1 października 2018 r.

Wejście w życie większości przepisów ustawy z 20.7.2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1668; dalej: PrSzkolWyżN) i przepisy wprowadzające z 3.7.2018 r. ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1669; dalej: PWPrSzkolWyżN).

Utrata mocy ustawy z 27.7.2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2183 ze zm.; dalej: PrSzkolWyż).

Pracownicy uczelni stają się pracownikami uczelni w rozumieniu ustawy z 2018 r., czyli nadal będą to nauczyciele akademiccy i pracownicy nie mający takiego statusu. Uczelnie wskażą w statutach inne – niż profesor, profesor uczelni, adiunkt i asystent – stanowiska nauczycieli akademickich, określając wymagania i kwalifikacje na danym stanowisku (art. 116 ust. 4 PrSzkolWyżN).

Procedury zatrudnienia nauczyciela akademickiego, a także osoby nieposiadającej tytułu doktora habilitowanego lub profesora na stanowisko profesora nadzwyczajnego, niezakończone do 1.10.2018 r. będą prowadzone na podstawie PrSzkolWyż (art. 251-252 PWPrSzkolWyżN).

Podstawą zatrudnienia jest umowa o pracę dla wszystkich pracowników uczelni, a w jej treści wskazanie, czy uczelnia jest podstawowym miejscem pracy. Osoby na umowach o pracę na czas określony pozostaną w zatrudnieniu do dnia w tych umowach określonych. Pracownicy mianowani utrzymają swój status przez czas przewidziany w aktach mianowania i do nich nadal będzie się stosować regulacje o mianowaniu z PrSzkolWyż (art. 248 ust. 1-2 PWPrSzkolWyżN). Z kolei docenci mianowani na czas nieokreślony będą pracować maksymalnie do końca roku akademickiego, w którym:

– ukończą 67 lat i nabędą prawo do emerytury, lub

– nabędą prawo do emerytury, jeśli nie uzyskali go wraz ukończeniem 67 lat.

Pierwsza umowa o pracę z nauczycielem akademickim będzie zawierana (zasadniczo po przeprowadzeniu konkursu) na czas nieokreślony lub na czas do 4 lat. Z kolei

terminowa umowa o pracę nauczyciela akademickiego z dniem objęcia stanowiska sędziego Trybunału Konstytucyjnego (TK), Sądu Najwyższego (SN) lub Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) stanie się umową na czas nieokreślony (art. 121a ust. 2 PrSzkolWyżN).

Wyłącznie limitu 3/33, czyli zasada maksymalnie 3 umów na czas określony lub 33 miesięcy terminowego zatrudnienia (art. 117 ust. 4 PrSzkolWyżN w zw. z art. 251 ustawy z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy; t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.; dalej: KP) nie będzie działać w stosunku do nauczyciela akademickiego:

– na umowie na czas określony do 4 lat,

– przejętego na etat terminowy do uczelni niebędącej jego podstawowym miejscem pracy,

– pobierającego świadczenie emerytalne.

Zadaniowy czas pracy zastąpi dotychczasowy sposób określania czasu pracy nauczyciela akademickiego jego obowiązków dydaktycznych, naukowych i organizacyjnych. W rocznym wymiarze dydaktycznych niknie dolny pułap, a limity górne będą wynosić dla pracownika:

– badawczo-dydaktycznego – maksymalnie 240 godzin,

– badawczo-dydaktycznego zatrudnionego na stanowisku profesora – maksymalnie 180 godzin,

– dydaktycznego – maksymalnie 360 godzin,

– dydaktycznego zatrudnionego na stanowisku lektora lub instruktora, jeżeli statut uczelni przewiduje takie stanowisko – maksymalnie 540 godzin.

Urlop dla poratowania zdrowia będzie udzielany – zgodnie z art. 131 PrSzkolWyżN – nauczycielowi akademickiemu, który:

– nie ukończył 65 lat (nowy warunek),

– jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy (warunek bez zmian),

– przepracował co najmniej 10 lat w uczelni (obecnie 15 lat),

– dysponuje orzeczeniem lekarskim stwierdzającym, że jego stan zdrowia wymaga powstrzymania się od pracy i przeprowadzenia zaleconego leczenia (warunek bez zmian),

– nie przekroczy roku na wszystkie urlopy zdrowotne łącznie w trakcie całego zatrudnienia (warunek bez zmian),

– zachowa minimum 3 lata odstępu między kolejnymi urlopami zdrowotnymi (warunek bez zmian),

– przestrzega zakazu wykonywania zajęcia zarobkowego podczas urlopu (nowy warunek).

