W ciągu najbliższych lat mają być przygotowane kolejne projekty ustaw dotyczące:
1) finansowania oświaty;
2) egzaminów zewnętrznych;
3) wspierania rozwoju dziecka i ucznia.
Wiele jednostek samorządu terytorialnego jest obecnie na etapie projektowania budżetów na 2017 r., a wspomniane powyżej projekty, w szczególności przepisy wprowadzające ustawę – Prawo Oświatowe, wskazują, iż samorządy już na początku roku będą musiały podjąć działania związane z reorganizacją szkół samorządowych.
W związku z faktem, iż od 1.9.2017 r. sześcioletnie szkoły podstawowe będą ośmioletnimi szkołami podstawowymi, a także w związku ze stopniową likwidacją gimnazjów (na rok szkolny 2017/2018 nie prowadzi się naboru do gimnazjów) samorządy mogą dokonać odpowiednich przekształceń w kilku wariantach i w kilku terminach. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego prowadzącej dotychczasowe gimnazjum może postanowić o:
1) przekształceniu gimnazjum w ośmioletnią szkołę podstawową,
2) włączeniu gimnazjum do ośmioletniej szkoły podstawowej,
3) przekształceniu gimnazjum odpowiednio w liceum ogólnokształcące albo technikum, po zawarciu porozumienia, o którym mowa w art. 8 ust. 13 ustawy – Prawo oświatowe, z jednostką samorządu terytorialnego, dla której prowadzenie odpowiednio liceum ogólnokształcącego albo technikum jest zadaniem własnym,
4) przekształceniu gimnazjum odpowiednio w liceum ogólnokształcące albo technikum (gdy nie należy to do jej zadań własnych), po zmianie porozumienia zawartego przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, na podstawie art. 5 ust. 5b ustawy z 7.9.1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 2156 ze zm., dalej: OświatU), w zakresie prowadzenia klas dotychczasowego gimnazjum, z jednostką samorządu terytorialnego, dla której prowadzenie tego gimnazjum jest zadaniem własnym,
5) włączeniu gimnazjum do liceum ogólnokształcącego lub odpowiednio technikum, dla której prowadzenie tego gimnazjum jest zadaniem własnym, i prowadząca na podstawie porozumienia, o którym mowa w art. 5 ust. 5b OświatU w zakresie prowadzenia klas dotychczasowego gimnazjum.
W przypadku przekształcenia gimnazjum, albo włączenia gimnazjum do ośmioletniej szkoły podstawowej, nie mają wtedy zastosowania przepisy o likwidacji szkół publicznych. Takie same zasady dotyczą gimnazjów dwujęzycznych, gimnazjów ogólnodostępnych z oddziałami dwujęzycznymi, gimnazjów specjalnych (w uzasadnionych przypadkach), gimnazjów ogólnodostępnych z oddziałami międzynarodowymi, gimnazjów sportowych, gimnazjów mistrzostwa sportowego, lub gimnazjów ogólnodostępnych z oddziałami sportowymi.
W terminie do 17.2.2017 r. organy wykonawcze jednostki samorządu terytorialnego (wójt, burmistrz, prezydent) przekazują projekt uchwały w sprawie dostosowania sieci szkół podstawowych i gimnazjów do nowego ustroju szkolnego właściwemu kuratorowi oświaty. Datą przekazania jest data otrzymania projektu uchwały przez kuratora oświaty. W projekcie uchwały określa się w szczególności:
1) plan sieci publicznych szkół podstawowych oraz granice obwodów tych szkół w okresie od 1.9.2017 r. do 31.8.2019 r. z wyjątkiem szkół: specjalnych, integracyjnych, dwujęzycznych, dla mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługujących się językiem regionalnym, sportowym, mistrzostwa sportowego, artystycznych, w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich oraz szkołom przy zakładach karnych i aresztach śledczych, z uwzględnieniem:
a) szkół podstawowych, przekształconych w ośmioletnie szkoły podstawowe,
b) szkół powstałych w wyniku przekształcenia lub włączenia gimnazjum do innego typu szkoły z warunki tego przekształcenia lub włączenia, w tym:
– dzień przekształcenia lub włączenia, o których mowa w art. 144 i art. 145 projektu ustawy przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe,
– w przypadku szkół podstawowych powstałych w wyniku przekształcenia, którym mowa w art. 144 ust. 1 pkt 1 i art. 145 ust. 1 pkt 1 projektu ustawy przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe, rok szkolny, w którym rozpocznie się kształcenie w klasie I szkoły podstawowej,
c) szkół podstawowych dla dorosłych, powstałych w wyniku przekształcenia gimnazjów i szkół podstawowych wchodzących w skład zespołu.
