Z art. 1 i 2 NAWAU wynika, że Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej (NAWA) to państwowa osoba prawna z siedzibą w Warszawie, która realizuje zadania z zakresu umiędzynarodowienia szkolnictwa wyższego i nauki. Do jej zadań należy:

1) inicjowanie i realizowanie działań wspierających międzynarodową wymianę akademicką oraz proces umiędzynarodowienia polskich uczelni i jednostek naukowych;

2) upowszechnianie informacji o polskim systemie szkolnictwa wyższego i nauki;

3) upowszechnianie języka polskiego poza granicami RP.

NAWA realizuje swoje zadania w szczególności m.in. przez ustanawianie programów oraz konkursów, w tym określanie terminów i warunków ich realizacji. Dyrektor NAWA ustanawia programy służące realizacji zadań Agencji, których celem jest tworzenie warunków do inicjowania i rozwoju międzynarodowej kariery akademickiej lub naukowej osób kształcących się, środowiska akademickiego i naukowego, zwiększenie poziomu umiędzynarodowienia instytucji działających w obszarze szkolnictwa wyższego i nauki oraz upowszechnianie języka polskiego za granicą (art. 17 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 NAWAU).

W ramach programu NAWA może przyznawać środki finansowe:

1) studentom i doktorantom;

2) uczestnikom kursów przygotowawczych do podjęcia nauki w języku polskim;

3) pracownikom uczelni lub pracownikom jednostek naukowych;

4) osobom posiadającym co najmniej stopień naukowy doktora lub doktora sztuki albo równorzędny stopień uzyskany za granicą;

5) osobom kierowanym za granicę w celu nauczania języka polskiego jako obcego;

6) uczelniom i jednostkom naukowym;

7) organizacjom pozarządowym podejmującym działania na rzecz umiędzynarodowienia szkolnictwa wyższego lub nauki;

8) jednostkom sektora finansów publicznych podejmującym działania na rzecz umiędzynarodowienia szkolnictwa wyższego lub nauki.

Środki finansowe mogą być przyznawane w formie:

1) stypendium, finansowania lub dofinansowania do kosztów opłat za kształcenie, pomocy materialnej oraz ryczałtu na koszty podróży, utrzymania i zakwaterowania – wymienionym wyżej osobom;

2) finansowania lub dofinansowania kosztów działań objętych zakresem tematycznym programu oraz kosztów zatrudnienia – pozostałym wymienionym wyżej podmiotom.

Środki przyznaje w drodze decyzji dyrektor NAWA na wniosek zainteresowanej osoby lub podmiotu, na podstawie zawartej umowy, która powinna określać w szczególności:

1) warunki jej realizacji i finansowania;

2) warunki i sposób rozliczania przyznanych środków finansowych.

Dodatkowo trzeba zaznaczyć, że NAWAU wprowadza też zmiany do ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.; dalej: PDOFizU) w zakresie zwolnień przedmiotowych od tego podatku. W art. 21 w ust. 1 PDOFizU dodano pkt 39a, zgodnie z którym wolne od podatku są stypendia przyznawane na podstawie decyzji dyrektora NAWA wydanej na podstawie przepisów NAWAU.

Uchylono też pkt 40d w art. 21 ust. 1 PODFizU, zgodnie z którym zwolniono od podatku świadczenia otrzymane w ramach rządowego programu ustanowionego na podstawie art. 42a ust. 1 ustawy z 27.7.2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1842 ze zm.) w związku z kształceniem w zagranicznych uczelniach na pokrycie kosztów rekrutacyjnych, czesnego, zakwaterowania, utrzymania, przejazdów i ubezpieczeń.

Ponadto, zgodnie z art. 39 i 40 NAWAU, tworząc NAWA zlikwidowano jednocześnie państwową jednostkę budżetową Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej.