Wizerunek chroniony na wiele sposobów 

Wizerunek osoby fizycznej chroniony jest między innymi przez przepisy ustawy o prawie autorskich i prawach pokrewnych oraz przepisy kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 81 PrAut rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku jedynie osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych oraz osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

Również Kodeks cywilny chroni wizerunek osoby fizycznej uznając go za dobro osobiste. Jeżeli czyjeś dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, pokrzywdzony może m.in. żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne.

Zarówno regulacje prawa autorskiego i Kodeksu cywilnego nie mają jednak specjalnego znaczenia jeżeli zarejestrowany wizerunek nie będzie rozpowszechniany. Kluczowe jest natomiast to co wynika z faktu, że wizerunek jest daną osobową. Daną osobową w rozumieniu przepisów o ochronie danych osobowych może być bowiem każda informacja z systemu monitoringu, która jednoznacznie pozwala zidentyfikować konkretnego człowieka, w szczególności będzie to wizerunek osoby fizycznej w przypadku rejestratorów wideo.

Czysto osobisty charakter 

Najpierw należy się zastanowić czy dany monitoring posesji w ogóle podlega pod stosowanie RODO. Zgodnie z art. 2 ust. 2 lit. c RODO, rozporządzenie to nie ma bowiem zastosowania do przetwarzania danych osobowych przez osobę fizyczną w ramach czynności o czysto osobistym lub domowym charakterze. Znaczna ilość przypadków tzw. monitoringu domowego (a więc posesji i jej najbliższego otoczenia o nieograniczonym dostępie, np. drogi publicznej) będzie przetwarzaniem danych osobowych w ramach czynności o czysto osobistym charakterze. W przeciwnym razie, zastosowanie znajdą poniżej opisane reguły.

Administrator danych z monitoringu 

W przypadku monitoringu wizyjnego administratorem danych osobowych będzie podmiot, który zbiera dane osobowe z monitoringu i decyduje o celach i środkach przetwarzania tych danych. Należy więc uznać, że administratorem danych osobowych pozostaje operator rejestratora (ten kto ma do niego dostęp i może decydować o nagraniach).

Podstawa prawna przetwarzania danych z monitoringu 

Podmioty prywatne mogą przetwarzać dane osobowe uzyskane podczas wideorejestracji powołując się na przesłankę przetwarzania danych jaką jest prawnie uzasadniony interes realizowany przez administratora danych (art. 6 pkt 1 lit. f RODO). Tym prawnie uzasadnionym interesem może być chęć udokumentowania okoliczności w jakich doszło do deliktów czy czynów zabronionych.

Ważne
Pamiętaj, że jeżeli na przykład na terenie swojej nieruchomości nie tylko mieszkasz ale prowadzisz też zakład pracy i monitorujesz również swoich pracowników to musisz uwzględnić przepisy Kodeksu pracy o monitorowaniu pracowników. Przede wszystkim jednak monitoruj tylko to na co pozwala Ci przesłanka przetwarzania danych osobowych z art. 6 ust. 1 RODO, na którą się powołujesz. Na przykład w większości przypadków nagrywanie dźwięku z kamer raczej nie będzie uzasadnione bo nie będzie np. potrzebne do zabezpieczenia mienia i zapobieżenia szkodom wywołanym przestępstwami.

Obowiązek informacyjny 

Przy stosowaniu monitoringu mamy do czynienia za zbieraniem informacji nie od osoby, której dane są zbierane (trudno uznać, że osoba monitorowana specjalnie nadstawia się do kamery aby został zapisany jej wizerunek – dzieje się to niejako przy okazji). W związku z powyższym na podmiocie zbierającym dane z monitoringu istnieje obowiązek dopełnienia obowiązku informacyjnego z art. 14 RODO.

W przypadku monitoringu wizyjnego budynku wystarczy umieszczenie tabliczki na ogrodzeniu czy elewacji, na której będzie informacja jedynie o tym, że jest wprowadzony monitoring wizyjny, kto jest administratorem danych, oraz iż szczegółowe informacje są dostępne w Internecie pod wskazanym adresem.

Obszar prywatny a publiczny 

Monitorowanie nie może, bez wątpienia, skutkować objęciem monitoringiem przestrzeni, co do której nie istnieje żadna przesłanka przetwarzania danych osobowych z art. 6 ust. 1 RODO. Jeżeli wspominanym wyżej prawnie uzasadnionym interesem jest w przypadku konkretnego administratora bezpieczeństwo (np. chęć ograniczenia kradzieży) to monitoringiem wizyjnym powinien być objęty tylko ten obszar, którego obserwowanie jest niezbędne ze względu na tak określony cel.

