Wskazana ustawa została uchwalona niemal jednogłośnie, co w zasadzie gwarantuje niezmienność jej postanowień na kolejnym etapie legislacyjnym, czyli w Senacie. Wśród regulacji prawnych, istotnych z punktu widzenia samorządów, warto odnotować przepis art. 22 gdzie postanowiono, że:

Jednostka samorządu terytorialnego, związek jednostek samorządu terytorialnego lub związek metropolitalny mogą zbierać ofiary w gotówce lub w naturze, w celu pomocy obywatelom Ukrainy lub społecznościom lokalnym lub regionalnym w Ukrainie. Do zbierania tych ofiar nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 14 marca 2014 r. o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1672).

Przepis ten jest bardzo ważny z praktycznego punktu widzenia. Dotąd bowiem z żadnych regulacji prawnych nie wynikała jednoznaczna podstawa prawna dla jednostek samorządu terytorialnego (czyli m.in. gmin, czy powiatów) do zbierania środków pieniężnych w gotówce, czy w naturze. Ten stan rzeczy zmienia właśnie ww. zapis. Jednocześnie warto zauważyć, że do tych zbiórek nie stosuje się przepisów ZbPublU.

Dla przypomnienia, z art. 1 ust. 1 ZbPublU wynika, że zbiórką publiczną jest zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze w miejscu publicznym na określony, zgodny z prawem cel pozostający w sferze zadań publicznych, o których mowa w art. 4 ust. 1 PożPubWolontU, oraz na cele religijne. Zgodnie z art. 3 ww. ustawy jak dotąd, uprawnionym do prowadzenia zbiórki publicznej, zwanym „organizatorem zbiórki”, był:

1) organizacja pozarządowa w rozumieniu art. 3 ust. 2 PożPubWolontU;

2) podmiot, o którym mowa w art. 3 ust. 3 PożPubWolontU;

3) komitet społeczny powołany w celu przeprowadzenia zbiórki publicznej.

W każdym razie prowadzenie zbiórek na zasadach określonych we wspomnianej ustawie było obarczone koniecznością zachowaniem procedur, których właśnie nie musi stosować jednostka samorządu terytorialnego na mocy ww. art. 22 ustawy nowelizującej.

Z pewnością takie rozwiązanie legislacyjne przyczyni się do usprawnienia pomocy dla Ukrainy w różnych wymiarach. Warto bowiem zauważyć, że ustawodawca umożliwia zbieranie środków w formie zbiórek niejako z uwzględnieniem dwojakiego rodzaju pomocy, tj. dla obywateli Ukrainy, co może oznaczać pomoc na terytorium RP, jak i dla społeczności lokalnych i regionalnych w Ukrainie, więc mowa w tym zakresie o pomocy poza terytorium RP.

Podsumowując, nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w podanym zakresie jest z korzyścią zarówno dla samorządów, jak i dla odbiorców pomocy. Z perspektywy samorządów jest to rozwiązanie szczególnie ważne, bowiem uchyla niepewność prawną i ryzyko naruszenia zasad gospodarowania środkami przez samorządy.

Źródło: https://www.sejm.gov.pl