Rezygnacja z określenia „względy techniczne”

Od 1.1.2016 r. obowiązuje zmieniona definicja określenia „grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej” zawarta w art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 849 ze zm.; dalej: PodLokU).

Grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej

Pierwszy człon definicji pozostał niezmieniony, nadal „grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej” to „grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą”. Już sam fakt posiadania gruntów, budynków czy budowli przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą jest podstawowym i wystarczającym warunkiem prawnym do zaliczenia tych nieruchomości w poczet kategorii przedmiotów opodatkowania związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Nieistotna jest okoliczność faktycznego wykorzystywania, sposób czy intensywność tego wykorzystywania, co potwierdzają liczne orzeczenia sądów administracyjnych, tworzące stabilną i niekwestionowaną linię orzeczniczą (wyr. NSA z 20.3.2009 r., II FSK 1888/07 oraz wyr. WSA: z 25.2.2008 r., I SA/Wr 1575/07; z 23.1.2009 r., III SA/Wa 2010/08; z 26.3.2009 r., I SA/Gd 903/08; z 22.4.2009 r., I SA/Ol 85/09; z 10.9.2009 r., I SA/Ol 474/09; z 14.1.2010 r., I SA/Ol 722/09; z 3.6.2009 r., III SA/Po 107/09; z 28.7.2009 r., I SA/Gl 223/09; wszystkie dostępne w Legalis).

Ważne
Uznanie gruntu i budynku za związane z prowadzeniem działalności gospodarczej oznacza opodatkowanie podatkiem od nieruchomości według najwyższych stawek podatku od nieruchomości, tj. stawką od gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz stawką od budynków lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Wyjątki w klasyfikacji według kryterium związku z prowadzeniem działalności gospodarczej

Zmiana dotyczy drugiej części definicji „gruntów, budynków i budowli związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej” – określenia wyjątków od uznania gruntów, budynków i budowli jako związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Określenie wyjątków od uznania gruntów, budynków i budowli jako związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej

do 31.12.2015 r. określa

od 1.1.2016 r. określa

art. 1a ust. 1 pkt 3 PodLokU, wymieniając:

art. 1a ust. 2a PodLokU, wymieniając:

1. budynki mieszkalne oraz grunty związane z tymi budynkami,

2. grunty pod jeziorami, zajęte na zbiorniki wodne retencyjne lub elektrowni wodnych,

3. grunty, budynki i budowle, jeżeli nie są i nie mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej ze względów technicznych.

1. budynki mieszkalne oraz grunty związane z tymi budynkami,

2. grunty pod wodami powierzchniowymi stojącymi lub wodami powierzchniowymi płynącymi jezior i zbiorników sztucznych,

3. grunty niezabudowane objęte obszarem rewitalizacji, o którym mowa w ustawie z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji, i położone na terenach, dla których miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego przewiduje przeznaczenie pod zabudowę mieszkaniową, usługową albo zabudowę o przeznaczeniu mieszanym obejmującym wyłącznie te rodzaje zabudowy, jeżeli od dnia wejścia w życie tego planu w odniesieniu do tych gruntów upłynął okres 4 lat, a w tym czasie nie zakończono budowy zgodnie z przepisami prawa budowlanego;

4. budynki, budowle lub ich części, w odniesieniu do których została wydana decyzja ostateczna organu nadzoru budowlanego, o której mowa w art. 67 ust. 1 PrBud, lub decyzja ostateczna organu nadzoru górniczego, na podstawie której trwale wyłączono budynek, budowlę lub ich części z użytkowania.

Wyłączenie budynków mieszkalnych oraz gruntów związanych z tymi budynkami, będących w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, jako przedmiotów opodatkowania niekwalifikowanych jako związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, pozostało niezmienione.

Zmiana w zakresie gruntów pod wodami powierzchniowymi stojącymi lub wodami powierzchniowymi płynącymi jezior i zbiorników sztucznych ma wyłącznie charakter dostosowujący do zmiany wprowadzonej w art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b PodLokU.

Budynki mieszkalne będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą nie stanowią budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej i podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości według stawki od budynków mieszkalnych. Jeżeli budynek mieszkalny lub jego część, będący w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, jest zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej, wówczas podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości według stawki od budynków mieszkalnych lub ich części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej.

Będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą grunty związane z budynkami mieszkalnymi oraz grunty pod wodami powierzchniowymi stojącymi lub wodami powierzchniowymi płynącymi jezior i zbiorników sztucznych nie stanowią gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Grunty związane z budynkami mieszkalnymi podlegają opodatkowaniu stawką jak dla gruntów pozostałych, natomiast grunty pod wodami powierzchniowymi – stawką dla gruntów pod wodami powierzchniowymi stojącymi lub wodami powierzchniowymi płynącymi jezior i zbiorników sztucznych.

Problemy ze zdefiniowaniem pojęcia „względy techniczne”

Zmianie uległ ostatni element definicji związany z brakiem możliwości wykorzystywania przedmiotu opodatkowania do prowadzenia działalności gospodarczej ze względów technicznych. Względy techniczne nie zostały jednak w PodLokU zdefiniowane, co skutkowało pojawieniem się licznego orzecznictwa sądowego.

Orzecznictwo

Wykładnia użytego w art. 1a ust. 1 pkt 3 PodLokU wyrażenia „nie jest i nie może być wykorzystywany do prowadzenia działalności ze względów technicznych” prowadzi do wniosku, że oznacza ona obiektywne przeszkody sprawiające, że przedmioty opodatkowania nie są i trwale nie mogą być wykorzystywane w działalności gospodarczej. Chodzić tu może zatem zarówno o takie wady fizyczne budynków i budowli, które uniemożliwiają w sposób stały korzystanie z nich przez przedsiębiorcę, jak również o inne faktycznie występujące przeszkody. Wyłączenie z zakresu przedmiotów opodatkowania związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej dotyczy zatem sytuacji, gdy przedmiot ten nie jest i – jednocześnie – nie może być wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej ze względu na zdarzenie niezależne od podatnika (wyr. NSA z 5.6.2014 r., II FSK 1626/12 oraz z 9.1.2009 r., II FSK 1354/07, Legalis).

Przejściowe niewykorzystywanie przez podmiot gospodarczy nieruchomości lub jej części służącej do wykonywania działalności gospodarczej nie daje więc podstaw do tego, by do wymiaru podatku od nieruchomości nie miały zastosowania do tej nieruchomości stawki przewidziane dla nieruchomości związanych z działalnością gospodarczą. Nieruchomość taka, mimo czasowego jej niewykorzystywania, z różnych przyczyn, nie przestaje być nieruchomością związaną z prowadzoną przez dany podmiot działalnością gospodarczą (por. wyr. NSA: z 8.4.1997 r., SA/Po 3225/95; z 13.7.1994 r., III SA 108/94; z 3.12.1992 r., SA/Kr 1020/92; z 8.4.1997 r., SA/Po 3225/95, wszystkie dostępne w Legalis). Poglądy te wyrażono także w orzecznictwie WSA (por. wyr. WSA w Lublinie z 19.5.2004 r., I SA/Lu 59/04; wyr. WSA w Białymstoku z 30.5.2006 r., I SA/Bk 95/06; wyr. WSA w Warszawie z 18.4.2007 r., I Sa/Wr 1404/2006; wyr. WSA w Lublinie z 11.6.2008 r., I SA/Lu 83/08, wszystkie dostępne w Legalis).

Sformułowanie „grunty, budynki i budowle, które nie są i nie mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej ze względów technicznych” od 1.1.2016 r. zastąpiono określeniem „budynki, budowle lub ich części, w odniesieniu do których została wydana decyzja ostateczna organu nadzoru budowlanego, o której mowa w art. 67 ust. 1 PrBud lub decyzja ostateczna organu nadzoru górniczego, na podstawie której trwale wyłączono budynek, budowlę lub ich części z użytkowania”.

Ważne
Od 1.1.2016 r. wyłączenie dotyczy tylko dwóch przedmiotów opodatkowania: budynków i budowli, poza wyjątkiem pozostały grunty.

Zgodnie z art. 67 ustawy z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm.; dalej: PrBud, jeżeli nieużytkowany lub niewykończony obiekt budowlany nie nadaje się do remontu, odbudowy lub wykończenia, właściwy organ wydaje decyzję nakazującą właścicielowi lub zarządcy rozbiórkę tego obiektu i uporządkowanie terenu oraz określającą terminy przystąpienia do tych robót i ich zakończenia. Przepisu tego nie stosuje się do obiektów budowlanych wpisanych do rejestru zabytków. Zgodnie z przepisami art. 106 ustawy z 9.6.2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 196 ze zm.; dalej: PrGeolGórn) do projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych zakładów górniczych stosuje się przepisy PrBud oraz odpowiednio przepisy rozdziału 2 i 5 PrGeolGórn.

Od 1.1.2016 r. grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej to grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, z wyjątkiem:

1) budynków, budowli lub ich części, w odniesieniu do których została wydana decyzja ostateczna organu nadzoru budowlanego nakazującą właścicielowi lub zarządcy rozbiórkę nieużytkowanego lub niewykończonego obiektu budowlanego nie nadającego się do remontu, odbudowy lub wykończenia i uporządkowanie terenu oraz określającą terminy przystąpienia do tych robót i ich zakończenia;

2) budynków, budowli lub ich części, w odniesieniu do których została wydana decyzja ostateczna organu nadzoru górniczego, na podstawie której trwale wyłączono budynek, budowle lub ich części z użytkowania.