadza definicję legalną pomników, zgodnie z którą przez pomniki rozumie się również kopce, obeliski, kolumny, rzeźby, posągi, popiersia, kamienie pamiątkowe, płyty i tablice pamiątkowe, napisy i znaki.

Nowe kompetencje wojewody dotyczą przede wszystkim pomników: zarówno już istniejących, jak również tych, które mają dopiero powstać . Co do istniejących pomników, które upamiętniają osoby, organizacje, wydarzenia lub daty symbolizujące komunizm lub inny ustrój totalitarny, wojewoda w drodze decyzji nakazuje właścicielowi albo użytkownikowi wieczystemu nieruchomości, na której znajduje się pomnik, usunięcie tego pomnika. Podobnie, jak w przypadku wydawania rozstrzygnięć nadzorczych, również decyzje wojewody w tym zakresie podlegają opinii Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu . Organem wyższego stopnia w stosunku do wojewody jest minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego .

Ważne jest, że kosztami usunięcia pomnika obarczony jest właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości , na której znajduje się pomnik. Jednakże pomniki, które nie są wystawione na widok publiczny lub znajdujące się na terenie cmentarzy, albo innych miejsc spoczynku, a także wystawione na widok publiczny w ramach działalności artystycznej, edukacyjnej, kolekcjonerskiej, naukowej lub o podobnym charakterze w celu innym, niż propagowanie ustroju totalitarnego lub wpisane (przynajmniej w części) do rejestru zabytków, nie podlegają obowiązkowemu usunięciu.

Co do kosztów usunięcia pomnika, w przepisie art. 3 ust. 2 ustawy nowelizującej zostało określone, że jeśli właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości, na której znajduje się pomnik propagujący ustrój totalitarny, usunie go w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy oraz nie uczestniczył w procedurze wzniesienia tego pomnika , koszty usunięcia pomnika zwraca Skarb Państwa ze środków budżetu państwa, których dysponentem jest wojewoda.

W przypadku pomników, co do których podjęto dopiero uchwałę organu stanowiącego o ich wzniesieniu , wojewodzie przysługują analogiczne uprawnienia nadzorcze w zakresie stwierdzenia nieważności uchwały, jak w przypadku uchwał dotyczących nazw budowli, obiektów lub urządzeń użyteczności publicznej. Również w tym przypadku oczekiwanie na opinię IPN wstrzymuje bieg terminu na stwierdzenie nieważności aktu .