W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 1648 opublikowano ustawę z 11.8.2021 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o odpadach.
Nowelizacja wprowadza zmiany przede wszystkim do CzystGmU. Z nowego brzmienia (od 1.1.2022 r.) art. 1 pkt 1 CzystGmU wynika, że określa ona zadania gminy oraz obowiązki:
- właścicieli nieruchomości,
- właścicieli lokali w budynku wielolokalowym, w którym ustanowiono odrębną własność lokali, osób, którym służy tytuł prawny do lokalu w budynkach wielolokalowych, osób faktycznie zamieszkujących lub użytkujących te lokale lub osób faktycznie zamieszkujących lub użytkujących lokal należący do spółdzielni mieszkaniowej (dalej: użytkownicy lokali w budynku wielolokalowym)
– dotyczące utrzymania czystości i porządku.
Z dodanego (od 1.1.2022 r.) art. 2a CzystGmU wynika zaś, że w przypadku gdy właściciel nieruchomości w uzgodnieniu z gminą zapewni techniczne możliwości identyfikacji odpadów komunalnych wytwarzanych w poszczególnych lokalach w budynkach wielolokalowych, rada gminy może, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, postanowić o ponoszeniu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi przez użytkowników lokali w budynku wielolokalowym. Identyfikacja odpadów komunalnych zapewnia możliwość przypisania użytkownikom lokali w budynkach wielolokalowych danej frakcji odpadów komunalnych w taki sposób, aby osoby nieuprawnione nie mogły odczytać danych osobowych.
Uchwała rady gminy może dotyczyć wszystkich albo określonych nieruchomości zabudowanych budynkami wielolokalowymi, w zależności od tego, czy właściciele nieruchomości w uzgodnieniu z gminą zapewnią techniczne możliwości identyfikacji odpadów komunalnych wytwarzanych w poszczególnych lokalach na wszystkich nieruchomościach zabudowanych budynkami wielolokalowymi albo na części tych nieruchomości.
Podejmując wspomnianą uchwałę rada gminy kieruje się technicznymi możliwościami identyfikacji odpadów komunalnych w poszczególnych lokalach w budynkach wielolokalowych, w tym:
- liczbą lokali mieszkalnych w danym budynku wielolokalowym;
- liczbą mieszkańców;
- ilością odpadów komunalnych wytwarzanych na danych nieruchomościach zabudowanych budynkami wielolokalowymi;
- istniejącą infrastrukturą do gospodarowania odpadami komunalnymi.
W przypadku podjęcia uchwały wspólnota mieszkaniowa lub spółdzielnia mieszkaniowa:
- składa deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi – w ciągu 14 dni od dnia wejścia w życie tej uchwały,
- ponosi opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, począwszy od miesiąca, w którym ta uchwała weszła w życie
– w stosunku do odpadów komunalnych wytworzonych na nieruchomościach zabudowanych budynkami wielolokalowymi, z wyłączeniem odpadów komunalnych wytworzonych w lokalach objętych tą uchwałą.
Rada gminy, po zasięgnięciu opinii państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, uchwala regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, który jest aktem prawa miejscowego. Dodano zapisy (od 23.9.2021 r.), zgodnie z którymi regulamin określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące także (art. 4 ust. 2 pkt 6–8 CzystGmU):
- wprowadzić obowiązek stosowania indywidualnego oznakowania pojemników lub worków przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych w sposób, który pozwoli na identyfikację: właściciela nieruchomości, na której są wytwarzane odpady komunalne, lub użytkowników lokali wielolokalowych – w przypadku podjęcia przez radę gminy wspomnianej wyżej uchwały;
- określić sposób zgłaszania lokalizacji miejsca gromadzenia odpadów przez właściciela nieruchomości w celu zapewnienia prawidłowej realizacji usługi odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości;
- wprowadzić inne obowiązki dotyczące utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości.
Opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi mają obowiązek ponosić także użytkownicy lokali w budynku wielolokalowym, jeżeli rada gminy podjęła omawianą uchwałę – na rzecz gminy, na terenie której są położone te lokale. Natomiast w razie podjęcia tej uchwały opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi po raz pierwszy uiszcza się za miesiąc, w którym weszła ona w życie (art. 6h pkt 2 i art. 6i ust. 1a CzystGmU). Przepis ten wchodzi w życie 23.9. 2021 r.
Zmieniono też art. 6m CzystGmU dotyczący deklaracji śmieciowej. Wynika z niego, że deklarację o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi są obowiązani złożyć do wójta, burmistrza lub prezydenta miasta użytkownicy lokali w budynku wielolokalowym, jeżeli rada gminy podjęła omawianą uchwałę. Zgodnie z nowym ust. 11 dodanym do art. 6m CzystGmU, pierwszą deklarację o wysokości opłaty składa się w ciągu 14 dni odpowiednio od dnia m.in.:
- zamieszkania pierwszego mieszkańca w lokalu w budynku wielolokalowym objętym uchwałą;
- podjęcia uchwały.
Przepisy te wchodzą w życie 23.9.2021 r.
W razie niezłożenia deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi albo uzasadnionych wątpliwości co do danych zawartych w deklaracji wójt, burmistrz lub prezydent miasta określa, w drodze decyzji, wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, zgodnie z art. 6o ust. 1 CzystGmU. W przypadku zmiany danych zamieszczanych w deklaracji lub zmiany stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi do złożenia deklaracji są obowiązani także m.in. użytkownicy lokali w budynku wielolokalowym, jeżeli rada gminy podjęła omawianą uchwałę – wobec których została wydana taka decyzja (art. 6o ust. 4 CzystGmU). Przepisy te wchodzą w życie 23.9.2021 r.
Podsumowując, wprowadzone zmiany mają na celu identyfikację opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od właściciela lokalu także w przypadku, gdy zajmuje on lokal w budynku wielolokalowym. Będzie to możliwe po spełnieniu wskazanych wyżej warunków wprowadzonych nowelizacją, czyli przede wszystkim zapewnienie technicznych możliwości identyfikacji odpadów komunalnych wytwarzanych w poszczególnych lokalach budynków wielolokalowych.