Do urlopów udzielonych, a także do postępowań o ich udzielenie niezakończonych do 1.10.2018 r. trzeba będzie stosować PrSzkolWyż (art. 256 PWPrSzkolWyżN).

Urlopy naukowe płatne nauczyciel akademicki będzie mógł otrzymać:

– w wymiarze nieprzekraczającym roku w celu przeprowadzenia badań poza uczelnią w okresie 7 lat pracy w uczelni – jeśli posiada stopień naukowy doktora (art. 130 pkt 1 PrSzkolWyżN),

– maksymalnie na 3 miesiące w celu przygotowania rozprawy doktorskiej (art. 130 pkt 2 PrSzkolWyżN),

– w celu odbycia za granicą kształcenia, stażu naukowego albo dydaktycznego, uczestnictwa w konferencji albo uczestnictwa we wspólnych badaniach naukowych prowadzonych z podmiotem zagranicznym na podstawie umowy o współpracy naukowej (art. 130 pkt 2 PrSzkolWyżN).

Postępowania wszczęte i niezakończone w sprawie urlopów naukowych oraz te już udzielone przed 1.10.2018 r. będą prowadzone zgodnie z PrSzkolWyż (art. 256 PWPrSzkolWyżN).

Oceny okresowe będą prowadzone wobec nauczycieli akademickich (z wyjątkiem rektora) raz na 4 lata w zakresie wykonywania swoich obowiązków oraz przestrzegania przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a także o własności przemysłowej, a w zakresie wypełniania przez niego obowiązków związanych z kształceniem – przez studentów i doktorantów co najmniej raz w roku akademickim. Kryteria oceny dla poszczególnych grup pracowników i stanowisk oraz tryb jej przeprowadzania określi rektor po zasięgnięciu opinii senatu, związków zawodowych, samorządu studenckiego oraz samorządu doktorantów.

Wszczęte i niezakończone do 1.10.2018 r. sprawy dotyczące ocen okresowych będą prowadzone na podstawie przepisów dotychczasowych (art. 255 ust. 1 PWPrSzkolWyżN).

Zakończenie zatrudnienia ma następować według KP, z tym że nauczyciel akademicki będzie mógł otrzymać wypowiedzenie w razie uzyskania negatywnej oceny jego pracy (dwukrotna taka ocena obliguje do wypowiedzenia) lub zatrudnienia w innej uczelni publicznej bez zgody rektora. Jego stosunek pracy rozwiąże się z końcem semestru, po upływie wypowiedzenia. Z kolei wygaśnięcie umowy o pracę takiego nauczyciela nastąpi w okolicznościach wymienionych w art. 124 PrSzkolWyżN m.in. w razie zaprzestania spełniania wymagań do zajmowania stanowiska.

Nie będzie można rozwiązać umowy o pracę ani zmienić jej warunków w przypadku nauczyciela będącego jednocześnie sędzią TK, SN lub NSA do czasu utraty stanowiska sędziowskiego albo uzyskania prawa do stanu spoczynku (art. 121a ust. 1 i 3-4 PrSzkolWyżN).

Reguły z art. 123-127 PrSzkolWyż dotyczące rozwiązywania (za wypowiedzeniem, bez wypowiedzenia) i wygaśnięcia stosunków pracy z mianowanymi pracownikami uczelni pozostają w mocy wobec pracowników mających status mianowanych w dniu 1.10.2018 r. (art. 248 ust. 1-2 PWPrSzkolWyżN).

31 grudnia 2018 r.