Projekt uchwały może obejmować zmianę uchwały o sieci przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w zakresie oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych;
2) plan sieci publicznych gimnazjów i klas gimnazjalnych publicznych gimnazjów włączonych do szkół innego typu oraz granice obwodów tych gimnazjów i klas gimnazjalnych w okresie od 1.9.2017 do 31.8.2019 r., z uwzględnieniem:
a) gimnazjów, które zostaną wygaszone poprzez zaprzestanie naboru,
b) klas gimnazjalnych funkcjonujących w szkołach innego typu.
Do projektu uchwały załącza się projekty aktów założycielskich oraz projekty statutów dostosowanych do projektu przepisów ustawy – Prawo oświatowe:
1) szkół podstawowych przekształconych w ośmioletnie szkoły podstawowe,
2) szkół podstawowych powstałych w wyniku przekształcenia lub włączenia gimnazjów, o których mowa w art. 144 ust. 1 pkt 1 i 2 projektu ustawy przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe;
3) szkół podstawowych dla dorosłych powstałych w wyniku przekształcenia lub włączenia gimnazjów dla dorosłych, o których mowa w art. 246 ust. 1 pkt 1 i 2 projektu ustawy przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe.
Kurator oświaty opiniuje projekt uchwały w ciągu 21 dni od dnia otrzymania, nie później jednak niż do 11.3.2017 r. Opinia kuratora oświaty zawiera w szczególności ocenę zgodności z prawem rozwiązań zaproponowanych w projekcie uchwały oraz ocenę w zakresie zapewnienia przez jednostki samorządu terytorialnego możliwości realizacji obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, a w przypadku uchwały o sieci przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w zakresie oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, także możliwość realizacji obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, przez dzieci i młodzież zamieszkałe na terenie danej gminy. Opinia kuratora oświaty jest wiążąca i nie służy od niej zażalenie. Na opinie służy skarga do sądu administracyjnego.
Do 31.3.2017 r. organy stanowiące jednostki samorządu terytorialnego po uzyskaniu pozytywnej opinii kuratora oświaty, o której mowa w art. 169 projektu ustawy przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe, podejmują uchwałę o sieci szkół, o której mowa w art. 168 projektu ustawy przepisy wprowadzające.
W projekcie uchwały określa się w szczególności:
1) plan sieci publicznych szkół ponadgimnazjalnych oraz szkół specjalnych, z uwzględnieniem szkół ponadgimnazjalnych i specjalnych mających siedzibę na obszarze powiatu prowadzonych przez inne organy prowadzące, tak aby umożliwić dzieciom i młodzieży zamieszkującym na obszarze powiatu lub przebywającym w podmiotach leczniczych, o których mowa w przepisach o działalności leczniczej, oraz w jednostkach pomocy społecznej, o których mowa w art. 3 pkt 1a lit. b ustawy o systemie oświaty, realizację odpowiednio obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki, z w okresie od 1.92017 r. do 31.8.2019 r., z uwzględnieniem:
a) trzyletnich liceów ogólnokształcących, w tym trzyletnich liceów ogólnokształcących dla dorosłych i czteroletnich techników,
b) trzyletnich liceów ogólnokształcących i czteroletnich techników, o których mowa w art. 172 ust. 1-4, art. 173 ust. 1, art. 179 ust. 1-4, art. 180 ust. 1, art. 182 ust. 1-4, art. 183 ust. 1, art. 185 ust. 1-4 i art. 186 ust. 1 powstałych w wyniku przekształcenia lub włączenia gimnazjów wraz z określeniem daty tego przekształcenia lub włączenia,
c) liceów ogólnokształcących dla dorosłych, o których mowa w art. 247 ust. 1 pkt 3 i 4 wraz z określeniem daty ich przekształcenia lub włączenia gimnazjum dla dorosłych do liceum ogólnokształcącego dla dorosłych,
d) szkół podstawowych specjalnych, przekształconych w ośmioletnie szkoły podstawowe specjalne,
