Głównym celem ustawodawcy w związku z projektowanymi zmianami jest m.in.:

  • zwiększenie akceptacji płatności bezgotówkowych przez wprowadzenie standardu komunikacyjnego pomiędzy kasami fiskalnymi i terminalami płatniczymi, co spowoduje zwiększenie ilości punktów akceptujących płatności bezgotówkowe,
  • zapewnienie konsumentom dostępu do paragonów elektronicznych przez wprowadzenie opcji paragonu elektronicznego (generowanie wszystkich wydruków w postaci elektronicznej i możliwość transmisji e-paragonu do klienta), obok tradycyjnego wydruku paragonu wydawanego przy kasie, co stwarza dodatkowy mechanizm autokontroli sprzedawców przez kupujących,
  • możliwie szybkie wycofanie z eksploatacji urządzeń, które są przestarzałe a w związku z tym nie mogą sprostać nowym wymaganiom tzn. wycofanie tzw. kas „dwurolkowych” z kopią papierową,
  • przyczynienie się do uszczelnienia systemu podatkowego i poprawienie ściągalności podatków poprzez ułatwienie kontroli dokonywanych transakcji, co w pewnym stopniu spowoduje zmianę formy i zakresu czynności kontrolnych a także organizacji zasad użytkowania kas rejestrujących i w efekcie stworzy analityczny obraz danych dotyczący struktury sprzedaży towarów i usług,
  • wprowadzenie dodatkowych wymagań technicznych w zakresie transmisji danych i stworzenia powszechnego standardu połączenia kas fiskalnych z centralnym repozytorium,
  • wprowadzenie założenia, iż urządzenia kasowe będą zdolne do transmisji pojedynczych paragonów, raportów dziennych zbiorczych i raportów dziennych ze wszystkimi paragonami, przy jednoczesnym rozdzieleniu modułów tak, aby możliwa była aktualizacja komponentów odpowiadających za transmisję danych.

Nowe definicje i terminologia

W projekcie KasRejR określono nowe definicje i terminologię związaną z przepisami rozporządzenia m.in. definicję dokumentu niefiskalnego, interfejsu komunikacyjnego, modułu kryptograficznego, pamięci chronionej, programie pamięci fiskalnej, repozytorium, repozytorium testowym, zdarzeniach, ujednolicono min. definicję producenta i podmiotów wprowadzających kasy do obrotu. W samej definicji dokumentów fiskalnych i niefiskalnych dopuszczono możliwość emitowania ich w postaci elektronicznej oraz transmitowania za pośrednictwem interfejsów komunikacyjnych do repozytorium lub repozytorium testowego.

Według projektu rozporządzenia repozytorium to zewnętrzny system, do którego kasa przesyła dokumenty elektroniczne przez nią emitowane oraz zawierający informacje o wybranych parametrach pracy kasy, umożliwiający pobranie ich przez kasę. Ten system teleinformatyczny jest prowadzony przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych a jego celem jest m.in. odbieranie danych przekazywanych przez kasy rejestrujące jak również komunikacja z kasami w zakresie niezbędnym do ich konfiguracji i realizowania zadań w zakresie kontroli skarbowej. Natomiast repozytorium testowe umożliwia wykonanie testów współpracy kasy z tym repozytorium, tzn. jest systemem teleinformatycznym ułatwiającym producentom kas oraz innym firmom, zajmującym się ich obsługą, dokonywanie czynności serwisowych i konfiguracyjnych.

W treści definicji zdefiniowano także moduł kryptograficzny, jako urządzenie zawarte w kasie, odpowiedzialne za generowanie podpisów cyfrowych dokumentów fiskalnych i niefiskalnych emitowanych przez kasę – wygenerowany podpis jest umieszczany w treści dokumentu.

Rozporządzenie będzie zawierało wyróżnienie rodzajów kas na względu na konstrukcję: kasy z programem aplikacyjnym, drukarki fiskalne, kasy o zastosowaniu specjalnym oraz formę obrotu lub rejestracji sprzedaży towarów i usług.

Ze względu na dopuszczenie emisji dokumentów fiskalnych lub niefiskalnych w postaci elektronicznej oraz komunikacji z zewnętrznymi systemami teleinformatycznymi oraz repozytorium i repozytorium testowym kasa musi zawierać interfejsy zewnętrzne. Rozporządzenie wskazuje na obowiązek zgodności danych na dokumentach fiskalnych i niefiskalnych emitowanych przez kasę z danymi zapisanymi w pamięci fiskalnej

i w pamięci chronionej kasy oraz z danymi wprowadzanymi do kasy w trakcie użytkowania. Podobnie uregulowano kwestię danych zawartych w raportach dobowych, które również muszą być zgodne z danymi wykazanymi na paragonach fiskalnych i rejestrach zdarzeń dotyczących danego okresu.

