Od 1.1.2021 r. znowelizowane przepisy ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.; dalej: VATU) doprecyzują, że do kar pieniężnych przewidzianych w VATU (w tym za błędy w ewidencji) stosuje się przepisy ustawy z 29.8.1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1325 ze zm.; dalej: OrdPU). Zmiana ma na celu wyeliminowanie pozostawania przez organy podatkowe równolegle w dwóch procedurach – jednej regulowanej OrdPU (najczęściej czynności sprawdzające, w których zidentyfikowano błąd) i drugiej – regulowanej przepisami ustawy z 14.6.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 256; dalej: KPA) (wezwanie do usunięcia błędu i decyzja o nałożeniu kary).

Procedowana nowelizacja VATU wchodzi w skład tak zwanego SLIM VAT, to jest rządowego programu pilotażowego, którego głównym założeniem jest uproszczenie procedury rozliczania VAT.

I tak w zakresie kar:

  • nowo dodany ust. 3l do art. 109 VATU zagwarantuje stosowanie przepisów działu IV OrdyPU w zakresie kar za błędy w ewidencji
  • nowo dodany ust. 6m w art. 111 VATU w zakresie kar nakładanych na podatnika za niepoddanie kasy rejestrującej obowiązkowemu przeglądowi technicznemu lub na producenta za wprowadzenie do obrotu kasy niespełniającej deklarowanych funkcji/wymagań technicznych lub do której nie dołączono takiej deklaracji umożliwi odesłanie do stosowania przepisów działu IV OrdPU. 

Jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy nowelizującej, „za wprowadzeniem w zakresie kar za błędy w ewidencji odesłania do stosowania przepisów Ordynacji podatkowej przemawia celowość zapewnienia jednolitości procedury stosowanej w ramach czynności urzędów skarbowych prowadzonych na nowym JPK_VAT”.

Z kolei projektowane zmiany w art. 112b ust. 1–2a VATU mają na celu likwidację wątpliwości interpretacyjnych odnoszących się do sposobu wyliczania wysokości dodatkowego zobowiązania podatkowego. W praktyce problem z interpretacją przepisów sankcyjnych powstawał m.in. w przypadku, gdy w rozliczeniu podatnik wykazywał  nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym, a w korekcie pokontrolnej wynikiem rozliczenia było zobowiązanie podatkowe (to jest kwota podlegająca wpłacie). Dochodziło do sytuacji, w której organy podatkowe ustalały dodatkowe zobowiązanie podatkowe za zaniżenie zobowiązania podatkowego i zawyżenie nadwyżki podatku naliczonego nad należnym (zamiast stosować te sankcje alternatywnie).

Omawiane rozwiązania mają zacząć obowiązywać, co do zasady, od 1.1.2021 r.

Podsumowując, zmiany w nowym JPK_VAT pozwolą na stosowanie przepisów Działu IV OrdPU do kar pieniężnych przewidzianych w VATU. W opinii ustawodawcy – przemawia za tym celowość zapewnienia jednolitości procedury stosowanej w ramach czynności urzędów skarbowych prowadzonych na nowym JPK_VAT. Projektowane rozwiązania zaś „zapewnią większą przejrzystość i pewność prawa dla przedsiębiorców”.

(RA)