e) szkół podstawowych specjalnych, w młodzieżowym ośrodku wychowawczym lub młodzieżowym ośrodku socjoterapii
f) szkół podstawowych specjalnych powstałych w wyniku przekształcenia lub włączenia gimnazjów (również prowadzonych przez osobę prawną niebędącą JST lub osobę fizyczną) oraz warunki tego przekształcenia lub połączenia, w tym:
– daty przekształcenia lub włączenia, gimnazjów do tych szkół,
– w przypadku specjalnych szkół podstawowych powstałych w wyniku przekształcenia, którym mowa w art. 144 ust. 1 pkt 1 i art. 145 ust. 1 pkt 1, rok szkolny, w którym rozpocznie się kształcenie w klasie I szkoły podstawowej,
g) szkół podstawowych specjalnych, powstałych w wyniku włączenia gimnazjów będących w zespole, w skład którego wchodziła tylko szkoła podstawowa i gimnazjum,
h) szkół podstawowych specjalnych, o których mowa w art. 256 ust. 1 powstałych w wyniku przekształcenia gimnazjów i szkół podstawowych wchodzących w skład zespołu,
i) gimnazjów specjalnych, które zostaną wygaszone poprzez zaniechanie naboru
j) szkół specjalnych przysposabiających do pracy, o których mowa w art. 241 ust. 1,
2) plan sieci publicznych szkół ponadpodstawowych w okresie od dnia 1 września 2017 r. do dnia 31 sierpnia 2019 r., z uwzględnieniem:
a) branżowych szkół I stopnia, o których mowa w art. 225 ust. 1, art. 233 ust. 1, w tym szkół, w których prowadzi się klasy dotychczasowych trzyletnich zasadniczych szkół zawodowych, o których mowa w art. 227 ust. 1,
b) branżowych szkół I stopnia, o których mowa w art. 188 ust. 1-4, powstałych odpowiednio w wyniku przekształcenia lub włączenia gimnazjów wraz z określeniem daty tego przekształcenia lub włączenia,
c) branżowych szkół I stopnia, o których mowa w art. 196 ust. 1-4, powstałych w wyniku przekształcenia lub włączenia gimnazjów wraz z określeniem daty tego przekształcenia lub włączenia,
d) branżowych szkół I stopnia, o których mowa w art. 197 ust. 1, powstałych w wyniku przekształcenia lub włączenia gimnazjów wraz z określeniem daty tego przekształcenia lub włączenia,
e) branżowych szkół I stopnia, o których mowa w art. 199 ust. 1-4, powstałych w wyniku przekształcenia lub włączenia gimnazjów wraz z określeniem daty tego przekształcenia lub włączenia,
f) branżowych szkół I stopnia, o których mowa w art. 200 ust. 1, powstałych w wyniku przekształcenia lub włączenia gimnazjów wraz z określeniem daty tego przekształcenia lub włączenia,
g) branżowych szkół I stopnia, o których mowa w art. 265 ust. 1, powstałych w wyniku przekształcenia gimnazjów i zasadniczych szkół zawodowych wchodzących w skład zespołu,
h) szkół policealnych, o których mowa w art. 240.
Do projektu uchwały załącza się projekty aktów założycielskich oraz projekty statutów dostosowanych do przepisów ustawy – Prawo oświatowe:
1) liceów ogólnokształcących i techników, o których mowa w art. 172, art. 179, art. 182 i art. 185, powstałych w wyniku przekształcenia lub włączenia gimnazjów;
2) liceów ogólnokształcących dla dorosłych, o których mowa w art. 247 ust. 1 pkt 3 i 4, powstałych w wyniku przekształcenia lub włączenia gimnazjów dla dorosłych;
3) szkół podstawowych specjalnych, o których mowa w art. 144 ust. 1 pkt 1 i 2, powstałych w wyniku przekształcenia lub włączenia gimnazjów specjalnych;
4) branżowych szkół I stopnia, o których mowa w art. 192;
5) branżowych szkół I stopnia, o których mowa w art. 188, art. 196 i art. 199, powstałych w wyniku przekształcenia lub włączenia gimnazjów.
Projekt uchwały nie dotyczy likwidacji i przekształceń szkół innych dokonywanych na podstawie art. 131, art. 142, art. 144, art. 145, art. 172, art. 173, 179, art. 180, art. 182, art. 183, art. 185, art. 186, art. 188, art. 189, art. 196, art. 197, art. 199, art. 200, art. 225, art. 239, art. 240, art. 247, art. 255 i art. 265.