Nie oznacza to automatycznie konieczności ograniczenia się do własnej nieruchomości. Przeciwnie – monitorowanie np. ulicy i ogrodzenia frontowego może być niezbędne aby uniknąć powtarzających się dewastacji skrzynki na listy czy domofonu. Tak więc monitorowanie przestrzeni publicznie dostępnej zasadniczo nie jest zabronione.

Inaczej jest w przypadku gdy monitoring wizyjny obejmuje też inne nieruchomości. Wówczas stałe monitorowanie balkonu sąsiada może stanowić naruszenie prywatności i trudno znaleźć usprawiedliwienie dla takiego działania. Jest też jednak cała gama sytuacji „z pogranicza”. Np. monitoring wizyjny furtki na nieruchomość sąsiednią może być usprawiedliwiony w sytuacji gdy zamaskowanie tego fragmentu obrazu (pozwalają na to coraz częściej nawet zwykłe domowe rejestratory) wpływałoby negatywnie na możliwość ustalenia okoliczności przestępstwa. Na przykład w tym „zakreskowanym” miejscu może stanąć na ulicy samochód, używany do włamania. Dlatego też administrator danych musi samodzielnie wyważyć oba dobra (dobra osobiste innych oraz własny cel przetwarzania danych osobowych) i podjąć decyzję o ewentualnym ograniczeniu monitoringu wizyjnego, biorąc pod uwagę wskazówki podane powyżej.

Czas przechowywania nagrań 

RODO nie określa bezpośrednio czasu przez jaki nagrania monitoringu powinny być (czy mogłyby być) gromadzone przez administratora. Okres ten jest wyznaczany realizacją celów administratora. Zarówno te cele jak i okres przechowywania danych osobowych administrator musi wskazać w klauzuli informacyjnej. Na przykład administrator może uznać, że 20 dni przechowywania nagrań w jego konkretnej sytuacji jest akurat takim okresem jaki jest usprawiedliwiony jego prawnie uzasadnionym interesem w postaci konieczności ustalenia sprawców zniszczeń czy kradzieży bo w takim okresie zazwyczaj są identyfikowane szkody i zachodzi potrzeba analizy nagrań.

Pobieranie opłaty od Policji za nagrania nie jest możliwe

Praktyka pobierania opłat za wydanie nagrań w przypadku gdy zobowiązuje do tego prawo (a więc np. w przypadku żądania Policji) jest niedozwolona i skutkuje odpowiedzialnością administratora danych. Przepisy nakazują udostępniać te nagrania i nie pozwalają na pobieranie opłat (robi to administrator na własny koszt). Tym samym pobieranie takich opłat może być uznane nawet za utrudnianie prowadzenia czynności procesowych.

Wizerunek w monitoringu to na ogół nie dana biometryczna 

To czy będziemy mieć do czynienia z danymi biometrycznymi zależeć będzie od technologii przetwarzania wizerunku. Sam fakt, że administrator rozpozna na nagraniu wizerunek przechodnia nie oznacza, że przetwarzać będzie jego dane biometryczne a co za tym idzie dane wrażliwe. Zgodnie z RODO danymi biometrycznymi są tylko takie dane osobowe które wynikają ze specjalnego przetwarzania technicznego, dotyczą cech fizycznych, fizjologicznych lub behawioralnych osoby fizycznej oraz umożliwiają lub potwierdzają jednoznaczną identyfikację tej osoby (art. 4 pkt 14). Z motywu 51 preambuły RODO wynika, że fotografie są objęte definicją „danych biometrycznych” tylko w przypadkach, gdy są przetwarzane specjalnymi metodami technicznymi, umożliwiającymi jednoznaczną identyfikację osoby fizycznej lub potwierdzenie jej tożsamości. Wobec tego wizerunki osób utrwalone przez tzw. zwykły monitoring nie będą uznane za dane biometryczne. Jeśli jednak zastosowana zostanie specjalna technika pozwalająca na jednoznaczną identyfikację osoby np. w celu dostępu do określonych pomieszczeń to wówczas wizerunek tej osoby będzie jego daną biometryczną.

Źródło: https://uodo.gov.pl/pl/138/1455