1. Omówienie przepisów

Według znowelizowanych przepisów art. 111a PomSpołU gmina może połączyć:

  • ośrodek pomocy społecznej z ośrodkiem wsparcia, z wyłączeniem ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi;
  • dom pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku lub dla osób przewlekle somatycznie chorych z ośrodkiem wsparcia przeznaczonym dla osób starszych.

W przypadku takiego połączenia ośrodek wsparcia działa w strukturze odpowiednio ośrodka pomocy społecznej lub domu pomocy społecznej. Osoby kierujące jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej będącymi w strukturze ośrodka pomocy społecznej lub domu pomocy społecznej mają obowiązek spełniać obowiązujące wymagania dla kierowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej.

Przed nowelizacją gmina mogła utworzyć jednostkę organizacyjną pomocy społecznej przez połączenie jej jednostek organizacyjnych pomocy społecznej. Jeżeli połączenie obejmowało ośrodek pomocy społecznej, inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej działały w ramach tego ośrodka. Nowelizacja uszczegóławia więc zasady takich połączeń.

Według nowego brzmienia art. 112a PomSpołU powiat może połączyć powiatowe centrum pomocy rodzinie z ośrodkiem interwencji kryzysowej. W przypadku takiego połączenia ośrodek interwencji kryzysowej działa w strukturze powiatowego centrum pomocy rodzinie. Natomiast osoby kierujące jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej będącymi w strukturze powiatowego centrum pomocy społecznej muszą spełniać obowiązujące wymagania dla kierowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej.

Przed zmianą, powiat mógł utworzyć jednostkę organizacyjną pomocy społecznej przez połączenie jednostek organizacyjnych pomocy społecznej działających na jego obszarze. Jeżeli połączenie obejmowało powiatowe centrum pomocy rodzinie, inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej działały w ramach tego centrum.

Nowelizacja uchyla art. 113a i 113b PomSpołU, które dotyczą łączenia jednostek organizacyjnych pomocy społecznej przez samorząd województwa działających na obszarze województwa, a także odwołania do odpowiedniego stosowania wskazanych przepisów.

Wprowadzono nowy art. 113c PomSpołU, zgodnie z którym jednostka organizacyjna pomocy społecznej zapewniająca całodobowe usługi nie może się mieścić w jednym budynku z:

  • placówką zapewniającą całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku;
  • placówką opiekuńczo-wychowawczą, regionalną placówką opiekuńczo-terapeutyczną lub interwencyjnym ośrodkiem preadopcyjnym;
  • specjalistycznym ośrodkiem wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie lub ośrodkiem wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie;
  • jednostką organizacyjną wymiaru sprawiedliwości;
  • zakładem aktywności zawodowej;
  • izbą wytrzeźwień.
Ważne
Powstałe przed 15.10.2016 r. jednostki organizacyjne pomocy społecznej niespełniające wymagań, o których mowa odpowiednio w art. 111a, art. 112a i art. 113c PomSpołU mogą funkcjonować na dotychczasowych zasadach tylko do 31.12.2019 r. Po upływie tego terminu jednostki te mogą prowadzić swoją działalność, jeśli spełniają te wymagania.

2. Komentarz

Zmiany wprowadza ustawa z 5.9.2016 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1583).

Warto dodać, że jeśli chodzi o ustawę z 9.6.2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 575; dalej: WspRodzU), wprowadzone do niej zmiany dotyczą m.in. zapewnienia wspólnej obsługi placówek lub zlecenia jej realizacji. Do art. 97 WspRodzU dodano ust. 1a i 1b, zgodnie z którymi w przypadku:

  • zapewnienia wspólnej obsługi placówek opiekuńczo-wychowawczych typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego na podstawie przepisów o samorządzie powiatowym placówką opiekuńczo-wychowawczą może kierować dyrektor jednostki obsługującej, która prowadzi wspólną obsługę, przy pomocy wyznaczonego w poszczególnych placówkach opiekuńczo-wychowawczych wychowawcy;
  • zlecenia realizacji obsługi placówek opiekuńczo-wychowawczych typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego placówką opiekuńczo-wychowawczą może kierować dyrektor podmiotu, któremu zlecono realizację, przy pomocy wyznaczonego w poszczególnych placówkach opiekuńczo-wychowawczych wychowawcy.

Ponadto do art. 106 WspRodzU dodano nowe przepisy, zgodnie z którymi placówka opiekuńczo-wychowawcza nie może się mieścić na jednej nieruchomości gruntowej ani w jednym budynku z izbami wytrzeźwień lub z zapewniającymi całodobową opiekę:

  • innymi jednostkami organizacyjnymi wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej;
  • jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej;
  • młodzieżowymi ośrodkami wychowawczymi;
  • młodzieżowymi ośrodkami socjoterapii;
  • specjalnymi ośrodkami wychowawczymi;
  • specjalistycznymi ośrodkami wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie lub ośrodkami wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie;
  • jednostkami organizacyjnymi wymiaru sprawiedliwości;
  • hospicjami;
  • zakładami opiekuńczo-leczniczymi;
  • zakładami pielęgnacyjno-opiekuńczymi;
  • zakładami rehabilitacji leczniczej.

Wojewoda może jednak zezwolić na funkcjonowanie:

  • w jednym wielorodzinnym budynku więcej niż jednej placówki opiekuńczo-wychowawczej do 14 dzieci, uwzględniając specyfikę i zadania tych placówek oraz potrzeby środowiska lokalnego w przypadku lokali stanowiących odrębną nieruchomość w rozumieniu przepisów o własności lokali;
  • na jednej nieruchomości gruntowej więcej niż jednej placówki opiekuńczo-wychowawczej do 14 dzieci, uwzględniając specyfikę i zadania tych placówek oraz potrzeby środowiska lokalnego.
Ważne
Powstałe przed 15.10.2016 r. placówki opiekuńczo-wychowawcze, regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne oraz interwencyjne ośrodki preadopcyjne niespełniające wymienionych wyżej wymagań mogą funkcjonować na dotychczasowych zasadach do 31.12.2019 r., a po upływie tego terminu podmioty te mogą prowadzić działalność, jeżeli spełniają te wymagania.

Jak więc widać, zmiany te skorelowano ze wspomnianymi wyżej zmianami wprowadzonymi do PomSpołU.