Kolejnym terminem wynikającym z projektu ustawy przepisy wprowadzające ustawę – Prawo Oświatowe jest 15 maja 2017 r. do tego terminu dyrektor dotychczasowej sześcioletniej szkoły podstawowej, informuje na piśmie nauczycieli oraz pracowników niebędących nauczycielami, zatrudnionych w tej szkole o, iż z dniem 1 września 2017 r. stają się odpowiednio nauczycielami oraz pracownikami niebędącymi nauczycielami zatrudnionymi w ośmioletniej szkole podstawowej. Zaś z dniem 1 września 2017 r. dyrektor dotychczasowej sześcioletniej szkoły podstawowej staje się dyrektorem ośmioletniej szkoły podstawowej i zajmuje to stanowisko do końca okresu, na jaki powierzono mu stanowisko dyrektora dotychczasowej sześcioletniej szkoły podstawowej.
Kolejne zmiany mające wpływ na organizację oświaty, a tym samym na jej budżet w 2017 r. to:
1) 1.9.2017 r. uczniowie dotychczasowej klasy VI sześcioletniej szkoły podstawowej podlegają promocji do klasy VII szkoły podstawowej, tak więc od tej daty w szkole podstawowej funkcjonuje siedem klas;
2) uczeń klasy I dotychczasowego gimnazjum, który w roku szkolnym 2016/2017 nie otrzymał promocji do klasy II, 1.9.2017 r. staje się uczniem klasy VII szkoły podstawowej;
3) 1.9.2017 r. dotychczasowa szkoła podstawowa dla dorosłych, której kształcenie obejmuje klasę VI szkoły podstawowej staje się szkołą podstawową dla dorosłych, której kształcenie obejmuje klasę VII i VIII;
4) do 30.11.2017 r. organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego prowadzącej dotychczasową szkołę podstawową dla dorosłych, której kształcenie obejmuje klasę VI szkoły podstawowej, w drodze uchwały, stwierdza jej przekształcenie w szkołę podstawową dla dorosłych, której kształcenie obejmuje klasę VII i VIII;
5) 1.9.2017 r. likwiduje się klasę VI dotychczasowej szkoły podstawowej dla dorosłych, a w przypadku szkoły dla dorosłych, w której kształcenie w klasie VI rozpoczęło się w lutym 2017 r. – z dniem 1 lutego 2018 r.;
6) 1.9.2017 r. likwiduje się klasę I, a w latach następnych kolejne klasy dotychczasowego gimnazjum dla dorosłych, a w przypadku gimnazjum dla dorosłych, w którym kształcenie w klasie I rozpoczęło się w lutym 2017 r. – 1.2.2018 r.;
7) 1.9.2017 r. likwiduje się klasę I dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej, a w latach następnych kolejne klasy tej szkoły. 1.9.2017 r. nauczyciele oraz pracownicy niebędący nauczycielami zatrudnionymi w dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej stają się nauczycielami oraz pracownikami niebędącymi nauczycielami zatrudnionymi branżowej szkoły I stopnia. Dyrektor zasadniczej szkole zawodowej, w terminie do 15.5.2017 r., informuje na piśmie nauczycieli oraz pracowników niebędących nauczycielami zatrudnionych w zasadniczej szkole zawodowej, o zmianie, o której mowa powyżej. 1.9.2017 r. dyrektor dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej staje się dyrektorem branżowej szkoły I stopnia i zajmuje to stanowisko do końca okresu, na jaki powierzono mu stanowisko dyrektora zasadniczej szkoły zawodowej;
8) 1.9.2019 r. dotychczasowe trzyletnie liceum ogólnokształcące staje się czteroletnim liceum ogólnokształcącym, o którym mowa w art. 18 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy – Prawo oświatowe. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego prowadzącej dotychczasowe trzyletnie liceum ogólnokształcące, w terminie do dnia 30 listopada 2019 r., w drodze uchwały, stwierdza jego przekształcenie w czteroletnie liceum ogólnokształcące. Te same zasady dotyczą również liceów ogólnokształcących dla dorosłych;
9) 1.9.2020 r. likwiduje się klasę I, a w latach następnych kolejne klasy dotychczasowego trzyletniego liceum ogólnokształcącego;
10) 1.9.2020 r. tworzy się branżową szkołę II stopnia, o której mowa w art. 18 ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy – Prawo oświatowe. Pierwsze postępowanie rekrutacyjne do branżowej szkoły II stopnia przeprowadza się na rok szkolny 2020/2021.
