Towary te są wymienione w załączniku nr 3 do ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.; dalej: VATU). Przy sprzedaży towarów wymienionych w poz. 12-21 załącznika nr 13 do VATU może być zastosowana odpowiedzialność solidarna nabywcy za zobowiązania podatkowe dostawcy. Podmiot dokonujący dostawy ww. towarów, nieposiadający zaległości podatkowych w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa może złożyć w urzędzie skarbowym kaucję gwarancyjną stanowiącą zabezpieczenie zapłaty podatku wraz z odsetkami za zwłokę w związku z dokonywaniem dostaw tych towarów oraz powstałych po wniesieniu kaucji gwarancyjnej zaległości podatkowych w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa. Warunek nieposiadania zaległości podatkowych ocenia się według stanu na dzień składania kaucji gwarancyjnej.

Wysokość kaucji gwarancyjnej powinna odpowiadać co najmniej jednej piątej kwoty podatku należnego od przewidywanej przez podmiot dokonujący dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do VATU, w danym miesiącu wartości sprzedaży tych towarów, z tym że nie może być niższa niż:
1) 200 000 zł – w przypadku dostawy towarów wymienionych w poz. 1-9 i 12-21 załącznika nr 13 do VATU;
2) 1 000 000 zł – w przypadku dostawy towarów wymienionych w poz. 10 i 11 załącznika nr 13 do VATU.

A zatem, od 1.7.2015 r. została podwyższona wysokość minimalnej kaucji gwarancyjnej z 200 000 zł do 1 000 000 zł, jaką powinni wnieść podatnicy dokonujący dostaw paliw, aby zostać wpisani do wykazu (lub pozostawać nadal w wykazie) podmiotów dokonujących dostawy tzw. towarów wrażliwych. Podatnicy, którzy poza dostawą paliw, sprzedają inne towary wrażliwe (np. 13 wyroby stalowe) są również obowiązani do wniesienia kaucji minimalnej w wysokości 1 mln zł.

Ponadto, została podwyższona wysokość tzw. maksymalnej kaucji gwarancyjnej dla podatników dokonujących dostaw paliw, z 3 mln zł do 10 mln zł.

Rozporządzeniem Ministra Finansów z 5.6.2015 r. w sprawie wzoru wniosku w sprawie kaucji gwarancyjnej (Dz.U. poz. 815) wprowadzono jednolity wzór wniosku w sprawie kaucji gwarancyjnej oraz wzory załączników do tego wniosku. W zależności od przedmiotu składanego wniosku, będzie on wykorzystany na potrzeby odpowiednio przyjęcia, przedłużenia terminu ważności, podwyższenia wysokości, zmiany formy oraz zwrotu kaucji gwarancyjnej. W rozporządzeniu wprowadzono wzór wniosku podstawowego: Wniosku w sprawie kaucji gwarancyjnej (VAT-28), który będzie uzupełniony złożeniem przez podatnika odpowiednich załączników do wniosku:

  1. formularz VAT-28/A Przyjęcie kaucji gwarancyjnej;
  2. formularz VAT-28/B Przedłużenie terminu ważności kaucji gwarancyjnej;
  3. formularz VAT-28/C Podwyższenie wysokości kaucji gwarancyjnej;
  4. formularz VAT-28/D Zwrot kaucji gwarancyjnej.

Wszystkie formularze mogą być składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Ponadto, uregulowano kwestie związane z oprocentowaniem, jakie będzie przysługiwać podmiotom składającym kaucję gwarancyjną w formie depozytu pieniężnego złożonego na wyodrębniony rachunek urzędu skarbowego. Odsetki te przysługują od kwoty przyjętej kaucji gwarancyjnej w formie depozytu pieniężnego. Stawka odsetek będzie równa 30% stopy depozytowej ustalanej zgodnie z przepisami o NBP. Obecnie stopa depozytowa wynosi 0,50%. Odsetki będą naliczane od dnia przyjęcia kaucji gwarancyjnej w formie depozytu pieniężnego do dnia jej zwrotu lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych. Odsetki za te okresy będą naliczane jednorazowo w momencie zwrotu części lub całości kaucji gwarancyjnej lub zaliczenia części lub całości kaucji na poczet zaległości podatkowej. W związku z wprowadzeniem regulacji dotyczących odsetek od kaucji gwarancyjnej w formie depozytu pieniężnego w postanowieniu w sprawie zwrotu kaucji gwarancyjnej będzie również określona wysokość odsetek od zwracanej kaucji. Jeżeli w okresie od dnia przyjęcia kaucji gwarancyjnej do dnia jej zwrotu w części albo w całości albo do dnia jej przeznaczenia na pokrycie zaległości podatkowej w części albo w całości, występowały okresy, w których: (1) obowiązywały różne stawki odsetek – odsetki będą naliczane odrębnie za każdy z tych okresów, (2) wysokość kaucji gwarancyjnej była różna – odsetki będą naliczane odrębnie za każdy z tych okresów od odpowiednich kwot z tych okresów.

W przypadku złożonych kaucji gwarancyjnych w formie depozytu pieniężnego, które zostały przyjęte przed 1.7.2015 r., odsetki według wprowadzonej przepisami VATU reguły nalicza się od 1.7.2015 r. a nie od dnia przyjęcia kaucji gwarancyjnej. Przez przyjęcie kaucji gwarancyjnej należy rozumieć wydanie przez naczelnika urzędu skarbowego postanowienia w sprawie przyjęcia kaucji gwarancyjnej.

W przypadku kaucji złożonych przed 1.7.2015 r., które zostały przyjęte 1.7.2015 r. lub po tym dniu – odsetki nalicza się od dnia przyjęcia kaucji. Szczegółowe zasady naliczania odsetek od kwoty przyjętej kaucji gwarancyjnej w formie depozytu pieniężnego reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z 19.6.2015 r. w sprawie naliczania odsetek od kwoty przyjętej kaucji gwarancyjnej (Dz.U. poz. 911). W przypadku powstania u podmiotu zaległości podatkowych po wniesieniu kaucji gwarancyjnej w formie depozytu pieniężnego, przysługujące od tego depozytu odsetki zostaną przeznaczone, analogicznie jak kaucja gwarancyjna, na pokrycie tych zaległości, z wyłączeniem zaległości, których zapłatę odroczono lub rozłożono na raty zgodnie z art. 67a § 1 pkt 2 OrdPU.

Oznacza to, że na powstałą u podmiotu zaległość podatkową będzie zaliczana odpowiednia kwota kaucji gwarancyjnej oraz kwota odsetek przypadających na kwotę kaucji przeznaczonej na pokrycie zaległości podatkowej.