Minimalna wysokość wynagrodzenia zasadniczego , tzn. ostatni dzień obwiązywania jej w wysokości określonej w rozporządzeniu Ministra Nauki z 12.12.2016 r. w sprawie warunków wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą dla pracowników zatrudnionych w uczelni publicznej (Dz.U. z 2016 r. poz. 2063 ze zm.; dalej: WynPracUczPublR) w stosunku do umów o pracę trwających w dniu 1.10.2018 r. oraz zawartych w okresie od tego dnia do 31.12.2018 r. Od następnego dnia ma być dostosowana do PrSzkolWyżN (art. 246 ust. 4 PWPrSzkolWyżN w zw. z ust. 3 tego przepisu). Nie dotyczy to osób zatrudnionych w dniu 30.9.2018 r. na stanowisku:

– docenta albo starszego wykładowcy posiadającego stopień naukowy albo stopień w zakresie sztuki – jego płaca zasadnicza nie może być niższa niż 73 % wynagrodzenia zasadniczego profesora uczelni publicznej,

– starszego wykładowcy nieposiadającego stopnia naukowego albo stopnia w zakresie sztuki – jego płaca nie może być niższa niż 50 % wynagrodzenia zasadniczego profesora uczelni publicznej.

1 stycznia 2019 r.

Wygaśnięcie stosunków pracy pracowników biura Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów oraz Polskiej Komisji Akredytacyjnej, jeśli do tego dnia nie otrzymają propozycji nowych warunków pracy lub płacy albo nie odrzucą zaproponowane.

1 października 2019 r.

Regulaminy pracy mają być do 1.10.2019 r. wdrożone (art. 126 ust. 1 PrSzkolWyżN i art. 249 ust. 1 PWPrSzkolWyżN). Ich postanowienia powinny określać:

– zasady i jednostki, w których mogą być wykonywane obowiązki nauczyciela akademickiego poza uczelnią (art. 117 ust. 6 PrSzkolWyżN),

– zasady ustalania zakresu obowiązków nauczycieli akademickich dla poszczególnych grup pracowników i rodzajów stanowisk, rodzaje zajęć dydaktycznych objętych zakresem tych obowiązków, w tym wymiar zajęć dydaktycznych oraz innych obowiązków dla poszczególnych stanowisk, oraz zasady obliczania godzin dydaktycznych (art. 127 ust. 4 PrSzkolWyżN),

– zasady wykonywania zajęć dydaktycznych poza uczelnią (art. 127 ust. 5 PrSzkolWyżN),

– szczegółowe zasady i tryb udzielania urlopu wypoczynkowego, a także urlopu naukowego i dla poratowania zdrowia (art. 129 ust. 4 PrSzkolWyżN).

1 kwietnia 2020 r.

Regulaminy wynagradzania lub zakładowe układy zbiorowe pracy mają być gotowe do 1.4.2020 r., określając warunki wynagradzania i zastępując dotychczasowe rozporządzenie płacowe oraz odpowiadając ramom wyznaczonym PrSzkolWyżN (art. 126 ust. 2 PrSzkolWyżN i art. 249 ust. 2 PWPrSzkolWyżN).

30 września 2020 r.

Nauczyciel akademicki to pozycja w statucie jaką uczelnia przyzna w statucie dla starszego kustosza dyplomowanego, starszego dokumentalisty dyplomowanego, kustosza dyplomowanego, dokumentalisty dyplomowanego, adiunkta bibliotecznego, adiunkta dokumentacji i informacji naukowej, a także asystenta bibliotecznego, asystenta dokumentacji i informacji naukowej, ponieważ do tego dnia dyplomowani bibliotekarze oraz pracownicy dokumentacji i informacji naukowej utracą ustawową pozycję nauczyciela akademickiego (art. 247 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 PWPrSzkolWyżN).

Warunki pracy i płacy – ostatni dzień obowiązywania wobec umów o pracę trwających w dniu 1.10.2018 r. oraz zawartych w okresie od tego dnia do 31.12.2018 r. na mocy PrSzkolWyż i WynPracUczPublR (wyjątek: minimalne wynagrodzenie zasadnicze). Po tej dacie warunki pracy umowy mają odpowiadać przepisom PrSzkolWyżN i statutom uczelni, natomiast reguły wynagradzania – PrSzkolWyżN oraz regulaminom wynagradzania lub zakładowym układem zbiorowym pracy (art. 246 ust. 3 i art. 249 ust. 3 pkt 1 PWPrSzkolWyżN).

Dostosowanie stanowisk pracowników mianowanych do PrSzkolWyż i statutu uczelni – nie dotyczy stanowiska docenta mianowanego (art. 249 ust. 3 pkt 2 PWPrSzkolWyżN).