Zmiany szczegółowe w zakresie kryteriów i warunków technicznych kas fiskalnych

Projekt rozporządzenia określa szczegółowo m.in.:

1. Wymagania dotyczące dokumentów emitowanych przez kasy rejestrujące tj.:

  • kolejno wyszczególnione elementy paragonów fiskalnych w tym podpis cyfrowy paragonu przy użyciu klucza prywatnego kasy,
  • elementy w kolejności dla faktur emitowanych przez kasy rejestrujące,
  • określone kolejno pozycje w emitowanych przez kasę raportach dobowych, okresowych i łącznych raportach fiskalnych okresowych,
  • określone kolejno elementy emitowanych przez kasę dokumentów niefiskalnych oraz elementy emitowanych raportów fiskalnych zdarzeń,

2. Wymagania dotyczące funkcji kas rejestrujących tj.:

  • w trybie fiskalnym kasa musi umożliwiać pracę, na co najmniej dwóch poziomach dostępu – dla użytkownika i dla serwisu,
  • tryb fiskalny pracy kasy obejmuje nieprzerwany okres od chwili fiskalizacji do zamknięcia pamięci fiskalnej przez wykonanie raportu fiskalnego rozliczeniowego lub wskutek sytuacji awaryjnej,
  • w trybie niefiskalnym kasa nie może realizować zapisów do pamięci fiskalnej, komunikacji z repozytorium oraz generować dokumentów fiskalnych,
  • umożliwić emisję wyłącznie dokumentów zdefiniowanych w programie pracy kasy,
  • wszystkie dokumenty emitowane przez kasę muszą być generowane równocześnie: w postaci papierowej i w postaci elektronicznej z równoczesną ich rejestracją w pamięci chronionej i pamięci fiskalnej, z wyłączeniem raportów fiskalnych okresowych, raportów fiskalnych zdarzeń i raportów fiskalnych konfiguracji; dokumenty te muszą zawierać niepowtarzalny kolejny numer dokumentu z wyłączeniem raportów fiskalnych okresowych, raportów fiskalnych zdarzeń,
  • musi zapewniać wykonanie fiskalizacji oraz zgłoszenie tego faktu do repozytorium poprzez wysłanie, co najmniej numeru NIP podatnika, numeru unikatowego kasy oraz identyfikatora programu pracy kasy a w przypadku otrzymania odmowy zgody na fiskalizację przez repozytorium, kasa ulega zablokowaniu,
  • musi blokować możliwość rejestracji transakcji sprzedaży w przypadku np. stwierdzenia wystąpienia w pamięci operacyjnej modułu fiskalnego lub pamięci fiskalnej błędu weryfikacji danych,
  • musi zapewniać wykonanie raportu fiskalnego okresowego polegającego na odczycie danych z odpowiednich raportów fiskalnych dobowych z pamięci fiskalnej, i umieszczenia ich na wydruku okresowym zgodnym, co do zawartości z raportami dobowymi wykonanymi w okresie objętym tym raportem – ustalanie wartości danych w raporcie fiskalnym okresowym następuje przez sumowanie poszczególnych pozycji raportów fiskalnych dobowych,
  • współpracuje z repozytorium z wykorzystaniem protokołu komunikacyjnego zapewniając automatyczną transmisję danych do repozytorium obejmujących raporty fiskalne dobowe, paragony fiskalne, paragony fiskalne anulowane oraz faktury zarejestrowane od czasu poprzedniej transmisji danych według zadanego harmonogramu; podczas komunikacji kasy z repozytorium musi nastąpić uwierzytelnienie nadawcy i odbiorcy, przy czym podstawą uwierzytelnienia w kasie muszą być mechanizmy oparte o tzw. silne uwierzytelnienie (infrastruktura klucza publicznego).

Nowa homologacja

Projekt rozporządzenia mówi o potrzebie uzyskania nowego potwierdzenia (homologacji) w przypadku wprowadzenia zmian w konstrukcji, funkcjach i oprogramowaniu kasy przed ich wprowadzeniem do obrotu oraz definiuje sposób składania wniosków wraz z określonymi dokumentami i urządzeniami przez producentów krajowych oraz podmioty dokonujące wewnątrzwspólnotowego nabycia lub importu w celu otrzymania potwierdzenia na okres 4 lat, że kasy spełniają funkcje określone ustawą o podatku od towarów i usług oraz kryteria i warunki techniczne, którym muszą odpowiadać a także określa zakres badań kas rejestrujących i zawartość sprawozdania z powyższych badań.

W projekcie KasRejR określa się również sposób oznaczania pamięci fiskalnej kas numerami unikatowymi i warunki ich przydzielania i dokumenty, które powinny być dołączone do kasy rejestrującej przy wprowadzaniu jej do obrotu oraz klucze kryptograficzne tj. klucze publiczne, które muszą być przekazywane przez producenta do repozytorium przed wprowadzeniem kasy do obrotu. W przepisach końcowych projektu KasRejR uregulowano także sposób postępowania wobec potwierdzeń Prezesa Głównego Urzędu Miar wydanych przed jego wejściem w życie.

(RA)